Ο κριτικός κινηματογράφου Στράτος Κερσανίδης γράφει κάθε εβδομάδα για το alterthess τις νέες ταινίες που κάνουν πρεμιέρα στις κινηματογραφίκές αίθουσες.
ΑΤΙΘΑΣΕΣ
MUSTANG
Σκηνοθεσία: Ντενίζ Γκαμζέ Εργκιβέν
Πρωταγωνιστούν: Γκιουνές Σενσόι, Ντογκά Ζερϊνέπ Ντογκούσλου, Τούγκμπα Σουνγκούρογλου, Ελίτ Ισκάν, Ιλάιντα Ακντογκάν, Νιχάλ Κολντάς, Αϊμπέρκ Πεκτζάν, Μπαχάρ Κερίμογλου, Μπουράκ Γιγκίτ
Ένα από τα ζητήματα που ταλανίζει την τουρκική κοινωνία είναι η θέση της γυναίκας, όχι τόσο νομικά όσο πολιτισμικά, αφού στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας η παραδοσιακή αντίληψη για τη θέση της γυναίκας φαίνεται να υπερτερεί του νόμου. Ο αγώνας λοιπόν των γυναικών και των προοδευτικών ανθρώπων στην Τουρκία στρέφεται εναντίον μιας βαθιά ριζωμένης κοινωνικής αντίληψης η οποία θεωρεί τη γυναίκα κατώτερη, άβουλη και υπάκουη, που παντρεύεται όποιον επιλέξει η οικογένειά της και γίνεται καλή μητέρα και νοικοκυρά.
“Ήθελα να ανακαλύψω πώς είναι να είσαι κορίτσι, γυναίκα στη σημερινή Τουρκία. Είναι ένα δύσκολο, αμφιλεγόμενο θέμα στην τουρκική κοινωνία σήμερα, καθώς ο λόγος των γυναικών και των κοριτσιών ακούγεται ελάχιστα”, λέει η σκηνοθέτιδα της ταινίας, η οποία στις 24 Νοεμβρίου κέρδισε το βραβείο Λουξ, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Σε χωριό που βρίσκεται περίπου 1000 χιλιόμετρα από την Κωνσταντινούπολη, ζουν μαζί με τη γιαγιά και το θείο τους, πέντε ορφανές αδελφές: η Λαλέ, η Νουρ, η Ετζέ, η Σέλμα και η Σονάι. Αρχίζει το καλοκαίρι, είναι η τελευταία μέρα του σχολείου και τα κορίτσια αποχαιρετούν την αγαπημένη τους δασκάλα, την Ντιλέκ, η οποία επιστρέφει στην Κωνσταντινούπολη. Μετά από αυτό, όλοι μαζί, μαθητές και μαθήτριες, βουτάνε στη θάλασσα και γιορτάζουν το τέλος της σχολικής χρονιάς. Η επιστροφή των κοριτσιών στο σπίτι θα είναι η αρχή του εγκλεισμού τους αφού η γιαγιά και ο αυστηρός θείος τους, θεωρούν απρεπή τη συμπεριφορά τους.
Η ζωή τους αλλάζει, κάγκελα τοποθετούνται στα παράθυρα, το σπίτι μετατρέπεται σε ¨σχολείο γάμου”, όπως λέει η Λαλέ, η μικρότερη από τις αδελφές και αφηγήτρια. Σύντομα αρχίζουν να φτάνουν τα προξενιά, οι μεγαλύτερες παντρεύονται ή ετοιμάζονται να παντρευτούν, η κατάσταση οξύνεται επικίνδυνα, όλα κινούνται σε τεντωμένο σχοινί. Η Λαλέ παρακολουθεί αμίλητη και το μυαλό τους δουλεύει. Αναζητά τρόπο διαφυγής, θέλει να δραπετεύσει, να σωθεί, να αλλάξει τη μοίρα της.
Μια ταινία στην οποία η σκηνοθέτιδα ακολουθεί τη μέθοδο της εναλλαγής συναισθημάτων. Έτσι η ξεγνοιασιά γίνεται τρυφερότητα, ύστερα γίνεται αντίδραση, την επόμενη στιγμή αγάπη η οποία μετατρέπεται σε μίσος για να ακολουθήσει η αλληλεγγύη και μετά η υποταγή κι όλα αυτά μέσα στο πάθος της ελευθερίας. Η κάμερα βρίσκεται μέσα στο χώρο, πολύ κοντά στις ηρωίδες, σημαδεύει τα πρόσωπά τους. Θαρρείς και συμπάσχει, γίνεται η ματιά τους, όταν δείχνει τα κάγκελα που υψώνονται στην αυλή και κλείνουν τα παράθυρα. Το σπίτι-φυλακή, το απομακρυσμένο χωριό-φυλακή, η οικογένεια-φυλακή και μέσα της η σπίθα της ελευθερίας η οποία δε σβήνει ποτέ.
Η Ντενίζ Γκαμζέ Εργκιουβέν, αφηγείται χωρίς ενδοιασμούς, αποτυπώνει με σαφήνεια και καθαρότητα τη θέση των γυναικών στην Τουρκία. Την καταπιεσμένη σεξουαλικότητα, τη βίαια ενηλικίωση, τη στέρηση του δικαιώματος στην επιλογή. Φωτίζει τη “σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού”, δικαιώνοντας έτσι το βραβείο που έχει κερδίσει. Επειδή σκοπός του βραβείο Λουξ είναι να φωτίσει την κοινή γνώμη στο θέμα της ένταξης στην Ευρώπη και να καταστήσει πιο εύκολη τη διάδοση των ευρωπαϊκών ταινιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η ταινία, η οποία είναι συμπαραγωγής Τουρκίας, Γαλλίας και Γερμανίας αποτελεί την επίσημη πρόταση της Γαλλίας για το Ξενόγλωσσο Όσκαρ του 2016.
Η ΚΟΡΗ ΤΟΥ ΡΕΜΠΡΑΝΤ
Σκηνοθεσία: Νίκος Παναγιωτόπουλος
Πρωταγωνιστούν:Γιάννης Μπέζος, ο Λάκης Λαζόπουλος, ο Γιάννης Στάνκογλου, ο Χρήστος Λούλης, η Δήμητρα Ματσούκα και η Δούκισσα Νομικού
“Είναι για μένα μια ταινία ορόσημο. Μια ταινία που οι εικόνες της γεννούν νοήματα. Δεν είναι τα νοήματα που γέννησαν εικόνες”, λέει ο Νίκος Παναγιωτόπουλος, ένας από τους αγαπημένους μου σκηνοθέτες του ελληνικού κινηματογράφου, ο οποίος σκηνοθετεί την 17η ταινία του, “Η κόρη του Ρέμπραντ”.
Η αφρόκρεμα αθηναϊκής κοινωνίας δεξιώνεται εαυτόν στους κήπους μιας πολυτελούς έπαυλης. Και ενώ η χάι σοσάιτι ακκίζεται, κομπορρημονεί και αερολογεί, ένας πολύτιμος πίνακας αναζητείται. Πρόκειται για έναν πίνακα άγνωστό και ίσως ανύπαρκτο (!) ο οποίος όμως απασχολεί την ομήγυρη. Τι πραγματικά συμβαίνει;
“Είναι μια ταινία αστεία και μαζί μελαγχολική”, συνεχίζει ο σκηνοθέτης. “Αυτός είναι ο λόγος που την αφιερώνω στους αδελφούς Μαρξ αλλά και στο Λουίς Μπουνιουέλ και τον Τσέχοφ. Άλλη μια ταινία μου αταξινόμητη”, συμπληρώνει, ο Νίκος Παναγιωτόπουλος.
Η ταινία, όπως διαβάζουμε, είναι κωμωδία αλλά και ταινία μυστηρίου, είναι μια πολιτική αλληγορία με αστεία και μελαγχολικά στοιχεία. Είναι, δηλαδή, μια ταινία του Νίκου Παναγιωτόπουλου, ο οποίος τολμά να “παίξει” με το αστυνομικό μυστήριο και το χιούμορ συντρίβοντας τη σοβαροφάνεια και μέσα από αυτό προσεγγίζει τον παραλογισμό της πραγματικότητας, χαρακτηριστικό μιας εποχή στην οποία δεν μπορείς να ξεχωρίσεις το γνήσιο από το πλαστό.
Για την ταινία, τα γυρίσματα της οποίας ολοκληρώθηκαν το καλοκαίρι του 2014. ο σκηνοθέτης, Νίκος Παναγιωτόπουλος, συμπληρώνει: “Ήθελα να κάνω μια κωμωδία. Μια ταινία της απόλαυσης.
Νομίζω ότι τα φεστιβάλ κινηματογράφου, κατέστρεψαν τον κινηματογράφο. Οι ταινίες γίνονται για να αρέσουν στους διευθυντές των φεστιβάλ. Εγώ θέλω να κάνω ταινίες που ν’ αρέσουν σε μένα.
Η ταινία μ’ έναν τρόπο, μοιάζει με τους ‘Τεμπέληδες της Εύφορης Κοιλάδας’. Αν έκανα σήμερα τους ‘Τεμπέληδες’ θα τους έκανα κάπως έτσι. Οι ταινίες μου είναι ακραίες. Δεν μου αρέσει η σιγουριά αυτού που έχω ήδη κατακτήσει. Καλύτερη μια μεγαλοπρεπής αποτυχία από μια μίζερη επιτυχία. Στις ταινίες μου μ’ αρέσει ν’ ανακατεύω ηθοποιούς ποιοτικούς (δεν μ’ αρέσει καθόλου αυτός ο όρος), με ηθοποιούς εμπορικούς (ούτε κι’ αυτός ο όρος μ’ αρέσει). Αν οι ίδιοι δεν δυσανασχετούν απ’ αυτή τη σύμπραξη, τι λόγος πέφτει στους κριτικούς και στους σινεφίλ. Γυρίζω συνεχώς ταινίες όπως οι ζωγράφοι ζωγραφίζουν κάθε μέρα, οι συγγραφείς γράφουν κάθε μέρα, όπως οι εργάτες πηγαίνουν στη δουλειά τους κάθε μέρα».
ΤΟ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΕΝΙΟ ΚΟΥΜΠΙ
EL BOTÓN DE NÁCAR
Σκηνοθεσία: Πατρίσιο Γκουσμάν
Δύο κουμπιά βρέθηκαν στο βάθος του ωκεανού που βρέχει την ακτογραμμή της Χιλής. Τα κουμπιά αφηγούνται ιστορίες κρυμμένες στο νερό. Είναι οι φωνές των ιθαγενών, οι φωνές των ναυτικών που έφτασαν από την Αγγλία, οι φωνές των πολιτικών κρατουμένων της πιο σύγχρονης εποχής. Είναι η Ιστορία της Χιλής όπως την αφηγείται ο Τζέρεμι Μπάτον, ένας ταξιδιώτης του χρόνου και όπως τη σκηνοθέτησε ο Πατρίσιο Γκουσμάν μέσα από αυτό το θαυμάσιο ντοκιμαντέρ. Η ταινία κέρδισε την Αργυρή Άρκτο Σεναρίου και το Βραβείο Οικουμενικής Επιτροπής στο Φεστιβάλ του Βερολίνου 2015.
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
THE PROGRAM
Σκηνοθεσία: Στίβεν Φρίαρς
Πρωταγωνιστούν: Λι Πέις, Μπεν Φόστερ, Τζέσι Πλέμονς, Ντάστιν Χόφμαν, Κρις Ο’ Ντάουντ, Ελέν Κάσιντι, Γκιγιόμ Κανέ, Έντουαρντ Χογκ, Λόρα Ντόνελι, Μπράιαν Γκρίνμπεργκ, Ντένις Μενοσέ
Ο Λανς Άρμστρονγκ, υπήρξε ένας ποδηλατικός θρύλος. Αφού πάλεψε με τον καρκίνο και τον νίκησε επ[ανήλθε στην ενεργό δράση το 1999 έχοντας ως σκοπό να κερδίσει το Γύρο της Γαλλίας. Τα κατάφερε, όχι μία αλλά επτά φορές, κι έγινε έτσι ο απόλυτος ήρωας. Όμως ο Άρμστρονγκ, πίστευε βαθιά μέσα του πως κανείς δεν μπορεί να νικήσει χωρίς φαρμακευτική βοήθεια, δηλαδή χωρίς να ντοπαριστεί! Κι έτσι, μαζί με τη βοήθεια του γιατρού Μισέλ Φεράρι και τον αρχηγό της ομάδας του Γιόχαν Μπράινιλ, ανέπτυξαν ένα ιατροφαρμακευτικό πρόγραμμα, το οποίο θεωρείται ως το πιο εξελιγμένο πρόγραμμα ντόπινγκ στην ιστορία του αθλητισμού. Όλα όμως αποκαλύφθηκαν όταν ο δημοσιογράφος; των Σάντεϊ Τάιμς, Ντέιβιντ Γουόλς, αναρωτήθηκε πως είναι δυνατόν να συμβαίνει όλο αυτό το αθλητικό θαύμα που ξεπερνά τη λογική; Έτσι το έψαξε, ρίσκαρε και αφού η εφημερίδα του ξόδεψε πολλά για δικαστικά έξοδα, αποκάλυψε την αλήθεια. Έγραψε το βιβλίο “Τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα: Επιδίωξή μου, του Λανς Άρμστρονγκ”.
Ο διευθυντής φωτογραφίας Ντάνι Κόχεν ήταν ο μόνος άνθρωπος στο συνεργείο που γνώριζε καλά αυτό τον κόσμο πριν ασχοληθεί με την ταινία. “Ήταν μια εκπληκτική ευκαιρία για μένα, γιατί κάνω ποδηλασία για πάρα πολλά χρόνια, παρακολουθώ τους αγώνες από τη δεκαετία του ’80 και ξέρω την ιστορία. Ήξερα τους χαρακτήρες και ήθελα πάρα πολύ να τους δω να ζωντανεύουν μπροστά μου. Η αίσθηση του να είσαι επάνω σ’ ένα ποδήλατο που τρέχει ήταν μια αληθινή πρόκληση κινηματογραφικά”, συνεχίζει. “Ο παραδοσιακός τρόπος είναι αυτός που βλέπουμε στην τηλεόραση, όπου υπάρχει μία κάμερα σε μία μηχανή ή σε ελικόπτερο. Θέλαμε να το κάνουμε πιο συναρπαστικό από μια απλή τηλεοπτική κάλυψη. Βάλαμε κάμερες επάνω στα ποδήλατα, γερανούς σε οχήματα, κι επινοήσαμε άλλους πολλούς τρόπους για να αποδώσουμε την ταχύτητα και τη δυσκολία να ανεβαίνεις ένα βουνό επάνω σε δύο ρόδες”.
ΔΙΠΛΑ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ
BY THE SEA
Σκηνοθεσία: Αντζελίνα Τζολί
Πρωταγωνιστούν:Αντζελίνα Τζολί, Μπραντ Πιτ, Μελανί Λοράν, Μελβίλ Πουπό, Νιλς Άρεστρουπ
Μια πρώην χορεύτρια, η Βανέσα και ο συγγραφέας σύζυγός της, Ρόλαντ, αντιμετωπίζουν ως ζευγάρι μια συναισθηματική κρίση. Σε μια ήσυχη παραλιακή πόλη της Γαλλίας, θα έρθουν σε επαφή με τους ανθρώπους και θα αναγκαστούν να αναμετρηθούν με τα μυστικά τους και να πάρουν σοβαρές αποφάσεις που αφορούν στη σχέση τους. “Έγραψα αυτό το σενάριο θέλοντας να εξερευνήσω τη θλίψη και τον πόνο και τον τρόπο που καθένας τα αντιμετωπίζει (άλλος με αποφυγή, άλλος με παράδοση και άλλος με αντίδραση). Όλοι όσοι παίρνουν μέρος στην ταινία καθρεφτίζουν κι ένα διαφορετικό τρόπο προσέγγισης αυτών των συναισθημάτων”, λέει η Αντζελίνα Τζολί η οποία πρωταγωνιστεί στην ταινία μαζί με το σύζυγό της, Μπραντ Πιτ. Και συνεχίζει: “ Η ζωή δεν είναι μονάχα τραγωδία ή χαρά. Έχει και τις υπερβολικές της στιγμές. Μπορεί να είσαι στα πατώματα και να κλαις και 20 λεπτά μετά να γελάς με κάτι πολύ παράξενο. Η ταινία είναι μια υπερβολική εκδοχή αυτού ακριβώς. Αυτό που μπορεί καθένας μας να κατανοήσει είναι πως μπορείς να είσαι απόλυτα, τρελά ερωτευμένος με έναν άνθρωπο και να θέλεις, την ίδια στιγμή, να τον σκοτώσεις. Μπορεί να είσαι μέσα στην τρελή χαρά με κάποιο και ταυτόχρονα να νιώθεις κατάθλιψη και μιζέρια, όντας μαζί του. Είναι τα κύματα μιας σχέσης. Τα πράγματα δεν έχουν πάντα λογική κι αυτό είναι που μου δίνει ελευθερία ως συγγραφέα. Δεν πρόκειται για μια εμπορική ταινία. Ήταν μια ευκαιρία για όλους μας να πειραματιστούμε και να προχωρήσουμε ως καλλιτέχνες, δημιουργώντας κάτι πολύ ξεχωριστό. Αυτή είναι κι η ελευθερία μιας μη εμπορικής ταινίας. Μπορείς να είσαι πιο τολμηρός και να πειραματίζεσαι. Ελπίζω να αρέσει σε όλους όσοι αναζητούν μια διαφορετική, κινηματογραφική εμπειρία”.
ΑΝΑΤΡΙΧΙΛΕΣ
GOOSEBUMPS
Σκηνοθεσία: Ρομπ Λέτερμαν
Πρωταγωνιστούν: Τζακ Μπλακ, Χάλστον Σάγκε, Ντίλαν Μινέτ, Έιμι Ράιαν, Οντέγια Ρας, Ράιαν Λι, Τζίλιαν Μπελ
Ενώ αρχικά η ζωή του Ζακ Κούπερ αναστατώνεται, εξαιτίας της μετακόμισης από τη μεγαλούπολη σε μια κωμόπολη, η γνωριμία του με την όμορφη Χάνα θα τον κάνει ευτυχισμένο. Πατέρας της Χάνα είναι ο Ρ. Λ. Στάιν, ο διάσημος και μυστηριώδης συγγραφέας των μπεστ σέλερ ‘Ανατριχίλες’. Ο εν λόγω συγγραφέας αφηγείται ιστορίες με τέρατα τα οποία καταφέρνει και τα κρατά κλεισμένα μέσα στα βιβλία του. ‘Όταν όμως εκείνα θα καταφέρουν να το σκάσουν από τις σελίδες πρέπει με κάποιον τρόπο να ξανακλειστούν μέσα πριν γίνει ο κακός χαμός!