Την πλήρη αντίθεση της στην διενεργούμενη εκτεταμένη κοπή των δένδρων των δενδροστοιχιών και πάρκων του Δήμου Θεσσαλονίκης εκφράζει η Γενική Συνέλευση του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ. Πρόκειται για μια ομόφωνη απόφαση με την οποία καλεί τις δημοτικές αρχές να σταματήσουν αμέσως όλες τις σχετικές εργασίες μέχρι την εκπόνηση ολοκληρωμένης μελέτης από ειδικούς δασολόγους επιστήμονες, οι οποίοι, λόγω γνωστικού αντικειμένου, είναι και οι μόνοι αρμόδιοι να αποφανθούν περί της φυτοϋγείας, της επικινδυνότητας, του τρόπου κλάδευσης και της ανάγκης αντικατάστασης των αστικών δένδρων.
Όπως αναφέρει η απόφαση οι σχεδιαζόμενες επεμβάσεις αντιστοιχούν σε μέγεθος σε μια πόλη με τριπλάσιο πληθυσμό και έκταση, ανάλογη του πολεοδομικού συγκροτήματος του Αττικού λεκανοπεδίου. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την σπουδή εφαρμογής του, δημιουργεί για τους/τις δασολόγους του ΑΠΘ εύλογα ερωτήματα σχετικά με τη σκοπιμότητα του έργου αυτού σε μια περίοδο που η συγκέντρωση ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην πόλη της Θεσσαλονίκης είναι ιδιαίτερα αυξημένη.
Στην ανακοίνωση τονίζεται ιδιαίτερα το γεγονός ότι πρόκειται για μια άνευ προηγουμένου εκταταμένη κοπή δέντρων που «έρχεται σε ευθεία αντιπαράθεση με τη σχετική μελέτη της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (2020) για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης λόγω των υψηλών συγκεντρώσεων αιωρούμενων σωματιδίων (ΑΣ10) στον αέρα που αναπνέουν οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης».
Και αυτό γιατί, όπως εξηγείται, τα φύλλα των δένδρων αποτελούν σημαντικότατους δεσμευτές των πάσης φύσεως ατμοσφαιρικών ρύπων. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με το Τμήμα Δασολογίας του ΑΠΘ, οι προβλεπόμενες επεμβάσεις σε τέτοια κλίμακα, «θα επιφέρουν δραστική μείωση του αστικού πράσινου και των ωφελειών (βελτίωση μικροκλίματος, εμπλουτισμός σε οξυγόνο, δέσμευση CO2, απορρύπανση, υγιεινή και ψυχική επίδραση, μείωση των θορύβων, αισθητική βελτίωση του αστικού τοπίου, κ.ά.) που αυτό συνεπάγεται για την πόλη της Θεσσαλονίκης, που ήδη έχει ένα από τα μικρότερα ποσοστά αστικού πρασίνου ανά κάτοικο στην Ευρώπη».
Το Τμήμα Δασολογίας αναλύει ακόμη περισσότερο τις επιπτώσεις τις εκταταμένης κοπής δέντρων στο μικροκλίμα και την βιοποικιλότητα. Συγκεκριμένα αναφέρει η απόφαση: «Τα δέντρα στο αστικό πράσινο αποτελούν μια μακροπρόθεσμη επένδυση όσον αφορά τη ρύθμιση του μικροκλίματος και την αστική βιοποικιλότητα. Η αφαίρεση μεγάλων ώριμων δέντρων και η αντικατάστασή τους με νέα έχει ως αποτέλεσμα τη δραστική μείωση των υπηρεσιών που προσφέρουν. Σε αντίθεση, τα δένδρα που πρόκειται να φυτευτούν θα χρειαστούν ένα μεγάλο χρονικό διάστημα για να αποκτήσουν το μέγεθος και την φυσιολογία αυτών που πρόκειται να κοπούν. Επιπλέον, είναι άγνωστη η προέλευση των δένδρων που πρόκειται να φυτευτούν και, ως εκ τούτου, η προσαρμοστικότητα τους στην καταπόνηση του αστικού περιβάλλοντος. Η χρήση αμφίβολου φυτευτικού υλικού ενέχει κίνδυνο αποτυχίας των φυτεύσεων και υψηλή οικονομική επιβάρυνση.
Η σωστή επιλογή του κατάλληλου είδους που θα φυτευτεί είναι καθοριστικής σημασίας για τη δημιουργία υγειούς και λειτουργικού μακροχρόνιου αστικού πρασίνου, αποφεύγοντας περιττές μελλοντικές δαπάνες (π.χ., κλαδεύσεις). Πρέπει να βασίζεται σε μια πληθώρα σημαντικών παραμέτρων, όπως: προέλευση, ρυθμός ανάπτυξης, διάρκεια ζωής, διαστάσεις σε ώριμη ηλικία, σταθμολογικές απαιτήσεις, τύπος ριζικού συστήματος, μορφή κόμης, αντοχή στη ρύπανση, αντίδραση στην κλάδευση, φαινολογία (π.χ., περίοδος ανθοφορίας/καρποφορίας), λειτουργικές ιδιότητες, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (π.χ., αγκάθια, δηλητηριώδεις καρποί, κ.ά.), αλλά και κατά πόσο συνάδουν με τον χαρακτήρα του αστικού τοπίου και την πολιτιστική σημασία του χώρου που θα φυτευτούν».
Τέλος επισημαίνεται ότι όλα όσα έγιναν δεν είχαν την επίσημη έγκριση φορέων που απασχολούν επιστήμονες δασολόγους, οι οποίοι είναι οι μόνοι αρμόδιοι που έχουν το γνωστικό υπόβαθρο να εκπονήσουν σχετικές μελέτες, να επιβλέψουν τη σωστή εφαρμογή τους και να παρακολουθούν την εξέλιξη του αστικού πρασίνου.
Με βάση τα παραπάνω το Τμήμα Δασολογίας του ΑΠΘ κρίνει ότι επιβάλλεται η άμεση διακοπή των εργασιών κοπής δένδρων στο αστικό πράσινο της Θεσσαλονίκης.
Επιβάλλεται ακόμη να εκπονηθεί νέα μελέτης από επιστήμονες δασολόγους, με βάση τις σύγχρονες επιταγές της δασολογικής επιστήμης και τις ουσιαστικές ανάγκες των κατοίκων της Θεσσαλονίκης σε καθαρό αέρα και ποιότητα ζωής.
Αναγκαία είναι η χρήση νέων τεχνολογιών και οργάνων για την αντικειμενική αποτίμηση της υγείας των δένδρων και της πιθανότητας εκριζώσεως τους καθώς και η δημιουργία σύγχρονου και επιστημονικά τεκμηριωμένου πρωτόκολλου καλλιεργητικών επεμβάσεων (κλαδεύσεις, κλπ) στα δένδρα του αστικού περιβάλλοντος. Επίσης, το Τμήμα προτείνει τη θέσπιση κανονισμού εφαρμογής, επίβλεψης και παρακολούθησης των επεμβάσεων αυτών καθώς και την επανεξέταση του νομοθετικού πλαισίου των αρμοδιοτήτων έγκρισης έργων που αφορούν το αστικό πράσινο από τις αρμόδιες κρατικές αρχές.
