Πριν από περίπου δύο μήνες, ο Πρωθυπουργός κ. Αλέξης Τσίπρας επισκέφθηκε τη Θεσσαλονίκη όπου, μεταξύ άλλων, συμμετείχε σε εκδήλωση που οργανώθηκε για την παραχώρηση του πρώην στρατοπέδου Παύλου Μελά στον ομώνυμο Δήμο για δημιουργία μητροπολιτικού πάρκου. Στο συγκεκριμένο πρώην στρατόπεδο έκτασης 336 στρεμμάτων, μπορούν να δημιουργηθούν κοινωνικές, περιβαλλοντικές και κοινωφελείς χρήσεις και να αναδειχθεί η ιστορική μνήμη και η πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής. Αξιοσημείωτο γεγονός αποτελεί ότι θα αξιοποιηθούν τα υπάρχοντα κτίσματα και θα αποφευχθεί η τσιμεντοποίηση της περιοχής έτσι ώστε όλη η έκταση να αποτελέσει πνεύμονα πρασίνου, μια ανάσα ζωής για τις υποβαθμισμένες Δυτικές Συνοικίες της Θεσσαλονίκης και όχι μόνο.
Η συγκεκριμένη παραχώρηση και οι δυνατότητες που διανοίγονται για το μέλλον της περιοχής είναι ιδιαίτερης σημασίας και αποτελούν δικαίωση των μακρόχρονων αγώνων και διεκδικήσεων του Κινήματος που αναπτύχθηκε στην ευρύτερη περιοχή, όσο και φορέων της τοπικής Αυτοδιοίκησης, για την απόδοση όλων των πρώην στρατοπέδων στις τοπικές κοινωνίες.
Στην ομιλία του ο κ. Τσίπρας αναφέρθηκε σε πολλά ζητήματα, κάποια όμως από αυτά όπως η σπουδαιότητα των κοινωνικών κινημάτων για την επίλυση προβλημάτων και η σημασία του ‘ανθρώπινου’ περιβάλλοντος για τα παιδιά, χρήζουν κατά τη γνώμη μου ιδιαίτερου σχολιασμού.
Α. Ο ρόλος των κινημάτων των πολιτών στην επίλυση τοπικών προβλημάτων
Σε πολλές αποστροφές του λόγου του ο κ. Τσίπρας αναφέρθηκε διεξοδικά στο ρόλο των κινημάτων των πολιτών στην επίλυση τοπικών ή υπερτοπικών προβλημάτων. Ορισμένα ενδεικτικά αποσπάσματα: «αυτό είναι το οξυγόνο της δημοκρατίας, η διεκδίκηση και ο έλεγχος από τους ίδιους τους πολίτες. Είναι οξυγόνο τα κοινωνικά κινήματα, διότι τα προβλήματα υπάρχουν και εδώ παντού, συσσωρευμένα και άλλα που δημιουργούνται στις σύγχρονες νέες συνθήκες. Όταν, λοιπόν, υπάρχει πολιτική βούληση είναι χρήσιμο να υπάρχει και αυτή η διαρκής πίεση της τοπικής κοινωνίας, του λαϊκού παράγοντα, προκειμένου να ψάχνουμε να βρούμε τις βέλτιστες λύσεις», «χάρη στις προσπάθειες της δημοτικής αρχής και των κινημάτων των πολιτών, βρέθηκε λύση….». «Η αντίληψη των κινημάτων των πολιτών που διεκδικούν ελεύθερους χώρους είναι η ανάκτηση του δημόσιου χώρου από την κοινωνία, η επένδυση στην ποιότητα ζωής για τη δημιουργία εστιών ήπιας αναψυχής και πολιτισμού μέσα στον αστικό ιστό». «…όπως ακριβώς το διεκδίκησαν τα κινήματα πολιτών και χιλιάδες πολίτες τα προηγούμενα χρόνια». Κανείς δε θα μπορούσε να διαφωνήσει με τα λόγια του Πρωθυπουργού για το ρόλο και την αναγκαιότητα ύπαρξης και δραστηριοποίησης κινημάτων. Αρκεί όμως αυτά να ισχύουν για όλα τα Κινήματα και τους στόχους τους και όχι επιλεκτικά.
Μια εμβληματική περίπτωση κινήματος ήταν και είναι το Κίνημα των Σκουριών. Ένα Κίνημα που έγινε γνωστό και στηρίχθηκε από πολίτες και συλλογικότητες σε όλη τη χώρα αλλά και διεθνώς. Ένα κίνημα που ήταν η σημαία και η ναυαρχίδα όλων των κινημάτων και όλων των προοδευτικών ανθρώπων όπου γης. Ένα Κίνημα που η εμβέλεια και η ακτινοβολία του έφθασε μέχρι τους αυτόχθονες πληθυσμούς του Αμαζονίου, που αντιμετωπίζουν και αυτοί τεράστια προβλήματα από εξορυκτικές δραστηριότητες και εκπρόσωποί τους επισκέφθηκαν τις Σκουριές και το Δήμο Αριστοτέλη. Ένα γνήσια λαϊκό κίνημα πέρα από ιδεολογικές αντιλήψεις και κομματικά σχήματα, χωρίς αρχηγούς και ‘ειδικούς’, που δημιουργήθηκε από την ανάγκη των κατοίκων της Β.Α. Χαλκιδικής να υπερασπιστούν τον τόπο τους, τις ζωτικές τους ανάγκες για νερό και οξυγόνο, τη θάλασσα και τα δάση τους, το παρόν και το μέλλον των ίδιων και των παιδιών τους.
Τα αιτήματα του Κινήματος των Σκουριών (καμία επέκταση της μεταλλευτικής δραστηριότητας στις Σκουριές και οπουδήποτε αλλού – συνέχιση με μειούμενο ρυθμό της μεταλλευτικής δραστηριότητας στα παλαιά μεταλλεία), υιοθετήθηκαν από το ΣΥΡΙΖΑ και αποτέλεσαν, προεκλογικά, στοιχείο της πολιτικής του πρότασης. Αυτή η στήριξη του Κινήματος των Σκουριών από το ΣΥΡΙΖΑ εκδηλώθηκε με επανειλημμένες επισκέψεις συμπαράστασης στη Β. Α. Χαλκιδική στελεχών και σημερινών βουλευτών και υπουργών του ΣΥΡΙΖΑ, με επισκέψεις στην περιοχή και επανειλημμένες δεσμεύσεις του σημερινού Πρωθυπουργού κ. Τσίπρα, με αποφάσεις της Κεντρικής Επιτροπής, της 1ης Συνδιάσκεψης, του 1ου Συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ, κτλ). Ταυτόχρονα όμως και το Κίνημα των Σκουριών στήριξε έμπρακτα το ΣΥΡΙΖΑ κάτι που έγινε φανερό με τα ‘εξωπραγματικά’ αποτελέσματα που κατέγραψε στη Β. Α. Χαλκιδική σε όλες τις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις. Αλλά και άλλα κινήματα και συλλογικότητες σε όλη τη χώρα, ακολουθώντας το Κίνημα των Σκουριών, στήριξαν εκλογικά το ΣΥΡΙΖΑ. Οι υποσχέσεις και δεσμεύσεις επαναλήφθηκαν, για κάποιο διάστημα, και μετεκλογικά με τις προγραμματικές δηλώσεις του Πρωθυπουργού, σε συνεδριάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου, κτλ. Πέραν αυτών όμως τίποτε ουσιαστικό δεν έγινε. Τα όποια θετικά μέτρα ή αποφάσεις πάρθηκαν μέχρι τώρα, έμειναν μετέωρα και ημιτελή. Όλοι οι τότε υποστηρικτές της υπόθεσης των Σκουριών (βουλευτές, υπουργοί, πρωθυπουργός, ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ) έχουν ξεχάσει τα όσα έλεγαν και τώρα σιωπούν. Σιωπά και το έτερο κόμμα που συγκυβερνά, το κόμμα των Ανεξάρτητων Ελλήνων που και αυτό μέχρι τις εκλογές του 2015 στήριζε το Κίνημα των Σκουριών. Όλοι τώρα έχουν γυρίσει την πλάτη στους κατοίκους της Β. Α. Χαλκιδικής και στο Κίνημα ενάντια στην επέκταση της μεταλλευτικής δραστηριότητας και έπαψαν να αναφέρονται και να επισκέπτονται τη Χαλκιδική. Αξίζει όμως όλοι αυτοί να επισκεφτούν και σήμερα τις Σκουριές και να συγκρίνουν την εικόνα που έχουν στο μυαλό τους από παλαιότερες επισκέψεις τους με τη σημερινή κατάσταση. Η καταστροφή της περιοχής συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό ενώ η όποια ‘νομιμότητα’ της μεταλλευτικής δραστηριότητας (που στηρίζεται στη σκανδαλώδη σύμβαση παραχώρησης (2004), στην απόφαση έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων (2011) και στις ‘φωτογραφικές’ υπέρ της εταιρείας Ελληνικός Χρυσός, διατάξεις της συγκυβέρνησης Σαμαρά – Βενιζέλου), καταπατείται και παραβιάζεται συνεχώς όπως αποδείχθηκε από τα πορίσματα των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος και τις συχνές καταγγελίες των κατοίκων και της Δημοτικής Αρχής. Και ενώ επίσης εκκρεμεί (;) το θέμα της πυρομεταλλουργίας (flash smelting) και όλων των δραστηριοτήτων που συνδέονται με αυτήν.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η εταιρεία Ελληνικός Χρυσός ανοίγει και άλλα ‘μέτωπα’ στην πολύπαθη περιοχή. Ξεκίνησε στα τέλη Μαρτίου ‘ερευνητικές’ γεωτρήσεις στην ‘Τσικάρα’ σε μικρή απόσταση από την κυριότερη υδρευτική γεώτρηση που εφοδιάζει με νερό ανθρώπινης κατανάλωσης τους 3.000 κατοίκους της Μεγάλης Παναγίας. Η δραστηριότητα αυτή είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει μείωση της ποσότητας αλλά και ρύπανση του νερού που θα έχουν στη διάθεσή τους οι κάτοικοι της περιοχής. Αξίζει να αναφερθεί ότι αυτή η καταστροφική δραστηριότητα γίνεται υπό την ‘προστασία’ μεγάλης δύναμης της Ελληνικής Αστυνομίας αλλά και με ‘νόμιμη’ άδεια που είχε δοθεί το 2010 και ανανεώθηκε το 2016.
Είναι επομένως φυσικό, το Κίνημα των Σκουριών να θεωρεί ότι χρησιμοποιήθηκε ως προεκλογική πηγή άντλησης ψήφων, να αισθάνεται εγκαταλειμμένο στην τύχη του, προδομένο από αυτούς που το στήριξαν, καταδικασμένο να υποστεί τις συνέπειες μιας μη αναστρέψιμης καταστροφικής δραστηριότητας. Μιας βίαιης και φαραωνικής δραστηριότητας που θα μετατρέψει τη Β. Α. Χαλκιδική σε κρανίου τόπο. Γι’ αυτό ακούγεται και έχει γίνει πεποίθηση σε πολλούς ότι και η σημερινή Κυβέρνηση είναι ‘μία από τα ίδια’ και ότι ‘όλοι ίδιοι είναι’. Υπάρχει όμως μια διαφορά μεταξύ των προηγούμενων κυβερνήσεων και της σημερινής. Οι προηγούμενες ήταν συνεπείς στις υποσχέσεις τους και στην πρακτική τους για το θέμα των Σκουριών. Σε αυτές ανήκει το δόγμα ‘η επένδυση θα γίνει με κάθε κόστος’ που αποτέλεσε και το σύνθημα για τη βίαιη αστυνομική καταστολή που ακολούθησε. Αυτή όμως η Κυβέρνηση δεσμεύτηκε για τα ακριβώς αντίθετα, δηλαδή να απαλλάξει την περιοχή από τον εφιάλτη της ολοκληρωτικής καταστροφής. Σε αυτήν επομένως εναπόκειται αν θα αποδεχτεί ότι είναι ‘μία από τα ίδια’ ή θα υλοποιήσει τις επανειλημμένες προεκλογικές δεσμεύσεις της.
Ανεξάρτητα από όλα αυτά, το Κίνημα που αγωνίζεται για μια τουλάχιστον δεκαετία ενάντια στην επέκταση της μεταλλευτικής δραστηριότητας στις Σκουριές, δεν πρόκειται να ανεχτεί με κανένα τρόπο μια νέα επέκταση της καταστροφικής δραστηριότητας σε άλλη περιοχή, όπως επιχειρείται στην Τσικάρα. Δεν πρόκειται να εγκαταλείψει τον αγώνα ούτε θα παραμείνει ‘με σταυρωμένα χέρια’ αλλά ενωμένο θα συνεχίσει να αγωνίζεται για τη σωτηρία του τόπου του, της ζωής και του μέλλοντός του.
Β. Η σημασία του ‘ανθρώπινου’ περιβάλλοντος για τα παιδιά
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο κ. Πρωθυπουργός ανέφερε ότι «Δεν είναι όλα κέρδη και ζημιές στη ζωή μας. Υπάρχει κάτι ανεκτίμητο, κάτι που δεν μπορεί να μετρηθεί ως κέρδος και ως ζημιά, το ανεκτίμητο της ποιότητας ζωής, το ότι εδώ, τα παιδιά, τα παιδιά σας θα έχουν τη δυνατότητα να κάνουν μια βόλτα, να περπατήσουν ελεύθερα, να παίξουν, να τρέξουν».
Παιδιά όμως υπάρχουν και στη Β. Α. Χαλκιδική που έχουν και αυτά δικαιώματα, που θέλουν να παίξουν και να τρέξουν, αλλά κυρίως να μην τους στερεί κανείς το δικαίωμα να ζουν σε ένα υγιές περιβάλλον, να έχουν στη διάθεσή τους τα κοινωνικά αγαθά όπως το νερό και το οξυγόνο, η θάλασσα και τα δάση. Είναι δικαίωμα και αυτών των παιδιών να μην εισπνέουν την τοξική σκόνη του ανοικτού μεταλλείου των Σκουριών, που θα εκλύεται κατά χιλιάδες τόνους, και να μην κινδυνεύουν από τις δεκάδες εκατομμύρια τόνους τοξικών αποβλήτων που σχεδιάζεται να αποθηκευτούν δίπλα τους. Όταν θεωρείται ‘πολύ θετικό η δημιουργία ενός χώρου πρασίνου’ στον αστικό ιστό, όπως είπε ο κ. Τσίπρας, πώς πρέπει να χαρακτηριστεί η καταστροφή χιλιάδων στρεμμάτων αρχέγονου δάσους; Τα παιδιά της Β. Α. Χαλκιδικής επίσης έχουν δικαίωμα να ξεχάσουν τις νυχτερινές εισβολές αστυνομικών στα σπίτια τους για να συλλάβουν τους γονείς τους όπως και το ‘βομβαρδισμό’ του σχολείου τους από τα δακρυγόνα της Αστυνομίας. Τα παιδιά της Β. Α. Χαλκιδικής ζητάνε επίσης να πάψουν οι δικαστικές διώξεις των γονιών τους, που απλά προσπαθούν να σώσουν τον τόπο τους, με έωλες και κατασκευασμένες κατηγορίες. Ζητάνε άραγε πολλά;
Πηγή: Εφημερίδα Αυγή