Ξέρω πως οι φίλοι μου από το χώρο της αριστεράς δεν αρέσκονται να συζητάνε για τον κορωναϊό, ωστόσο η γνώμη μου είναι πως αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή είναι τρομακτικό και εγείρει πολιτικά ερωτήματα σε όλα τα επίπεδα. Θα ήθελα, λοιπόν, οι φίλοι μου να σκέφτονται και να ανταλλάσουν απόψεις κυρίως πώς θα μπορούσε να οργανωθεί μια δική μας επαρκής πολιτική απάντηση.
Πηγή: σφίγγες και άλλες χίμαιρες σε δύσκολους καιρούς
[Δημοσιεύθηκε στις 26 Φεβρουαρίου στο metamute.org– Μετάφραση: Ροδάνθη Σκουρτέλλη]
Αυτή τη στιγμή φαίνεται ότι η πανδημία, με τα πολυάριθμα κρούσματα σε όλο τον πλανήτη, είναι αναπόδραστη. Ενώ οι κυβερνητικές ανακοινώσεις στα μέσα μαζικής ενημέρωσης εμμένουν σε ποσοστά θνησιμότητας 2% (ποσοστό που είναι ήδη αρκετά υψηλό), το σημαντικότερο ποσοστό είναι το 20% που αφορά σε περιπτώσεις που είναι σοβαρές και απαιτούν περίθαλψη (νοσοκομειακές κλίνες, αναπνευστήρες οξυγόνου και νοσοκομειακή περίθαλψη). Αυτή τη στιγμή οι περισσότερες χώρες στον κόσμο δεν είναι προετοιμασμένες να αντιμετωπίσουν αυτό το 20% που θα καθορίσει τη γενικότερη έκβαση του φαινομένου. Σίγουρα στο Ηνωμένο Βασίλειο αυτό το ποσοστό είναι πολύ πάνω από τη δυνατότητα του NHS (National Health Service – Εθνικό Σύστημα Υγείας), το οποίο βρίσκεται ήδη στα όριά του λόγω των περικοπών και του χαμηλού αριθμού προσλήψεων.
Σαφώς, ο ιός αυτός είναι επικίνδυνος για τους ηλικιωμένους και τους ανθρώπους που έχουν ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα –για παράδειγμα άτομα που είναι ήδη άρρωστα, άτομα σε πρόγραμμα χημειοθεραπείας ή φορείς HIV– και οδηγεί σε περισσότερες επιπλοκές σε άτομα με διαβήτη, υψηλή αρτηριακή πίεση και καπνιστές – τα οποία στο σύνολό τους πιθανότατα ανήκουν σε οικονομικά ασθενή στρώματα.
Γνωρίζουμε επίσης ότι υπάρχουν ορισμένα τμήματα του παγκόσμιου πληθυσμού που θα υποστούν βαρύτερο πλήγμα, σε περιοχές με κακές υποδομές υγείας, σε περιοχές με φτωχότερους πληθυσμούς, σε χώρες όπου η ιατρική περίθαλψη είναι πλήρως ιδιωτικοποιημένη και στην οποία μόνο τα πλούσια στρώματα έχουν πρόσβαση. Τα κρούσματα στο Ιράν είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά, γιατί η πιθανή πολιτική κυρώσεων σημαίνει ότι τα ιατρικά προϊόντα δεν θα μπορέσουν να φτάσουν σε αυτούς που τα έχουν ανάγκη. Πολλές από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου δεν διαθέτουν καν τεστ ανίχνευσης του ιού, πόσο μάλλον τη δυνατότητα να παράσχουν την κατάλληλη νοσηλεία σε ασθενείς. Η άλλη ομάδα συνανθρώπων μας που κινδυνεύει ιδιαίτερα είναι οι έγκλειστοι: εμείς οφείλουμε να οργανώσουμε αμέσως δράσεις αλληλεγγύης σε φυλακές και κέντρα κράτησης μεταναστών. Επιπλέον, άνθρωποι από τα χαμηλά στρώματα που χρησιμοποιούν δημόσιες συγκοινωνίες και ζουν σε ξενώνες φιλοξενίας, αναμφίβολα διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο.
Εδώ στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχουμε Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS), που υποτίθεται πως είναι για όλους. Ωστόσο, υπάρχουν τμήματα του πληθυσμού που διστάζουν να το χρησιμοποιήσουν: για παράδειγμα, ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων που είναι χωρίς έγγραφα φοβούνται πως αν πάνε στα νοσοκομεία θα έρθουν αντιμέτωποι άμεσα με την απέλαση. Ειδικότερα, ανάμεσα σε αυτούς που δουλεύουν στην καθαριότητα -ιδίως σε δημόσιες τουαλέτες ή στην αποκομιδή απορριμμάτων- υπάρχει σημαντικός αριθμός μεταναστών χωρίς χαρτιά και κατ’ επέκταση χωρίς πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη. Οι συμπολίτες μας αυτοί διατρέχουν άμεσο κίνδυνο. Θα πρέπει να οργανωθούμε και να εξασκήσουμε πίεση για να τους χορηγηθεί άσυλο άμεσα.
Το πώς θα αντιμετωπιστεί το ζήτημα των εγγράφων – όσων αιτούντων άσυλο δεν έχουν χαρτιά και των μεταναστών γενικότερα– θα έχει επιπτώσεις και πέρα από την άμεση παροχή υγειονομικής περίθαλψης. Ζούμε σε μια εποχή ανόδου εθνικιστικών και αυταρχικών κυβερνήσεων, και είναι πολύ πιθανόν αυτοί που στηρίζουν τέτοιες πολιτικές να στρέψουν την κρίση που προέρχεται από τον κορωναϊό εναντίον των μεταναστών ή όποιου άλλου θεωρούν ξένο. Αυτό μπορεί να σημαίνει, για παράδειγμα, πιέσεις για παροχή υγειονομικής περίθαλψης μόνο στους Βρετανούς πολίτες. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως πρόσχημα για το κλείσιμο των συνόρων, την παραμονή υπό επιτήρηση, την κράτηση και, ενδεχομένως, ακόμη και την απέλαση μεταναστών. Σίγουρα σημαίνει ότι οι μετακινήσεις μεταξύ των χωρών και η πρόσβαση στην κοινωνική πρόνοια και την υγειονομική περίθαλψη θα γίνουν πεδία σοβαρού ανταγωνισμού.
Εν τω μεταξύ, οι συνθήκες εργασίας θα παίξουν σημαντικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίοεξελίσσεται η κατάσταση: οι άνθρωποι που έχουν μόνιμη δουλειά είναι πολύ πιο πιθανό να συνεχίσουν να πληρώνονται ακόμη κι αν μείνουν εκτός δουλειάς και οι χώροι εργασίας τους είναι κλειστοί. Στην περίπτωση που θα υπάρξουν περιορισμοί ή απαγόρευση κυκλοφορίας, θα πρέπει να οργανωθούν καμπάνιες που θα ασκήσουν πίεση έτσι ώστε να συνεχιστούν οι πληρωμές μισθών σε εργαζόμενους σε προσωρινές θέσεις εργασίας ή σε επισφαλείς θέσεις, καθώς και σε αυτούς που αμείβονται σε ημερήσια και εβδομαδιαία βάση. Είναι επιτακτικό να υπάρξει οργάνωση σε αυτήν την κατεύθυνση άμεσα. Επιπλέον, όσοι, σε περίπτωση που αρρωστήσουν, έχουν τη δυνατότητα να πάρουν αναρρωτική άδεια, να το κάνουν, αφού έτσι δεν θα βάλουν σε κίνδυνο την υγεία άλλων. Το πρεκαριάτο, σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού, απειλείται άμεσα. Θέλω να ελπίζω πως τα σωματεία των νοσοκομείων, των ιδρυμάτων πρόνοιας, των κέντρων υγείας, οι ενώσεις των νοσοκομειακών γιατρών θα αναπτύξουν, χωρίς καθυστέρηση, την απαιτούμενη δράση σχετικά με όλα τα παραπάνω.
Ένας από τους λόγους που δύσκολα κανείς μπορεί να κάνει μια αξιόπιστη εκτίμηση για την παρούσα κατάσταση είναι τα μέσα ενημέρωσης. Τις τελευταίες εβδομάδες έχει προξενήσει ενδιαφέρον ότι πολλά ρεπορτάζ που αφορούν την επαρχία Χουμπέι προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από τους ακραία αντικινεζικούς New York Times. Αυτός ο ρατσισμός στον Τύπο υπονομεύει την αξιοπιστία σημαντικών πληροφοριών. Παράλληλα, οι κυβερνήσεις φιλτράρουν τις πληροφορίες, είτε πρόκειται για το κατέβασμα, από το κινέζικο κράτος, αναρτήσεων στο Weibo,[1] είτε για την άρνηση της αμερικανικής κυβέρνησης να ανάψει το πράσινο φως για τεστ ανίχνευσης του κορωναϊού ή να δώσει τους ακριβείς αριθμούς κρουσμάτων. Αυτό ενισχύεται από το γεγονός ότι οι μονοπωλιακού χαρακτήρα διαδικτυακές πλατφόρμες κάνουν διαλογή στις σχετικές με τον COVID-19 αναζητήσεις παγκοσμίως, και τις κατευθύνουν τεχνηέντως προς κυβερνητικές πηγές. Η δυνατότητα των απλών ανθρώπων να ανεβάζουν τις δικές τους εκτιμήσεις για το τι ακριβώς συμβαίνει καταπνίγεται, ολοένα και περισσότερο, αντί να ενισχύεται από τα υποτιθέμενα ανθρωποκεντρικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ταυτόχρονα, η έλλειψη αξιοπρεπούς επιτόπιας ερευνητικής δημοσιογραφίας αντικατοπτρίζει την τεράστια αποεπένδυση, των δύο τελευταίων δεκαετιών, σε τέτοιου είδους ρεπορτάζ.
Δεν έχω κανένα άμεσο σχέδιο δράσης, μόνο σκέψεις, ωστόσο σκέφτηκα ότι αν τις ανέβαζα θα έκανα μια αρχή. Αλλά, όπως ήδη έχω γράψει, νομίζω ότι υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με την εργασία, τη φυλάκιση, τα σύνορα, τη διεθνή βοήθεια, τη φροντίδα, τη φτώχεια, τη στέγαση κλπ. Υπάρχουν όμως και ορισμένα ακόμη που θα μπορούσαμε να κάνουμε σε ατομικό επίπεδο: να πλένουμε τα χέρια μας καλά και τακτικά. Εάν αισθανόμαστε άρρωστοι, να μένουμε μακριά από τον εργασιακό μας χώρο. Όταν βήχουμε και φτερνιζόμαστε να χρησιμοποιούμε χαρτομάντιλο, στη συνέχεια να το πετάμε μόνοι μας στα σκουπίδια, ώστε να μην βάζουμε σε κίνδυνο συμπολίτες μας που εργάζονται στην καθαριότητα. Παρομοίως, τις τουαλέτες ας μην τις αφήνουμε σε άθλια κατάσταση εφόσον θα πρέπει να τις καθαρίσει κάποιος άλλος. Τέλος, ας μην ξεχνάμε πως τους κοινόχρηστους χώρους τους μοιραζόμαστε με ανθρώπους που μπορεί να έχουν αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα, για λόγους που μπορεί να μην είναι εμφανείς ή να μην τους γνωρίζουμε.
[1] Weibo: δημοφιλής πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης τύπου Twitter, η οποία έχει υποστεί στενή παρακολούθηση και διαγραφή αναρτήσεων που δεν εναρμονίζονται με τη ρητορική της κινεζικής κυβέρνησης.