Είναι κοινή παραδοχή ότι ο πιο σίγουρος τρόπος να ξεφύγουμε μόνιμα από τη κρίση που ζει η κοινωνία μας πολλά χρόνια τώρα με αποκορύφωμα τη «πτώχευση» και τα «μνημόνια» είναι η επένδυση στην εκπαίδευση της νέας γενιάς και στη παιδεία γενικότερα.
Λίγα χρόνια από της εφαρμογή της «αντιμεταρρύθμισης» Διαμαντόπουλου – Αρβανιτοπουλου στα Πανεπιστήμια η κατάσταση είναι τραγική και επιβεβαιωνόμαστε όλοι εμείς που λέγαμε ότι η Ανωτάτη Παιδεία νοσεί βαθύτατα αλλά το φάρμακο – νόμος Διαμαντόπουλου – ήταν ακατάλληλο. Χρειάζεται επειγόντως ένα ριζικά αναμορφωμένο, νέο θεσμικό πλαίσιο για τα Πανεπιστήμια που θα λύνει ακαμψίες, δυσλειτουργίες, θα χτυπά τη διαφθορά και τη συναλλαγή και θα απελευθερώνει το Ελληνικό Πανεπιστήμιο, απογειώνοντας το, ώστε να είναι αρωγός και στη παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, με πλήρη αξιοποίηση του υψηλού στάθμης ανθρώπινου δυναμικού της χώρας,.
Είναι γεγονός ότι παρότι υπάρχουν αρκετά αξιόλογες μονάδες στα Ελληνικά Πανεπιστήμια, το Πανεπιστήμιο πάσχει από έλλειψη συνεργασιών και συντονισμού, ενιαία θεώρηση των πραγμάτων, πλαίσιο αρχών και κανόνων, ενώ είναι υπαρκτές και συχνά πλειοψηφικές οι δυνάμεις που επιμένουν, με ιδιοτέλεια, στην οπισθοδρόμηση, στη συντήρηση, και στην εξυπηρέτηση πελατειακών συμφερόντων. Ενώ για παράδειγμα στη Γερμανία τα Πολυτεχνεία σε οκτώ (8) χρόνια απονέμουν στους άριστους φοιτητές, Διδακτορικό Δίπλωμα εγνωσμένης άξιας και αναγνωσιμότητας, στα Ελληνικά Πανεπιστήμιο, επιμένουν να δίνουν Μ.Δ.Ε. άγνωστης αναγνωσιμότητας, σε μηχανικούς μετά από οκτώ (8) ή ακόμα και δέκα (10) χρόνια σπουδών, και αυτό το λέμε πρόοδο και μεταπτυχιακές σπουδές στην Ελλάδα. Επικαλύψεις ύλης μαθημάτων, περιττά εργαστήρια, άκριτη μεταφορά ξένων προγραμμάτων σπουδών και βιβλίων, πληθώρα αναφορών – προόδων και πρότζεκτ σε κάθε μάθημα – ένα κακέκτυπο αντίγραφο του αμερικανικού συστήματος – που αλλοιώνουν το χαρακτήρα του Πανεπιστήμιου. Βασικός στόχος των Πανεπιστήμιων είναι το «ακόνισμα» μυαλών και η παροχή των βασικών γνώσεων της κάθε επιστήμης. Αντίθετα δίνεται υπερβολική έμφαση στις τεχνικές λεπτομέρειες, σε γνώσεις με ημερομηνία λήξης, κάτι σαν σεμινάριο επιμόρφωσης και πιστοποιητικό κατάρτισης, ΙΕΚοποιηση δηλαδή των Πανεπιστημίων.
Επίσης αδυνατούμε να αντιμετωπίσουμε τη συνεχή υποβάθμιση του επίπεδου των νεοεισερχομένων φοιτητών, που είναι η γενιά των «ιδιαίτερων μαθημάτων», των έτοιμων γνώσεων – συνταγών, της αποστήθισης εκθέσεων ιδεών κλπ.
Αντίθετα, προβάλλονται υπερβολικά, τα λίγα καλά νέα που πάντα συνέβαιναν στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο. Πάντα κάποιοι φοιτητές μας διαπρέπουν στο εξωτερικό σε μεταπτυχιακές σπουδές, πάντα κάποιοι μεμονωμένοι ερευνητές μας έφερναν σπουδαία ερευνητικά αποτελέσματα. Μήπως όμως και το ALBA πχ, βγάζει κάποιους πολύ καλούς αποφοίτους; Δυστυχώς όμως το Ελληνικό Πανεπιστήμιο συνεχίζει να αδιαφορεί για το μέσο απόφοιτο που θα ζητήσει απλά δουλειά σε επιχείρηση.
Απαιτείται ουσιαστική ανανέωση του διδακτικού προσωπικού με επιστήμονες, κυρίως, από το εξωτερικό, υψηλού και εγνωσμένου κύρους, με ουσιαστική διαφοροποίηση του τρόπου επιλογής και εξέλιξης του διδακτικού προσωπικού, και ενίσχυση της κινητικότητας μεταξύ των πανεπιστήμιων. Σήμερα όλοι προάγονται, όλοι κρίνονται ικανοί, όλα είναι τέλεια…
Είναι πια κοινό μυστικό ότι στη σημερινή Ελλάδα από τους πτυχιούχους μας θα βρουν δουλειά κυρίως τα καλά παιδιά της «αστικής» τάξης και οι πολύ καλοί φοιτητές. Σε αυτή τη πραγματικότητα φαντάζει, παράταιρο και ειρωνικό, οποιαδήποτε αναφορά σε ανοικτή πρόσβαση στα Πανεπιστήμια, όπως υπόσχεται, μελλοντικά, ο κ. Υπουργός.
Αν και δεν προέρχομαι από το χώρος της πρωτοβάθμιας ή της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, κανείς πια δεν αναφέρεται, καν, στους δραματικά χαμηλούς δείκτες για τις δημόσιες δαπάνες για την πρωτοβάθμια και την δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ως κύρια αίτια των προβλημάτων, και της σημερινής επιφανειακής μόρφωσης των νέων πάρα τις υψηλές ιδιωτικές δαπάνες των Ελλήνων για τη μόρφωση των παιδιών τους.
Σε αυτό το περιβάλλον η σημερινή – κίβδηλα αυτοπροσδιοριζομενη ως «κυβέρνηση της αριστεράς», άπλα παρατηρεί τα γεγονότα , προωθεί μικρές – ασήμαντες αλλαγές , και συνάπτει πελατειακές σχέσεις με όλες τις ομάδες συμφερόντων που δρουν στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο, σε βάρος της ποιότητας του Πανεπιστήμιου. Η κυβέρνηση σήμερα εκπροσωπεί το παλιό, τη συντήρηση το κατεστημένο, το σύστημα, την αδράνεια , εν τελεί, το να μην αλλάξουμε τίποτα, αρκεί να είμαστε εμείς «οι αριστεροί», «οι κάλοι», νομείς της εξουσίας. Όμως η χώρα δε μπορεί να περιμένει άλλο. Απαιτούνται επειγόντως αλλαγές και μεταρρυθμίσεις με αριστερό προφίλ και σε αντίθετη κατεύθυνση από αυτό που επιβάλλουν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές των δανειστών και της Ε.Ε. Χρειάζονται άλλοι άνθρωποι με γνώση, μερακι και πάθος, μα πάνω από όλα, άλλες πολιτικές από τους ηγέτες αυτής της χώρας.
*Ο Μανόλης Ντουντουνάκης είναι τ. Πρόεδρος ΠΟΣΕΕΔΙΠ ΑΕΙ