Βρέθηκα και σήμερα (Δευτέρα 11 Σεπτεμβρίου) στην τελετή έναρξης της σχολικής χρονιάς στο 132ο Δημοτικό Σχολείο της Γκράβας. «Παράδοση» πάει να γίνει πια για μένα αυτή η επίσκεψη.
Όμως, αν παλαιότερα η παρουσία μου εκεί αποτελούσε δημόσια εκδήλωση εκτίμησης, σεβασμού και αγάπης στις/στους εκπαιδευτικούς του συγκεκριμένου σχολείου, που μόχθησαν, αγωνίστηκαν και συγκρούστηκαν για να κτίσουν και να υπερασπιστούν ένα δημοκρατικό και ανθρώπινο σχολείο σε χώρους όπου προηγουμένως η σχολική αποτυχία φαινόταν να είναι φυσικό φαινόμενο, σήμερα ήμουν εκεί από προσωπική ανάγκη: την ανάγκη ν’ αγκαλιάσω με τα μάτια μου και να χαρώ μια κοινότητα χαρούμενων παιδιών, που, αν και οι γονείς τους έλκουν την καταγωγή τους από πολλά μέρη του κόσμου και βρέθηκαν σ’ αυτή τη χώρα ως φτωχοί μετανάστες και ξεριζωμένοι πρόσφυγες, αυτά θα ζήσουν μαζί μέσα στο σχολείο, θα μάθουν μαζί, θα παίξουν μαζί, θα φάνε μαζί, θα μορφωθούν μαζί, θα ονειρευτούν μαζί το μέλλον τους – ένα καλύτερο μέλλον από το παρελθόν και το παρόν που επιφύλαξε αυτός ο κόσμος στους γονείς τους. Και πράγματι χάρηκα αυτά τα παιδιά και τους γονείς τους. Από την Ελλάδα, από άλλες χώρες της Ευρώπης, από την Αφρική, από την Ασία. Με περίπλοκα χτενίσματα τα παιδιά και με μαντήλα κάποιες μητέρες. Ζωηρά τα παιδιά των μεγαλύτερων τάξεων, σοβαρά αλλά όχι φοβισμένα τα πρωτάκια. Ένας όμορφος κόσμος!
Έφυγα, έχοντας πάρει αυτό που επιζητούσα: την εικόνα των παιδιών του κόσμου που όχι μόνον μπορούν να μορφώνονται μαζί αλλά πρέπει να μορφώνονται μαζί για να μορφώνονται.
Την προηγούμενη Πέμπτη βρέθηκα στο Ευρωκοινοβούλιο στις Βρυξέλλες σε μια εκδήλωση για την Παιδεία με ομιλία μου για την εκπαίδευση των προσφυγόπουλων. Ανέφερα μεταξύ άλλων την πολιτική που ζήσαμε πέρυσι στην Ελλάδα, δηλαδή να μεταφέρονται τα προσφυγόπουλα σε σχολικά κτίρια το απόγευμα, την ώρα που δεν υπήρχε κανένα ελληνόπουλο, κι αυτό να ονομάζεται «ένταξη στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα». Και ανέφερα επίσης ότι σε παρόμοια εκδήλωση στην ίδια αίθουσα ένα χρόνο πριν κυβερνητικοί εκπρόσωποι παρουσίασαν αυτή την πολιτική με τον τίτλο «Η Ελλάδα δείχνει το δρόμο στην Ευρώπη».
Ασφαλώς υπάρχουν πολλοί στην Ευρώπη, και όχι μόνον ο Όρμπαν της Ουγγαρίας, που ευχαρίστως θα ακολουθούσαν το δρόμο που έδειξε η επίσημη Ελλάδα πέρυσι, όμως οι εκπαιδευτικοί και οι παιδαγωγοί παντού βρίσκονται σε πλήρη αντίθεση με τέτοιες πρακτικές, καθώς ακόμη και εκεί που εφαρμόστηκε κάτι παρόμοιο -και μάλιστα σε εξαιρετικά καλές συνθήκες- η αξιολόγηση των σχετικών εγχειρημάτων έδειξε ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες και ότι είναι απαραίτητη η εκπαίδευση μαζί με τα «ντόπια» παιδιά. Γιατί; Διότι τα τραύματα της προσφυγιάς που κουβαλούν αυτά τα παιδιά απαιτούν να χτιστεί μέσα τους η εμπιστοσύνη ότι ο γύρω κόσμος δεν αποτελεί αποκλειστικά πηγή κινδύνου, ότι οι άλλοι άνθρωποι μπορούν να είναι φίλοι, ότι το προσφυγόπουλο ως πρόσωπο είναι αποδεκτό σ’ αυτόν τον κόσμο. Σ’ εμάς όμως είχες την εντύπωση ότι τα παιδιά αυτά χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά και μόνο για να δώσουν τη δυνατότητα στη Χρυσή Αυγή να κάνει ασκήσεις ετοιμότητας με τη βοήθεια «αγανακτισμένων γονιών». Και το ίδιο πάει να επαναληφθεί κι αυτή τη χρονιά.
Θα περίμενε κανείς να αξιολογήσουν την περυσινή τραγική πολιτική οι υπεύθυνοι και να βγάλουν κάποια συμπεράσματα. Φαίνεται ότι το έκαναν, όμως η αξιολόγησή τους ξεπερνά ακόμη και τα όρια της γελοιότητας. Με το βάρος και το κύρος που δίνει το αξίωμα, ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας μάς πληροφορεί μέσω του επίσημου ελληνικού πρακτορείου ειδήσεων για τους λόγους της περυσινής αποτυχίας και τον τρόπο που θα αντιμετωπιστούν αυτοί φέτος: «Σχετικά με τα προβλήματα στην εκπαιδευτική διαδικασία, που καταγράφηκαν πέρυσι και τα οποία σχετίζονταν κυρίως με δυσκολίες στη συνεννόηση με τους μαθητές, οι οποίοι δε γνώριζαν ούτε ελάχιστα αγγλικά, ο κ. Αγγελόπουλος διευκρίνισε: ‘Το ελληνικό κράτος δεν μπορεί να παράσχει διερμηνείς, οι οποίοι να μπαίνουν στα σχολεία. Έχουμε, όμως, συνεννοηθεί με διεθνείς οργανισμούς, οι οποίοι θα δώσουν φέτος από έναν διερμηνέα -ή και δύο- σε κάθε περιφερειακή διεύθυνση εκπαίδευσης, για τις δύο βασικές γλώσσες, δηλαδή τα αραβικά και τα ούρντου’».
Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς; Την έκπληξή τους ότι τα προσφυγόπουλα από τη Συρία δεν ήξεραν αγγλικά και «συνεπώς» (!) δεν μπορούσε να συνεννοηθεί κανείς μαζί τους ή την πεποίθησή τους ότι το πρόβλημα θα λυθεί φέτος με «έναν διερμηνέα -ή και δύο- σε κάθε περιφερειακή διεύθυνση»;
Να, γιατί είχα την ανάγκη σήμερα ν’ αγκαλιάσω με τα μάτια και να χαρώ τη μαθητική κοινότητα του 132ου Δημοτικού Σχολείου της Γκράβας. Γιατί χρειαζόμουν ν’ αντλήσω δύναμη από τις/τους εκπαιδευτικούς που σε πολλά σχολεία της χώρας μας δείχνουν ότι υπάρχει και η Ελλάδα της παιδαγωγικής τεχνογνωσίας και της αλληλεγγύης κι αυτή βαδίζει έναν άλλον δρόμο από εκείνον που βαδίζουν και φιλοδοξούν να δείξουν ως πρότυπο στην Ευρώπη οι κυβερνητικοί «αρμόδιοι.
Θα τη χρειαστούμε τη δύναμη. Γιατί, φυσικά, δεν πρόκειται ν’ αφήσουμε τα παιδιά μόνα τους, όπως δεν θ’ αφήσουμε μόνους τους τους γονείς τους.
*Το κείμενο δημοσιεύτηκε αρχικά στην προσωπική σελίδα του Γ. Τσιάκαλου στο facebook