Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης έφερε στις οθόνες μας για τέσσερις ημέρες σπουδαία ντοκιμαντέρ που βραβεύθηκαν στα Διεθνή Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Beldocs (Σερβία) κι Astra (Ρουμανία). Επιλογή μας το “Όλα δε θα πάνε καλά” των Αντριάν Πίρβου και Γελένα Μαξιόμ. Καλύτερη ουκρανική ταινία της χρονιάς και Βραβείο Σκηνοθεσίας στην Άστρα για μία ευαίσθητη ιστορία που έχει ως βάση της την τεράστια οικολογική καταστροφή του Τσερνόμπιλ κι αναζητεί τις βαθύτερες συνέπειες της σε αμιγώς σωματικό, αλλά και ψυχολογικό επίπεδο.
Γράφει ο Μίλτος Τόσκας
Η σειρά των HBO και Sky “Chernobyl” (2019) επανάφερε το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης στην πολύκροτη αυτή υπόθεση. Επίσης τα εξαιρετικά βιβλία των Σβετλάνα Αλεξίεβιτς, “Τσερνόμπιλ: Ένα χρονικό του μέλλοντος” (Νόμπελ Λογοτεχνίας 2015) και Andrew Leatherbarrow, “Τσερνόμπιλ:01:23:40 Όλη η αλήθεια για το δυστύχημα που άλλαξε την Ιστορία” μας πληροφορούν για την ουσία της υπόθεσης. Εδώ το σκηνοθετικό δίδυμο ενδιαφέρεται περισσότερο για τον αντίκτυπο του γεγονότος χρόνια μετά. -“Πώς νιώθεις”; – “Xάλια”. O πρωταγωνιστής αντιμετωπίζει χρόνιο πρόβλημα όρασης, η πρωταγωνίστρια αντίστοιχα τον χρόνιο πόνο.
Άγχος, νευρικότητα και στο βάθος το όνειρο της αποκατάστασης των θεμάτων υγείας. Τύψεις στοιχειώνουν την μητέρα του Άντριαν. Γιατί έπρεπε να κάνει το μοιραίο ταξίδι, ενώ ήταν έξι μηνών έγκυος; Δεν μπορεί να συγχωρέσει τον εαυτό της. Στις 26 του Απρίλη συμπληρώνονται 35 χρόνια από τη χειρότερη πυρηνική καταστροφή στην ιστορία της ανθρωπότητας. Το Τσερνόμπιλ στοιχειώνει, τα σημάδια του έχουν μείνει ανεξίτηλα. Οι άνθρωποι προσπαθούν να το ξεπεράσουν, να ξεχάσουν, αλλά πώς; Καμία φροντίδα κι υποστήριξη από τους κρατικούς μηχανισμούς.
“Λατρεύω να ταξιδεύω με τρένο”. Η επόμενη γενιά ακροβατεί σε τεντωμένο σχοινί και ψάχνει σανίδα διαφυγής από μία επώδυνη καθημερινότητα. Kαλείται να αλληλεπιδράσει με τον κόσμο πάλι από την αρχή. Έχει τεράστια δύναμη για ζωή. Αναζητεί ένα στήριγμα: την ΗΘΙΚΗ. Λέει όχι στα πυρηνικά απόβλητα και κρούει δυνατά τον κώδωνα του κινδύνου για το αύριο. Νιώθει πως βιώνει ένα απάνθρωπο πείραμα και προσπαθεί μέσα στο τέλμα της να είναι αισιόδοξη, όμως έρχονται στιγμές που ο κυνισμός αναπόφευκτα κυριαρχεί στις σκέψεις της.
Συνηθίζουμε να λέμε πως στο τέλος όλα θα πάνε καλά. Ποτέ μας απαντούν οι βασικοί πυλώνες του έργου. “Πάντα θα υπάρχουν προβλήματα”. Ο εσωτερικός τους κόσμος αντικατοπτρίζεται μέσα από τη ζωγραφική τους. Η Τέχνη λειτουργεί λυτρωτικά και δημιουργεί ένα ιδιότυπο ψυχογράφημα για τον καθένα. Ο χρόνος περνάει, τρέχει κι αυτοί αναμένουν το πολυπόθητο τρένο. Ένα συναρπαστικό road trip που δικαιολόγησε σε απόλυτα βαθμό την περίπου μιάμιση ώρα που αφιερώσαμε για να την παρακολουθήσουμε.
Οι ταινίες τεκμηρίωσης έχουν το χαρακτηριστικό να ξεπερνούν τα όρια. Ακριβώς αυτό επιχειρούν οι δημιουργοί. Δε διστάζουν να βάλουν το μαχαίρι στο κόκκαλο. Αρκετές στάσεις, ποικίλες προεκτάσεις ενός δράματος που έχει στιγματίσει τον κόσμο του σήμερα. Γνωρίσαμε τι όλεθρο μπορεί να προκαλέσει ένα λάθος. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί και να προωθούμε πάντα συγκλίσεις που αμβλύνουν τα χάσματα σε παγκόσμια βάση. Αυτό μένει ως επιμύθιο της ιστορίας των αληθινών ηρώων της ζωής.
