Η απόφαση της Διαιτησίας στην οποία προσέφυγε το Δημόσιο (ΥΠΕΝ) σχετικά με την παραβίαση των όρων της σύμβασης από την Ελληνικός Χρυσός (ELDORADO GOLD) άνοιξε και πάλι τη συζήτηση για το θέμα της επέκτασης της μεταλλευτικής δραστηριότητας στη ΒΑ Χαλκιδική και τις επιπτώσεις της στο περιβάλλον, στην υγεία των κατοίκων και επισκεπτών, στις παραγωγικές δραστηριότητες και στον τουρισμό.
Την απόφαση ακολούθησαν έντονες αντιδράσεις από κατοίκους της περιοχής, το κίνημα και τη δημοτική αρχή του Δήμου Αριστοτέλη.
Επί της ουσίας η απόφαση μοιάζει με χρησμό της Πυθίας και έτσι τόσο το ΥΠΕΝ όσο και η Ελληνικός Χρυσός εμφανίζονται δικαιωμένοι και ευχαριστημένοι.
Σημειωτέον ότι το κείμενο της απόφασης όπως εξάλλου και της προσφυγής του ΥΠΕΝ στη Διαιτησία είναι μάλλον «απόρρητα» και μέχρι στιγμής δεν έχουν δημοσιοποιηθεί.
Επομένως ο όποιος σχολιασμός αναγκαστικά βασίζεται μόνο σε δηλώσεις που έγιναν από πλευράς ΥΠΕΝ μετά την έκδοση της απόφασης.
Σε ανακοίνωση του ΥΠΕΝ για την απόφαση της Διαιτησίας αναφέρεται ότι σεβόμενο την απόφαση του δικαστηρίου το Δημόσιο και συγκεκριμένα το ΥΠΕΝ υποχρεούνται να διασφαλίσουν ότι τελικά θα παραχθεί καθαρός χρυσός, τηρώντας μεταξύ άλλων «συγκεκριμένες δεσμεύσεις υπέρ του δημοσίου συμφέροντος, ώστε να μεγιστοποιείται η εγχώρια προστιθέμενη αξία».
Τι είναι όμως και ποιους αφορά αυτό το «δημόσιο συμφέρον»;
Περισσότερο σαφής όμως ήταν ο ειδικός σύμβουλος του ΥΠΕΝ, ο οποίος μιλώντας στον Ρ/Σ «Στο Κόκκινο» μεταξύ άλλων ανέφερε ότι:
Α. Οφελος θα υπάρξει στην αγορά εργασίας καθώς «η επιμονή του Δημοσίου να επιβάλει στην εταιρεία να εκπληρώσει πλήρως τις συμβατικές υποχρεώσεις της, άρα και την πλήρη μεταλλουργία, σημαίνει νέες επενδύσεις και νέες θέσεις εργασίας. Οσο πιο εμπροσθοβαρώς γίνει αυτό, αν δεν παραπεμφθεί η μεταλλουργία σε ελληνικές ή καναδικές καλένδες, τόσο περισσότερες θέσεις εργασίας θα αναπτυχθούν». Η θέση αυτή εύλογα δημιουργεί κάποια ερωτήματα:
Εχουν υπολογιστεί οι θέσεις εργασίας που θα χαθούν σε άλλους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας των κατοίκων; Πόσοι από τους κατοίκους θα εγκαταλείψουν αναγκαστικά την περιοχή λόγω ανεργίας και των περιβαλλοντικών συνθηκών που θα επικρατούν;
Μάλιστα ο κ. σύμβουλος επιθυμεί οι «επενδύσεις» να γίνουν εμπροσθοβαρώς ώστε να αναπτυχθούν ταχύτερα περισσότερες θέσεις εργασίας. Επιθυμεί δηλαδή η μη αναστρέψιμη καταστροφή της Χαλκιδικής να επέλθει κατά το δυνατόν συντομότερα.
Β. Εκτίμησε ότι σε περίπτωση που τελικά η επένδυση ολοκληρωθεί «τα οφέλη για το Ελληνικό Δημόσιο, ανάλογα με τον όγκο των κοιτασμάτων που τελικά θα αξιοποιηθούν, σε βάθος εικοσαετίας μπορεί να φτάνουν τα επτά δισ. ευρώ, με πρόχειρους υπολογισμούς».
Με δικούς μας «πρόχειρους υπολογισμούς» και από τη μέχρι τώρα εμπειρία, αυτή η εκτίμηση (σχεδόν ένα εκατ. ευρώ την ημέρα!!!) είναι μάλλον εξωπραγματική.
Τα ερωτήματα και εδώ είναι σοβαρά και αμείλικτα:
Εχει γίνει έστω «πρόχειρος υπολογισμός» του αριθμού των τουριστών, των επισκεπτών και των προσκυνητών του Αγίου Ορους κατά τη διάρκεια ενός έτους στη ΒΑ Χαλκιδική;
Εχει γίνει καμία, έστω «πρόχειρη», εκτίμηση για τις προοπτικές ανάπτυξης θεματικού τουρισμού (αρχαιολογικός, θρησκευτικός, αγροδιατροφικός κ.λπ.) στη συγκεκριμένη περιοχή;
Υπάρχει έστω «πρόχειρος υπολογισμός» του πλούτου που παράγεται από όλες τις άλλες, πλην της μεταλλευτικής, δραστηριότητες όπως ο τουρισμός, η γεωργία, η κτηνοτροφία, η αλιεία, η μελισσοκομία, η μεταποίηση;
Εχει γίνει έστω «πρόχειρος υπολογισμός» της μείωσης των εσόδων του Δημοσίου από την κατακόρυφη πτώση όλων των άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων πλην της μεταλλίας;
Τελικά πόσο αξίζει η Χαλκιδική; Εχει γίνει έστω «πρόχειρος υπολογισμός» της αξίας των χιλιάδων στρεμμάτων δάσους που θα καταστραφούν, των υδατικών πόρων που θα ρυπανθούν και θα εξαντληθούν, των ακτών και της θάλασσας που θα ρυπανθούν, των υποδομών του τουρισμού και του πρωτογενή και δευτερογενή τομέα που θα αχρηστευτούν;
Πόσο αξίζουν τα ξενοδοχεία και τα καταλύματα; Εχει γίνει έστω «πρόχειρος υπολογισμός» πόσο αξίζει η υγεία και η ζωή των κατοίκων;
Τα επτά δισεκατομμύρια είναι αρκετά για να αντισταθμίσουν την ολοκληρωτική και μη αναστρέψιμη καταστροφή της ΒΑ Χαλκιδικής;
Τι θα απομείνει στην ευρύτερη περιοχή μετά από μια εικοσαετία εκτεταμένης και εντατικής μεταλλευτικής δραστηριότητας;
Είναι δυνατό να αγνοούνται όλα τα προηγούμενα και τα υποτιθέμενα έσοδα επτά δισ. ευρώ να θεωρούνται δημόσιο συμφέρον;
Τέτοιους «πρόχειρους υπολογισμούς» και τέτοιες προτάσεις ούτε η Ελληνικός Χρυσός (ELDORADO GOLD) δεν έχει κάνει.
Τελικά εύλογα αναρωτιέται κανείς πώς είναι δυνατόν ένα ζήτημα για το οποίο υπάρχουν προεκλογικές και μετεκλογικές αποφάσεις και δεσμεύσεις ανώτατων κομματικών οργάνων του ΣΥΡΙΖΑ (συνεδρίων, Κ.Ε. κ.ά.), αναφορά του πρωθυπουργού (στο πρώτο υπουργικό συμβούλιο) και δεκάδων στελεχών της κυβέρνησης και του κόμματος για άμεση επίλυση του προβλήματος, αυτό να παραμένει ακόμη άλυτο.
Είναι δυνατόν το μέλλον της Χαλκιδικής να επαφίεται στην καλή θέληση και σε αποφάσεις ενός μόνο προσώπου, όπως ενός συμβούλου, ενός υπουργού ή ενός δικαστή;
Σε κάθε περίπτωση οι κάτοικοι της Χαλκιδικής και το εμβληματικό και διεθνώς γνωστό κίνημα των Σκουριών δεν πρόκειται να μείνουν αδρανείς και να αποδεχτούν μοιρολατρικά αποφάσεις και ενέργειες που οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην καταστροφή του τόπου και της ζωής τους.
*Ο Κυριάκος Παναγιωτόπουλος είναι ομότιμος καθηγητής Εδαφολογίας ΑΠΘ
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών