Με την αρχή του επόμενου ακαδημαϊκού έτους θα πρέπει να έχει ρυθμιστεί η αυτοδυναμία του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου , ανακοίνωσε στη Βουλή ο υπουργός Παιδείας Κ. Αρβανιτόπουλος, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Βουλευτή και πρώην προέδου της Βουλής Απόστολου Κακλαμάνη.
«Θα πρέπει να δούμε τη νομοθετική ρύθμιση , προκειμένου το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο σιγά-σιγά να γίνει αυτοδύναμο» είπε ο υπουργός Παιδείας και σημείωσε.
Α.Εδώ πράγματι, όπως αναφέρατε, έχουμε ένα Ίδρυμα το οποίο έχει τη διαφορετικότητά του, δηλαδή είναι διακριτό υπό την έννοια ότι έχουμε έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα και έναν ιδιαίτερο προσανατολισμό. Έχουμε την παροχή εκπαίδευσης από απόσταση, το οποίο γίνεται και θα έλεγα αποτελεσματικά, με επάρκεια, έχει δηλαδή καλές αξιολογήσεις. Άρα, είναι διαφορετικό στη διαδικασία του από όλα τα άλλα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα.
Β. Στο ΕΑΠ έχουμε τριάντα τέσσερις χιλιάδες φοιτητές . Είναι δηλαδή, το τρίτο μεγαλύτερο Ίδρυμα της χώρας, αν το αναλογιστεί κανείς. Την ίδια στιγμή έχουμε μόλις σαράντα τρία μέλη ΔΕΠ και εκατόν σαράντα οκτώ διοικητικούς υπαλλήλους. Αυτό μας δημιουργεί ένα πρόβλημα, το οποίο καλύπτεται από χίλια τριακόσια μέλη ΔΕΠ, τα οποία έρχονται από άλλα Ιδρύματα και συμπληρώνουν θέσεις εργασίας και θέσεις διδακτικές.
Γ. Από τις διακόσιες δεκατέσσερις θεματικές ενότητες που έχουμε, μόνο οι σαράντα συντονίζονται από μέλη ΔΕΠ του ΕΑΠ, δηλαδή το 25% της ακαδημαϊκής ύλης συντονίζεται ακαδημαϊκά από τα μέλη του ΕΑΠ.
Δ.Έχουμε συζητήσει με τη διοικούσα να υπάρξει πράγματι ένας εξορθολογισμός όλων αυτών των προγραμμάτων που προσφέρονται, να δούμε δηλαδή ποια από αυτά αξιολογούνται θετικά, ποια μπορούν να συγχωνευτούν ή ποια να μην διδαχτούν.
Ε.Και από εκεί και πέρα οι δρόμοι είναι πράγματι δύο: Ή να αλλάξουμε το ιδρυτικό διάταγμα -το οποίο, όμως, θα πρέπει να συνοδευτεί και από κάποιες πιστώσεις ούτως ώστε να υπάρξει και μια κρίσιμη μάζα για έναν πιο περιορισμένο αριθμό μαθημάτων- ή να συνεχίσουμε με την ίδια τακτική των συνεργειών και των δράσεων μαζί με άλλα Πανεπιστήμια. Διότι, πράγματι έχουν αναπτυχθεί συνέργειες και νομίζω ότι πρέπει να τις ενθαρρύνουμε.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ:
Στο αίτημα του Ανοικτού Πανεπιστημίου -όπως ξεκίνησε από τα μέλη του διδακτικού – ερευνητικού προσωπικού της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών- για την πλήρη αυτοδιοίκησή του, όπως το Σύνταγμα ορίζει για τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, η απάντηση που έχω λάβει από τον παριστάμενο κύριο Υπουργό δεν νομίζω ότι είναι τόσο σαφής. Δεν είναι απορριπτική κατ’ αρχήν, αλλά δεν είναι και σαφής. Αναγνωρίζει ότι το Ίδρυμα αυτό διακρίνεται από τα άλλα Πανεπιστήμια και Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα.
Σημειωτέον ότι πρέπει να ενημερώσετε, κύριε Υπουργέ, όχι μόνο τις Υπηρεσίες σας, αλλά και τους κυρίους πανεπιστημιακούς, ότι Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα είναι τα Πανεπιστήμια και τα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα.
Το λέω, γιατί εδώ, σε αυτή την αναφορά, ομιλούν για ΑΕΙ και ΤΕΙ. Ας τους το συγχωρήσουμε, όμως, αυτό, αν και είναι μέλη ΔΕΠ Κοινωνικών Επιστημών και υποθέτω ότι θα έπρεπε να το ξέρουν.
Σημειώνετε πολύ σωστά ότι ο χαρακτήρας του Ιδρύματος είναι σπουδές από απόσταση.
Επίσης, τονίζω ότι οι ίδιοι οι φοιτητές καταβάλλουν τα έξοδα των σπουδών τους. Δηλαδή, ελάχιστα επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός.
Νομίζω, λοιπόν, ότι επιβάλλεται αυτό που σε δυο σειρές αναφέρετε, ότι προτίθεσθε να εξετάσετε αιτήματα, βέβαια με βάση την ισχύουσα νομοθεσία.
Το αίτημα είναι η αυτοδιοίκηση. Η ισχύουσα νομοθεσία, όπως γνωρίζετε, είναι –θα μου επιτρέψετε- ένα λάθος του Υπουργείου που το εισηγήθηκε το 2002. Τροποποίησε, δηλαδή, τον ιδρυτικό νόμο, επικαλούμενο εισήγηση της τότε διοικούσας επιτροπής, την οποία, όμως, ως γνωστόν ο Υπουργός ορίζει. Εσείς ανά πάσα στιγμή μπορείτε να ορίσετε μια νέα διοικούσα επιτροπή. Δεν το έχετε πράξει και είναι προς τιμήν σας. Το να έλθετε, όμως, ενδεχομένως και να πείτε ότι η παρούσα διοικούσα επιτροπή ή άλλη, την οποία εγώ ορίζω, μου ζητά πρόσθετους όρους ώστε, αν είναι δυνατόν, ποτέ να μην αυτοδιοικηθεί αυτό το Ίδρυμα, αλλά να συνεχίσει να διοικείται από τη συγκεκριμένη διοικούσα επιτροπή, νομίζω ότι ήταν λάθος και του Υπουργείου Παιδείας τότε και της Βουλής που δέχθηκε αυτό το νόμο. Να σεβαστούμε, λοιπόν, τον ιδρυτικό νόμο.
Και επειδή προβλέπει έναν καθηγητή, ένα μέλος ΔΕΠ σε κάθε πρόγραμμα, έχω την εξής γνώμη, γιατί είδα ότι αυξάνετε και τον αριθμό των εισακτέων τώρα: Έχω τη γνώμη -για να μην πολυλογούμε, στη δευτερολογία μου ίσως προσθέσω κάτι- ότι περιορίζονται τα προγράμματα, εφόσον δεν έχουν ούτε ένα μέλος Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού, αλλά, βέβαια, στηρίζονται. Και είναι μέγα προσόν για το Πανεπιστήμιο αυτό ότι έχει χίλιους τριακόσιους καθηγητές άλλων Ιδρυμάτων που συνεργάζονται εκεί. Είναι ένα πείραμα που έχει πλέον επιτύχει και είναι σήμερα κάτω από τις συνθήκες της Πανεπιστημιακής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης, την οποία γνωρίζετε και για την οποία με αφορμή το σχέδιο «Αθηνά» τόσα έχουμε πει. Θα πρέπει, λοιπόν, κατά κάποιο τρόπο να δώσετε ένα κίνητρο και στα άλλα Ιδρύματα.
Για να είμαστε καθαροί, υπάρχουν Πανεπιστήμια στα οποία πλεονάζει διδακτικό – ερευνητικό προσωπικό -το γνωρίζω- με την περίφημη κατάτμηση του αντικειμένου, για να κάνουν διδασκαλία και έρευνα. Και βλέπετε σχολές – κοινωνικών επιστημών μάλιστα- όπου υπάρχουν ένα σωρό μέλη ΔΕΠ που έχουν εντολή διδασκαλίας.
Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Μαρία Κόλλια-Τσαρουχά): Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Θα απαντήσει ο Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, κ. Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΣ (Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού): Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.
Κύριε Πρόεδρε, εγώ θα συμφωνήσω επί της αρχής, δηλαδή ότι πράγματι ο στόχος είναι -και ορθά επισημαίνετε το λάθος το οποίο γίνεται, το επισημαίνουμε κι εμείς συνέχεια και κάποια στιγμή νομίζω θα γίνει κτήμα όλων, ότι και τα Τεχνολογικά Ιδρύματα και τα Πανεπιστήμια είναι Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα- τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα να είναι αυτοδύναμα και να αυτοδιοικούνται, να είναι αυτοδύναμα και όχι να διοικούνται από διοικούσες επιτροπές.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση –και σωστά αναφέρατε ότι ο ιδρυτικός νόμος 2552/1997 τροποποιήθηκε από τον ν. 3027/2002- ενώ οι τρεις προϋποθέσεις του ιδρυτικού νόμου ήταν, η Σύγκλητος του Ιδρύματος να συγκροτείται όταν είναι αυτοδύναμες τουλάχιστον δύο σχολές -που στην περίπτωση του ΕΑΠ είναι- όταν έχουν διοριστεί τρία τουλάχιστον μέλη ΔΕΠ στη βαθμίδα του καθηγητή –που έχουμε- και όταν έχει διοριστεί ο προϊστάμενος των Διοικητικών Υπηρεσιών του ΕΠΑ -που έχει υπάρξει- και άρα θα είχαμε ένα αυτοδύναμο Πανεπιστήμιο, ήρθε το 2002 ο νομοθέτης και προσέθεσε έναν τέταρτο όρο, που λέει ότι πρέπει να έχει διοριστεί ένα τουλάχιστον μέλος ΔΕΠ για κάθε πρόγραμμα σπουδών που λειτουργεί και για κάθε σχολή που οδηγεί σε πτυχίο ή μεταπτυχιακό τίτλο ειδίκευσης.
Για να μπορέσουμε να το ξεπεράσουμε αυτό, θα πρέπει να γίνει νομοθετική ρύθμιση, να αλλάξουμε , δηλαδή, αυτόν τον όρο ο οποίος ισχύει.
Το λέω αυτό γιατί είμαστε πολύ μακριά, αν ακολουθήσουμε τη διαδικασία ορισμού ΔΕΠ και μάλιστα υπό τις ισχύουσες συνθήκες, που ξέρετε ότι έχουν μειωθεί δραματικά οι πιστώσεις, στο να φτάσουμε ουσιαστικά στον τέταρτο στόχο, να εκπληρώσουμε, δηλαδή, τον τέταρτο όρο που θέτει ο νόμος όπως έχει οριστεί.
Άρα, θα πρέπει να δούμε τη νομοθετική ρύθμιση και να μπορέσουμε να το αλλάξουμε, προκειμένου το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο σιγά-σιγά να γίνει αυτοδύναμο.
Θα επισημάνω ότι εδώ πράγματι, όπως αναφέρατε, έχουμε ένα Ίδρυμα το οποίο έχει τη διαφορετικότητά του, δηλαδή είναι διακριτό υπό την έννοια ότι έχουμε έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα και έναν ιδιαίτερο προσανατολισμό. Έχουμε την παροχή εκπαίδευσης από απόσταση, το οποίο γίνεται και θα έλεγα αποτελεσματικά, με επάρκεια, έχει δηλαδή καλές αξιολογήσεις. Άρα, είναι διαφορετικό στη διαδικασία του από όλα τα άλλα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα.
Επίσης, θα πω ότι έχουμε πάρα πολλούς φοιτητές -είναι τριάντα τέσσερις χιλιάδες τον αριθμό- αλλά μόλις σαράντα τρία μέλη ΔΕΠ. Και συμπληρώνονται τα μέλη ΔΕΠ και από άλλα Ιδρύματα τα οποία βοηθούν στη διαδικασία.
Όλα αυτά, όμως, θα πρέπει να τα δούμε συνολικά.
Στη δευτερολογία μου θα προσθέσω και ορισμένα στοιχεία, για να δούμε πώς θα εξελιχθεί η διαδικασία αυτή.
Επί της αρχής, νομίζω ότι πρέπει να πορευθούμε προς την κατεύθυνση την οποία αναφέρατε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Μαρία Κόλλια-Τσαρουχά): Ευχαριστούμε, κύριε Υπουργέ.
Κύριε Πρόεδρε, έχετε το λόγο.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ: Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κύριο Υπουργό για την απάντηση.
Εφ’ όσον συμφωνούμε επί της αρχής, ότι, δηλαδή, όχι πως θα πρέπει κάποτε να αυτοδιοικείται, θα πρέπει να δούμε τώρα τι θα κάνουμε. Με τους ρυθμούς, όμως, που τώρα είστε -και ως Υπουργείο- υποχρεωμένοι να ακολουθείτε όσον αφορά την προκήρυξη θέσεων, αντιλαμβάνομαι ότι με τον όρο αυτό πρέπει να περάσουν πολλά χρόνια για να μπορέσει το Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο να καλύψει τον συγκεκριμένο όρο.
Βέβαια, θα πρέπει να γίνει κάποια συζήτηση εσωτερικά στο Ίδρυμα για το εάν υπάρχουν προγράμματα, διότι φαίνεται ότι τα τελευταία χρόνια προστίθενται και νέα προγράμματα. Είναι τριάντα ένα αυτά τα προγράμματα, από τα οποία τα είκοσι πέντε μόνο έχουν έστω κι ένα μέλος ΔΕΠ. Έχουμε, δηλαδή, έξι ακόμη προγράμματα που δίνουν πτυχίο.
Βέβαια, δεν πάσχει αυτό το πτυχίο, διότι έχουν χίλιους τριακόσιους εξωτερικούς καθηγητές.
Το πείραμα αυτό –επαναλαμβάνω- είναι πολύ σημαντικό. Και δεν ακούει κανείς αρνητικά σχόλια, όπως ακούμε για άλλα Ιδρύματα. Θα πρέπει, λοιπόν, να τροποποιηθεί ο νόμος, ώστε να ισχύσει ο αρχικός ιδρυτικός νόμος.
Από εκεί και πέρα, εγώ θα έλεγα ότι η τάση στο Υπουργείο -προφανώς οχλούμενο από ενδιαφερόμενους- είναι να προσθέτει και προγράμματα, δηλαδή πτυχία. Και βλέπω και ότι η δουλειά τους γίνεται περισσότερο σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Τα διδακτορικά του δηλαδή -όπως προσπάθησα να ενημερωθώ- δεν είναι διδακτορικά ενός νεοσσού πανεπιστημίου από αυτά που βγάζουν αθρόα διδακτορικά σε σημείο αστειότητος, που καλά κάνατε και καταργήσατε.
Κατά συνέπεια, βλέπω ότι έχουν και την ανάρτηση του διαρκούς ελέγχου της ποιότητας του έργου τους, βλέπω δημοσιεύσεις και ετεροαναφορές διδασκόντων εκεί. Εγώ πιστεύω -μακάρι και για άλλα Ιδρύματα- ότι είναι από τα καλύτερα Ιδρύματά μας.
Μην το αφήσετε σας παρακαλώ έτσι να εκκρεμεί. Ζητήστε τους τώρα να σας πουν τι άποψη έχουν και προχωρήστε ή στη μία ή στην άλλη λύση.
Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Μαρία Κόλλια-Τσαρουχά): Σας ευχαριστώ.
Το λόγο έχει ο κύριος Υπουργός.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΣ (Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού): Όπως αναφέραμε και πριν, πράγματι έχουμε τριάντα τέσσερις χιλιάδες φοιτητές στο ΕΑΠ. Είναι δηλαδή, το τρίτο μεγαλύτερο Ίδρυμα της χώρας, αν το αναλογιστεί κανείς. Την ίδια στιγμή έχουμε μόλις σαράντα τρία μέλη ΔΕΠ και εκατόν σαράντα οκτώ διοικητικούς υπαλλήλους. Αυτό μας δημιουργεί ένα πρόβλημα, το οποίο καλύπτεται –όπως είπατε- από χίλια τριακόσια μέλη ΔΕΠ, τα οποία έρχονται από άλλα Ιδρύματα και συμπληρώνουν θέσεις εργασίας και θέσεις διδακτικές.
Θα σας πω μόνο τούτο: Από τις διακόσιες δεκατέσσερις θεματικές ενότητες που έχουμε, μόνο οι σαράντα συντονίζονται από μέλη ΔΕΠ του ΕΑΠ, δηλαδή το 25% της ακαδημαϊκής ύλης συντονίζεται ακαδημαϊκά από τα μέλη του ΕΑΠ.
Έχουμε συζητήσει με τη διοικούσα να υπάρξει πράγματι ένας εξορθολογισμός όλων αυτών των προγραμμάτων που προσφέρονται, να δούμε δηλαδή ποια από αυτά αξιολογούνται θετικά, ποια μπορούν να συγχωνευτούν ή ποια να μην διδαχτούν.
Και από εκεί και πέρα οι δρόμοι είναι πράγματι δύο: Ή να αλλάξουμε το ιδρυτικό διάταγμα -το οποίο, όμως, θα πρέπει να συνοδευτεί και από κάποιες πιστώσεις ούτως ώστε να υπάρξει και μια κρίσιμη μάζα για έναν πιο περιορισμένο αριθμό μαθημάτων- ή να συνεχίσουμε με την ίδια τακτική των συνεργειών και των δράσεων μαζί με άλλα Πανεπιστήμια. Διότι, πράγματι έχουν αναπτυχθεί συνέργειες και νομίζω ότι πρέπει να τις ενθαρρύνουμε.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ: Αυτό είναι το ζητούμενο, για πανεπιστημιακή συνεργασία.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΣ (Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού): Αυτό είναι το ζητούμενο. Ακριβώς. Κι εδώ είναι ένα παράδειγμα πράγματι που έχει συμβεί και με λειτουργικό και με αποτελεσματικό τρόπο.
Θα πρέπει, λοιπόν, να μπορέσει, με έναν εξορθολογισμό των προγραμμάτων και με τις συνέργειες άλλων Πανεπιστημίων, να λειτουργήσει. Εν πάση περιπτώσει, όμως, και σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται μια αλλαγή του νόμου για να προχωρήσουμε στην αυτοδυναμία…
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ: Να έχουμε κάποιο χρόνο για κάποια συγκεκριμένη από την πλευρά σας δράση.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΣ (Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού): Βεβαίως, εγώ νομίζω ότι με την αρχή του επόμενου ακαδημαϊκού έτους αυτά θα πρέπει να έχουν ρυθμιστεί.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ: Ευχαριστώ.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΣ (Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού): Ευχαριστώ.
Πηγή: esos