Έχουν επικρατήσει οι τύποι έναντι της ουσίας. Το φαίνεσθαι έναντι του είναι. Το διακηρύττειν έναντι του πράττειν. Φοράς κοστούμι και γραβάτα κι αυτομάτως γίνεσαι αποδεκτός, αποκτάς κύρος, ενδύεσαι σοβαρότητα. Και όμως, με κοστούμι και γραβάτα μπορείς να λες πολλά και πετυχημένα ψέμματα. Και αυτό το κάνουν πολλοί. Μου προκαλεί ανάμικτα συναισθήματα η απαίτηση να υπάρχει ένα dress code για τη Βουλή. Αλλά το καταλαβαίνω. Τα ψέμματα των υπερασπιστών του κεφαλαίου θα έχουν πιο καλό αποτέλεσμα αν εκφωνούνται από επίσημα κι αγέλαστα χείλη.
Είναι γεγονός πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας (ΠτΔ), παρά το ότι είναι ο ρυθμιστής του Πολιτεύματος και ο ανώτατος πολιτειακός θεσμός, έχει περιορισμένες αρμοδιότητες. Είναι επίσης προφανές πως η ανάγκη επίτευξης μιας ενισχυμένης πλειοψηφίας των 200 ή 180 βουλευτών απαιτεί μια γενική αποδοχή και συναίνεση από τα μέλη της Βουλής η οποία ξεπερνά τις δυνατότητες της εκάστοτε Κυβέρνησης. Συχνά αυτό είναι (ή φαίνεται) δύσκολο να επιτευχθεί. Οπότε, ανοίγει ένα παράθυρο ευκαιρίας στην εκάστοτε αντιπολίτευση για να διεκδικήσει τη δημοκρατική και θεσμική ανατροπή της Κυβέρνησης, καθώς απαιτούνται μόλις 120 βουλευτές που δε θα συμπράξουν με την κυβερνητική πλειοψηφία και όχι 151 που θα αποσύρουν την εμπιστοσύνη τους, όπως συμβαίνει με τις προτάσεις εμπιστοσύνης και δυσπιστίας.
Επομένως, η ανάδειξη ΠτΔ καθίσταται ένας παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει την παραμονή ή όχι μιας Κυβέρνησης στην εξουσία και μάλιστα ανεξάρτητα από την ασκούμενη πολιτική. Δεδομένου ότι δίνεται η δυνατότητα συγκρότησης και έγκρισης ενός κυβερνητικού σχήματος με την οριακή πλειοψηφία των 151 βουλευτών (ακόμη και με μόλις 120 σε περιπτώσεις κυβερνήσεων μειοψηφίας/ανοχής), είναι άξιο απορίας το ότι η αδυναμία εξεύρεσης, για οποιοδήποτε λόγο, 180 βουλευτών για την πολιτικά δευτερεύουσας σημασίας “προεδρική πλειοψηφία” μπορεί να αποτελέσει αφορμή για την προσφυγή στις κάλπες. Ειδικά, αν ληφθεί υπόψη πως ακόμη και η παραίτηση μιας Κυβέρνησης ή η απώλεια της εμπιστοσύνης της Βουλής δε συνεπάγεται αυτομάτως εκλογές αλλά μια νέα σειρά παροχής διερευνητικών εντολών από τον ΠτΔ ώστε να διαπιστωθεί η δυνατότητα να προκύψει οποιαδήποτε Κυβέρνηση αποδοχής από την ήδη εκλεγμένη Βουλή.
Τα παραπάνω αναφέρονται κυρίως για να τονιστεί η αντιφατικότητα που διέπει πολλές από τις λειτουργίες του πολιτικού συστήματος και η ανάγκη εξεύρεσης τρόπων με τους οποίους θα αποτυπώνεται και θα εκφράζεται άμεσα η λαϊκή γνώμη μεταξύ των εκλογικών αναμετρήσεων. Μια τέτοια πιθανότητα είναι οι αυτοβουλίες που αποτελούν ένα είδος δημοψηφίσματος μέσω του οποίου οι πολίτες μπορούν να καταθέτουν νομοθετικές προτάσεις. Στο πλαίσιο της σχεδιαζόμενης συνταγματικής αναθεώρησης, καθίσταται αναγκαία η πρόβλεψη για αποδέσμευση της εκλογής ΠτΔ με την προκήρυξη πρόωρων εκλογών αλλά και η προσθήκη μιας εμπνευσμένης διαδικασίας ελέγχου της Κυβέρνησης από τους πολίτες. Όσο τολμηρό είναι το πρώτο, άλλο τόσο αναγκαίο είναι το δεύτερο.
Εννοείται, πάντως, πως στην τρέχουσα συγκυρία, ο ΣΥΡΙΖΑ ορθώς έχει αναδείξει αυτή την ευκαιρία σε μείζον πολιτικό θέμα και με την προτροπή προς τους πολίτες για συμμετοχή και αφύπνιση επιχειρεί να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας μερικούς μήνες νωρίτερα, στην προσπάθεια να ανακόψει τις καταστροφικές επιπτώσεις της εξυπηρέτησης των μνημονίων. Δεν είναι θέμα προσώπου του ΠτΔ, αλλά πρόκειται για μια καθαρά εργαλειακή αντιμετώπιση των μέσων που ο συντακτικός νομοθέτης προσφέρει με την αφηρημένη και γενική διατύπωσή του. Με τη σημαντική διαφορά πως εμείς στον ΣΥΡΙΖΑ τονίζουμε ότι ενεργούμε υπηρετώντας τις ανάγκες των ανθρώπων και τον στόχο για κοινωνική ευημερία (με οδηγό το όραμα για σοσιαλισμό) και όχι για να αναλωθούμε κατόπιν σε μικροκομματικές εκδουλεύσεις ή να συντηρήσουμε τον καπιταλιστικό μηχανισμό λειτουργίας της κοινωνίας.
Τι να περιμένεις, εξάλλου, Αντωνάκη μου, από τα θρασίμια της πολιτικής; Να σεβαστούν τους τύπους αυτοί-ές που δε φοράνε γραβάτες και ταγιέρ; Μπορείς όμως, αντί να μιλάς με πολιτικά επιχειρήματα, να συνεχίσεις να αναλώνεσαι στο να εκθειάζεις τα «δήθεν» και τα «πρέπει» ως συστατικά της κοινωνίας μας, από τα οποία δεν πρέπει να αποκοπούμε και τα οποία πρέπει πάση θυσία να διαιωνίσουμε. Σιδερωμένο κοστουμάκι, ισιωμένη γραβάτα, κάμερες, φώτα και «πάμε» για ένα πανικόβλητο διάγγελμα προς το έθνος στο οποίο θα μοιράσουμε και μερικά υπουργεία. Μπας και…
*Το άρθο δημοσιεύτηκε στο http://kgiannelos.wordpress.com/2014/12/21/%CF%80%CF%84%CE%B4-2/