Με ανακοίνωσή του, το «Δίκτυο πολιτών για το Περιβάλλον» τοποθετείται για την απόφαση του Δήμου Πέλλας για πολεοδόμηση των πρώην στρατοπέδων “Φιλιππάκου” και “Καψάλη” την ίδια στιγμή που αυτά «θα μπορούσαν να αποτελέσουν πνεύμονα ζωής για την πόλη και να την μετατρέψουν σε παράδειγμα αειφόρου ανάπτυξης» και ενώ τα Γιαννιτσά έχουν μία από τις χαμηλότερες αναλογίες χώρων πρασίνου ανά κάτοικο. Η πρωτοβουλία ζητάει να γίνουν τα πρώην στρατόπεδα οι πνεύμονες της πόλης, να αναδειχθούν τα Οθωμανικά μνημεία στο στρατόπεδο «Καψάλη», να συντηρηθούν τα υπάρχοντα κτίρια και να επαναχρησιμοποιηθούν για πολιτιστικούς και κοινωφελείς σκοπούς.
Ολόκληρη η ανακοίνωση:
«Είναι κοινά παραδεκτό πως το περιβάλλον των σύγχρονων ελληνικών πόλεων είναι εξαιρετικά υποβαθμισμένο. Η πόλη των Γιαννιτσών έχει αναλογία χώρων πρασίνου ανά κάτοικο 2,1 τ.μ., αναλογία χαμηλότερη ακόμη και από αυτήν της Αθήνας και Θεσσαλονίκης πόσο μάλλον από αυτήν άλλων ευρωπαϊκών πόλεων. Η έλλειψη υπαίθριων δημόσιων χώρων και κυρίως χώρων υψηλού πρασίνου, συμβάλλει καθοριστικά σε αυτήν την υποβάθμιση και, εκτός των κλιματολογικών και ατμοσφαιρικών επιβαρύνσεων, στερεί δυνατότητες για αναψυχή, άθληση και ανάπτυξη κοινωνικής ζωής, την αναγκαιότητα των οποίων τόσο έντονα βιώσαμε το τελευταίο διάστημα λόγω της Covid-19.
Η διαφύλαξη όλων των δημόσιων αδόμητων χώρων, μικρών και μεγάλων, για χρήσεις πρασίνου έχει καταλυτική σημασία για τη βιώσιμη ανάπτυξη της πόλης των Γιαννιτσών, όπως και όλων των ελληνικών πόλεων άλλωστε. Σημαντικό ρόλο σ’ αυτό, μπορούν και πρέπει να παίξουν τα πρώην ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ ως κοινόχρηστοι χώροι πρασίνου, αναψυχής, πολιτισμού και άθλησης.
Στο Δημοτικό Συμβούλιο της 20ής-4-2021 του Δήμου Πέλλας, αποφασίστηκε κατά πλειοψηφία να συναφθεί «Πρωτόκολλο Συναντίληψης και Συνεργασίας» μεταξύ του Ταμείου Εθνικής Άμυνας (ΤΕΘΑ) και του ΔΗΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ, το οποίο δρομολογεί την πολεοδόμηση των πρώην Στρατοπέδων της πόλης των Γιαννιτσών “Φιλιππάκου” και “Καψάλη”
Η πολεοδόμηση συνολικής έκτασης 302.144 τ.μ στον αστικό ιστό των Γιαννιτσών, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν πνεύμονα ζωής για την πόλη και να την μετατρέψουν σε παράδειγμα αειφόρου ανάπτυξης, φαντάζει ανησυχητική, επειδή τα περισσότερα παραδείγματα απομάκρυνσης στρατοπέδων μέχρι τώρα, αποδείχτηκαν, δυστυχώς, χαμένες ευκαιρίες για την αναβάθμιση των πόλεων και οι συμφωνίες -παραχωρήσεις από το ΤΕΘΑ στους Δήμους έχουν οδηγήσει σε:
• Απόδοση στην πόλη τελικά εξαιρετικά περιορισμένης έκτασης υπαίθριου δημόσιου χώρου και χώρου υψηλού πρασίνου.
• Οικοπεδοποίηση της δημόσιας γης και εκμετάλλευσή της από ιδιωτικά συμφέροντα.
• Δυσχέρεια της επικοινωνίας γειτονικών περιοχών μεταξύ τους.
• Ύπαρξη ελάχιστων και περιορισμένων πυρήνων πρασίνου, ασύνδετων μεταξύ τους και ανίκανων να επιτελέσουν τον ευεργετικό τους για τις πόλεις σκοπό.
• Κάλυψη μεγάλου μέρους των φυσικών επιφανειών με νέα μεγάλα κτίρια και διαμορφώσεις χώρων με χρήση σκληρών υλικών που οδηγεί σε περιβαλλοντική υποβάθμιση και υποβάθμιση αξιόλογων κτιρίων αντιπροσωπευτικών της εποχής που κατασκευάστηκαν.
Το «Πρωτόκολλο Συναντίληψης και Συνεργασίας» μεταξύ του ΤΕΘΑ και του ΔΗΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ, δημιουργεί ανησυχίες και φόβους, επειδή:
1. Είναι εξαιρετικά γενικό και αόριστο και επιδέχεται διαφορετικές ερμηνείες,
2. Δεν αναφέρει ποια και πόση έκταση παραχωρείται στον Δήμο Πέλλας και με ποια ανταλλάγματα για το ΤΕΘΑ,
3. Θεωρεί τις εκτάσεις των δύο πρώην στρατοπέδων ως ενιαία πολεοδομική ενότητα,
4. Προκρίνει ως εργαλείο για τη διαδικασία πολεοδόμησης το αποσπασματικού χαρακτήρα «Εδικό Πολεοδομικό Σχέδιο» χωρίς καμία αναφορά σε υπερκείμενο και γενικότερο πολεοδομικό σχεδιασμό,
5. Αναφέρει ότι ο Δήμος Πέλλας αναλαμβάνει να πραγματοποιήσει τη διαδικασία πολεοδόμησης, οι μελέτες όμως που θα συνταχθούν πρέπει να έχουν τη σύμφωνη γνώμη του ΤΕΘΑ,
6. Προβλέπει ότι ο Δήμος Πέλλας αναλαμβάνει την κατασκευή των βασικών κοινόχρηστων πολεοδομικών έργων με δικές του δαπάνες,
7. Προβλέπει οικονομική αποζημίωση εκ μέρους του Δήμου προς το ΤΕΘΑ με βάση της αντικειμενική αξία των δύο πρώην στρατοπέδων, και μάλιστα αναδρομικά από την υπογραφή του Πρωτοκόλλου Συναντίληψης και Συνεργασίας και μέχρι την ολοκλήρωση της πολεοδόμησης, σε περίπτωση που ο Δήμος δεν ολοκληρώσει τη διαδικασία πολεοδόμησης (έγκριση πολεοδομικής μελέτης), μέσα σε τρία χρόνια από την υπογραφή του Πρωτοκόλλου, και
8. Δεν κατοχυρώνει το αν και πόση έκταση γης από τα πρώην στρατόπεδα θα μείνει αδόμητη (το πιο σημαντικό).
Γι’ αυτό καλούμε το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Πέλλας να:
• Ανακαλέσει τη σχετική απόφαση.
• Επανασυζητήσει στην αμέσως επόμενη συνεδρίασή του το θέμα της αξιοποίησης των πρώην Στρατοπέδων «Καψάλη» και «Φιλιππάκου».
• Προκαλέσει Ανοιχτή Συζήτηση/Διαβούλευση για ενημέρωση των Πολιτών για το σχέδιο αξιοποίησης.
• Δεσμευτεί για την προτεραιοποίηση του περιβαλλοντικού συμφέροντος έναντι οποιωνδήποτε άλλων συμφερόντων στο σχέδιο που θα εκπονηθεί.
Ειδικότερα προτείνουμε:
• Να γίνουν τα πρώην στρατόπεδα οι πνεύμονες της πόλης, χώροι πρασίνου (αστικά δάση – πάρκα αναψυχής), με έμφαση στο υψηλό πράσινο, και όχι χώροι τσιμέντου και κερδοσκοπικών συμφερόντων.
• Να αναδειχτούν τα υπάρχοντα οθωμανικά μνημεία (Λουτρά και τζαμί του Σεΐχη Ιλαχή) στο στρατόπεδο «Καψάλη», χωρίς να γίνει καμιά παραχώρηση του περιβάλλοντος χώρου τους προς όφελος της δόμησης.
• Να συντηρηθούν τα υπάρχοντα κτίρια, ώστε να γίνει επαναχρησιμοποίηση αυτών για πολιτιστικούς και κοινωφελείς σκοπούς.
• Να σχεδιαστούν φυσικοί άξονες κίνησης πεζών και ποδηλάτων, ώστε να ενοποιηθούν τα πρώην στρατόπεδα με άλλους χώρους αστικού και περιαστικού πρασίνου, με το κέντρο της πόλης και τις περιοχές που γειτνιάζουν.
• Να διευθετηθεί η κυκλοφορία και η στάθμευση των οχημάτων προς όφελος της προσπελασιμότητας, αλλά και της διατήρησης του ενιαίου χαρακτήρα των πάρκων..
• Να λειτουργήσουν ως ενιαίοι, πολυσυλλεκτικοί και πολυδύναμοι χώροι αναψυχής και άθλησης.
• Να κατοχυρωθούν θεσμικά και να προστατευθούν ως χώροι πρασίνου
Ας μην απαξιωθούμε λοιπόν κι άλλο στα μάτια των επόμενων γενεών παραδίδοντας τους πόλεις τέρατα. Μας αξίζει να ζούμε σε ένα ποιοτικά αναβαθμισμένο περιβάλλον και είμαστε τυχεροί που μέσω των στρατοπέδων μάς δίνεται η χρυσή ευκαιρία να το πετύχουμε.
