Τις παράνομες επαναπροωθήσεις προσφύγων στην Τουρκία αναδεικνύει η ΑΡΣΙΣ σε ανακοίνωσή της για το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) Προσφύγων στο χωριό Φυλάκιο Έβρου, το μοναδικό στη Βόρεια Ελλάδα, 23 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Ορεστιάδας.
Μέσα σε 36 κοντέινερ, διαρθρωμένα σε τέσσερις πτέρυγες ζουν υπό αστυνομική φύλαξη περίπου 250 πρόσφυγες. Σχεδόν οι μισοί απ’ αυτούς είναι ασυνόδευτοι ανήλικοι.
«Οι ενήλικες μένουν εδώ μερικές μέρες μέχρι να καταγραφούν και να εξεταστεί το αίτημά τους. Όσοι κριθεί ότι δικαιούνται παραμονής θα φύγουν από το ΚΥΤ σε μερικές μέρες, συνεχίζοντας το ταξίδι τους προς το εσωτερικό της χώρας. Οι υπόλοιποι θα μεταφερθούν στο Προαναχωρησιακό Κέντρο Κράτησης που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο ΚΥΤ και στεγάζει κυμαινόμενο κατά διαστήματα αριθμό κρατουμένων, από 300 έως 600 ανθρώπους, χωρίς δυνατότητα προαυλισμού» σημειώνει η ΑΡΣΙΣ.
Το θέμα που προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία εδώ είναι οι παράνομες επαναπροωθήσεις προσφύγων στην Τουρκία, λέει ο συντονιστής της Κινητής Μονάδας Παιδικής Προστασίας της ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων στη Θράκη, Βασίλης Παπαγέωργας (βλέπε σχετική έκθεση).
Σύμφωνα με την οργάνωση, έχει καταγραφεί περίπτωση 16χρονου πρόσφυγα, ο οποίος ήρθε με βάρκα σε νησί του Αιγαίου και στη συνέχεια βρήκε θέση σε ξενώνα της ΑΡΣΙΣ στην Αλεξανδρούπολη. Μερικές μέρες μετά βγήκε από τον ξενώνα για να κάνει βόλτα, αλλά δεν επέστρεψε. Κατάφερε να τηλεφωνήσει ύστερα τρεις μέρες από την Αδριανούπολη. Τον είχαν συλλάβει και επαναπροωθήσει στην Τουρκία, αν και είχε χαρτιά!
«Άλλη χαρακτηριστική περίπτωση είναι 15χρονος πρόσφυγας που ήρθε στην Ελλάδα και επαναπροωθήθηκε έξι φορές στην Τουρκία!
Παραμονές Πρωτοχρονιάς, στο σχολείο της Δ’ πτέρυγας των κοντέινερ μέσα στο χώρο του ΚΥΤ, η παιδαγωγός Αναστασία Παπαθανάκη, που εργάζεται στην ΑΡΣΙΣ, διδάσκει ελληνικά σε προσφυγόπουλα.
Δώδεκα ανήλικοι ασυνόδευτοι πρόσφυγες, αγόρια από 12 έως 17 ετών κάθονται σε ημικύκλιο και μιλούν για τις συνθήκες της ζωής τους και τα όνειρά τους για το μέλλον. Σχεδόν όλοι θα ήθελαν να φτάσουν στη Γερμανία. Αποφεύγουν να μιλήσουν για το ταξίδι τους μέχρι την Ελλάδα. Λένε πως αν το κάνουν θα χρειαστεί να γραφτεί βιβλίο.
Ζουν μαζί και βοηθάει ο ένας τον άλλο. Έμαθαν έμπρακτα ότι με την αλληλεγγύη μπορούν να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες. Οι διαμαρτυρίες εδώ είναι συχνές με αίτημα, τι άλλο, να φύγουν από το ΚΥΤ.
Ο 16χρονος Α. θέλει να συνεχίσει τις σπουδές του ως προγραμματιστής ηλεκτρονικών υπολογιστών, λέει πως αν μπορούσε θα πήγαινε μαζί με τους συμμαθητές του «σ’ ένα μέρος που δεν θα έχει φράχτες, γιατί εδώ είναι σαν φυλακή».
Το όνειρο του 15χρονου Α. είναι να σπουδάσει αρχιτέκτονας για να χτίζει σπίτια που θα τα σχεδιάζει μόνος του. Θα κάνει πολλά σχέδια σπιτιών, όλα όμως θα έχουν μεγάλη αυλή με κήπο όπου οι ένοικοι θα φυτεύουν λαχανικά και λουλούδια.
Ο 16χρονος Τ. δεν σχεδιάζει να σπουδάσει. Μεγάλωσε σ’ ένα σπίτι με πολλές συγκρούσεις, θέλει να καταφέρει να γίνει καλός άνθρωπος και να μάθει μποξ, για να μπορεί να εκτονώνεται.
Ο Φ., 16 ετών, θέλει να φύγει από το ΚΥΤ, να πάει σε κανονικό σχολείο και να σπουδάσει γιατρός για να βοηθάει τους ανθρώπους, ενώ ο συνομήλικός του Ν. θέλει να γίνει δικηγόρος, είναι καλός στην απομνημόνευση και θα μπορέσει να μάθει τους νόμους.
Τι εύχονται να τους φέρει ο νέος χρόνος; Μα φυσικά ελευθερία, να συνεχίσουν το ταξίδι τους για τη Βόρεια Ευρώπη. Θέλουν να έχουν στη ζωή τους ευκαιρίες, ώστε να μπορούν να ελπίζουν» σημειώνεται ακόμη στην καταγραφή.
«Οι πρόσφυγες που φτάνουν εδώ είναι αρχικά ενθουσιώδεις γιατί νομίζουν ότι τελείωσαν οι δυσκολίες», υπογραμμίζει ο Βασίλης Παπαγέωργας. «Είναι γεμάτοι ελπίδες που διαψεύδονται γιατί οι διαδικασίες είναι αργόσυρτες, δεν ξέρουν ακόμα ότι θα μείνουν πολύ καιρό στην Ελλάδα μέχρι να συνεχίσουν το ταξίδι τους. Η διάψευση των ελπίδων τους φέρνει και την απογοήτευση κι αυτό κάνει ακόμα πιο δύσκολη την κατάσταση».
Το πρόγραμμα της Κινητής Μονάδας Παιδικής Προστασίας της ΑΡΣΙΣ στη Θράκη λειτουργεί από τον Ιούλιο του 2018 στο πλαίσιο του έργου «Providing urgent protection for the most vulnerable UASC through Safe Zones, Food Provision and Case management » τo οποίο χρηματοδοτείται από το ταμείο της Πολιτικής Προστασίας και Ανθρωπιστικής Βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕCHO) μέσω της UNICEF.
Κατά τους πρώτους πέντε μήνες λειτουργίας του προγράμματος, η Κινητή Μονάδα Παιδικής Προστασίας της ΑΡΣΙΣ παρείχε υπηρεσίες παιδικής προστασίας και υποστήριξης σε 169 ανήλικους πρόσφυγες.
Υποστηρίζονται ασυνόδευτοι ανήλικοι πρόσφυγες που βρίσκονται στο ΚΥΤ για δύο ή και περισσότερους μήνες υπό καθεστώς προστατευτικής φύλαξης μέχρι να ενταχθούν σε κατάλληλες δομές φιλοξενίας. Οι υπηρεσίες που παρέχονται αφορούν εκτίμηση ευαλωτότητας, νομική συνδρομή, εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες, υλική υποστήριξη, διερεύνηση οικογενειακών δεσμών και υποστήριξη αιτημάτων επιμέλειας, καθώς και προτεραιοποίηση ανηλίκων προσφύγων στο να τοποθετηθούν σε κατάλληλες δομές στην ενδοχώρα.