Τους λόγους που καλεί σε αποχή από τις εκλογές για τα Συμβούλια Διοίκησης του ΑΠΘ εξηγεί σε ανακοίνωσή της η Πρωτοβουλία Πανεπιστημιακών ΑΠΘ-ΠΑΜΑΚ τονίζοντας ότι «η αποχή δεν σημαίνει αδιαφορία ή συνθηκολόγηση, αλλά δυναμική άσκηση πίεσης για την αλλαγή του νόμου». Η Πρωτοβουλία μιλάει για τις επιπτώσεις εφαρμογής του νέου νόμου στα Πανεπιστήμια ενώ σχετικά με τα Συμβούλια Διοίκησης υπενθυμίζει ότι η τρέχουσα πρυτανεία έχει μετατρέψει το ΑΠΘ σε εργαστήριο εφαρμογής αντι-ακαδημαϊκών, αυταρχικών νομοθετημάτων και αστυνομικών παρεμβάσεων πειθάρχησης, που κάθε άλλο παρά διευκόλυναν τη λειτουργία του ιδρύματος και το διδακτικό κι ερευνητικό μας έργο. «Η συμμετοχή στις εκλογές απειλεί να νομιμοποιήσει και να επιβραβεύσει αυτήν ακριβώς την επιλογή» τονίζει μεταξύ άλλων καταλήγοντας: «να απαξιώσουμε τον νόμο για να μη συνεχίσουμε να απαξιώνουμε το πανεπιστήμιο. Όλα είναι ανοικτά!».
Διαβάστε ολόκληρη την ανακοίνωση:
Στα διακόσια χρόνια ύπαρξης του σύγχρονου πανεπιστημίου, η αυτοδιοίκησή του στάθηκε η καλύτερη εγγύηση για να το προφυλάξει από την επιβολή της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας και από τις δυνάμεις της αγοράς. Πρόκειται για κατάκτηση πολύτιμη, απαραίτητη για την επιστημονική ελευθερία και πρέπει να τη διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού. Αντίθετα, ο τωρινός θεσμός των συμβουλίων διοίκησης νομοθετήθηκε με σκοπό ακριβώς να καταλύσει κάθε αυτοδιοίκηση και δημοκρατία αφαιρώντας από τη Σύγκλητο τις ουσιαστικές της αρμοδιότητες.
Τι αποτελέσματα έφερε μέχρι στιγμής η εφαρμογή του νέου νόμου («Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα»);
Πρώτα απ’ όλα χάος και σύγχυση, καθώς το υπουργείο έχει ήδη στείλει στα πανεπιστήμια αλλεπάλληλες αλλαγές μέσω τροπολογιών, προκειμένου να εξασφαλιστεί μια φαινομενική λειτουργικότητα. Επέβαλε επίσης περισσότερη γραφειοκρατία και περισσότερη ιεραρχία στη λήψη των αποφάσεων. Σε ό,τι αφορά ειδικά τις εκλογές των συμβουλίων διοίκησης, η μέχρι τώρα εμπειρία ήταν πέρα για πέρα αρνητική αφού σε αρκετές περιπτώσεις οδήγησαν σε αδιέξοδο, καθώς τα εσωτερικά μέλη απέτυχαν ακόμη και να εκλέξουν τα εξωτερικά ή να επιλέξουν τους πρυτάνεις, λόγω συγκρουόμενων συμφερόντων και φιλοδοξιών.
Τι σημαίνει η εκλογή συμβουλίου διοίκησης ειδικά στο ΑΠΘ;
Η τρέχουσα πρυτανεία μετέτρεψε το ΑΠΘ σε εργαστήριο εφαρμογής αντι-ακαδημαϊκών, αυταρχικών νομοθετημάτων και αστυνομικών παρεμβάσεων πειθάρχησης, που κάθε άλλο παρά διευκόλυναν τη λειτουργία του ιδρύματος και το διδακτικό κι ερευνητικό μας έργο. Η συμμετοχή στις εκλογές απειλεί να νομιμοποιήσει και να επιβραβεύσει αυτήν ακριβώς την επιλογή.
Γιατί προτείνουμε αποχή από τις εκλογές των συμβουλίων διοίκησης;
Η συμμετοχή μας σε διαδικασίες που στηρίζουν το πανεπιστημιακό αυτοδιοίκητο είναι σημαντική. Ωστόσο το συμβούλιο διοίκησης που προβλέπει ο νέος νόμος, ως ιεραρχικό και συγκεντρωτικό όργανο που αφαιρεί από την πανεπιστημιακή κοινότητα κάθε δυνατότητα λήψης σημαντικών αποφάσεων, είναι ενδεικτικό του ολιγαρχικού πανεπιστημίου που επιθυμούν οι συντάκτες του. Ιδιοποιούμενο την εξουσία που ως τώρα έχουν οι γενικές συνελεύσεις και η σύγκλητος και χαρίζοντάς την σε μάνατζερς και επενδυτές, ευνοεί κάθε είδους διαπλοκή και αυθαιρεσία. Ψηφίζοντας το συμβούλιο διοίκησης νομιμοποιούμε τον αποκλεισμό μας από κάθε απόφαση σχετικά με την πορεία του πανεπιστημίου.
Ναι, αλλά παρ’ όλα αυτά δεν θα ήταν καλύτερο να εκλέξουμε άξιες/άξιους αντιπροσώπους μας;
Προφανώς και δεν είναι ίδιες και ίδιοι όλες και όλοι οι υποψήφιες-οι. Ωστόσο, ακόμη και οι καλύτερες και οι καλύτεροι σε ένα τέτοιο όργανο θα έχουν δεμένα τα χέρια, χωρίς περιθώρια επιλογών. Πάνω απ’ όλα θα κληθούν να διεκπεραιώσουν τις ρυθμίσεις ενός νόμου που περιγράφει λεπτομερώς τις υποχρεώσεις τους ή/και να συνυπογράψουν αποφάσεις που υπονομεύουν τον δημόσιο και δημοκρατικό χαρακτήρα του πανεπιστημίου: ξεπούλημα της πανεπιστημιακής περιουσίας, έλεγχος εδρών και προγραμμάτων, βάθεμα της ιδιωτικοποίησης εκ των έσω, περαιτέρω αστυνόμευση και καταστολή αλλά και πειθαρχικές διώξεις για τους διαφωνούντες.
Δεν θα είναι όμως τελικά αδιέξοδη η αποχή από την εκλογική διαδικασία των συμβουλίων διοίκησης;
Η αποχή δεν σημαίνει αδιαφορία ή συνθηκολόγηση, αλλά δυναμική άσκηση πίεσης για την αλλαγή του νόμου. Η προσπάθεια της κυβέρνησης να εφαρμόσει ανάλογο ολιγαρχικό σύστημα στους φοιτητές και τις φοιτήτριες, επιβάλλοντάς τους ξεχωριστές ηλεκτρονικές εκλογές για την εκπροσώπησή τους στα διοικητικά όργανα, απέτυχε παταγωδώς, προκαλώντας αποχή από την ηλεκτρονική ψηφοφορία της τάξης του 90%. Ακόμη σημαντικότερη θα είναι η δική μας μαζική αποχή, αφού θα απονομιμοποιήσει στην πράξη την κατάργηση κάθε δημοκρατίας στην πανεπιστημιακή διοίκηση. Εξάλλου τα λειτουργικά προβλήματα του νόμου και των ίδιων των συμβουλίων θα οδηγήσουν, μάλλον σύντομα, σε αλλαγές, όπως ακριβώς έγινε και με τον διαβόητο νόμο Διαμαντοπούλου, που πρώτος προώθησε τον συγκεκριμένο θεσμό. Τέλος, μετά από χρόνια επιβολής ενός κυρίαρχου αφηγήματος που συνέδεε a priori την κριτική οποιουδήποτε κυβερνητικού νομοθετήματος με την παρανομία, η σημερινή ρευστή πολιτική κατάσταση, στο πλαίσιο και της επερχόμενης νέας οικονομικής κρίσης, δείχνει σε παγκόσμιο επίπεδο πως οι προσπάθειες απαξίωσης και ανατροπής αντιδημοκρατικών νόμων είναι ρεαλιστικές.
Να απαξιώσουμε τον νόμο για να μη συνεχίσουμε να απαξιώνουμε το πανεπιστήμιο. Όλα είναι ανοικτά!
Θεσσαλονίκη 30 Μαρτίου 2023
