ΕΠΟΜΕΝΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ: ΟΥΤΟΠΙΑ
Σκηνοθεσία: Παντελής Καρακάσης
Σήμερα θα ξεκινήσω ανάποδα, δηλαδή από το τέλος της ταινίας στην οποία αναφέρεται το σημερινό κείμενο. Κι αυτό επειδή εκεί βρίσκεται το ζητούμενο, δηλαδή στη δικαίωση ενός αγώνα, ο οποίος -όπως διαβάζουμε στο φινάλε της ταινίας- βρίσκεται ακόμη σε εκκρεμότητα κάμποσους μήνες μετά την ανάληψη της διακυβέρνηση της χώρας από την Αριστερά.
Ας πάρουμε τώρα τα πράγματα από την αρχή με την υπόσχεση πως στο φινάλε του κειμένου θα επανέλθω.
Πως χτίζεται ένα αυτοδιαχειριστικό πείραμα από ανθρώπους που ως τότε δεν είχαν καν ακούσει τη λέξη αυτοδιαχείριση; Αυτό είναι το βασικό ερώτημα στο οποίο επιχειρεί να απαντήσει η ταινία του Απόστολου Καρακάση, “Επόμενος Σταθμός: Ουτοπία”.
Η αυτοδιαχείριση, ως λέξη μπορεί να είναι γοητευτική, ιδίως σε εκείνο το κομμάτι της Αριστεράς το οποίο θεωρεί πως έχει απεμπλακεί από τις δαγκάνες του σοβιετικού μοντέλου και φλερτάρει με ελευθεριακές μορφές οργάνωσης της κοινωνίας. Ωραία, τί γίνεται όμως όταν η θεωρία γίνεται πράξη; Και μάλιστα όταν ηξ ανάγκη σε οδηγεί να δοκιμάσεις αυτό το μοντέλο μέσα σε ένα εντελώς εχθρικό πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο;
Ο Απόστολος Καρακάσης παρακολουθεί και κινηματογραφεί τους εργάτες της ΒΙΟ.ΜΕ. στη Θεσσαλονίκη, οι οποίοι έχασαν τη δουλειά τους όταν οι ιδιοκτήτες αποφάσισαν να κλείσουν το εργοστάσιο. Τους εργάτες οι οποίοι αποφάσισαν να δράσουν αντί να μεμψιμοιρήσουν και να πάρουν τη ζωή στα χέρια τους. Αυτούς που έκαναν κάτι αληθινά επαναστατικό: να εφαρμόσουν την άμεση δημοκρατία, να εφαρμόσουν ένα δύσκολο πείραμα και να αποτελέσουν ένα παράδειγμα το οποίο τράβηξε την προσοχή χιλιάδων ακτιβιστών σε ολόκληρο τον κόσμο. Έχοντας απέναντί του το κράτος και την ιδιοκτησία αλλά με ένα μεγάλο κίνημα αλληλεγγύης το οποίο αναπτύχθηκε στο πλευρό τους, άντεξαν, αντέχουν και διεκδικούν.
Ένα θαυμάσιο ντοκιμαντέρ το οποίο παρακολουθεί και καταγράφει τα γεγονότα όπως δεν τα ξέρουμε. Γιατί ο Καρακάσης αποκαλύπτει την «κρυμμένη» πλευρά των γεγονότων χωρίς ωραιοποιήσεις αλλά με την ψυχρή ματιά του αποστασιοποιημένου παρατηρητή. Η αυτοδιαχείριση δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, γιατί εκτός από τους εξωτερικούς παράγοντες, υπάρχουν και οι άνθρωποι που αναλαμβάνουν να την κάνουν πράξη. Κι έτσι βλέπουμε τις αντιφάσεις, τις συγκρούσεις, τις απογοητεύσεις, τις νίκες αλλά και τις ήττες. Ο σκηνοθέτης μπαίνει στα παρασκήνια, παρακολουθεί τις συνελεύσεις των εργαζόμενων, με κάποιους μιλά ξεχωριστά κι έτσι μαθαίνουμε πως σκέπτονται, αποδυναμώνει την έννοια της μάζας (φρικτή αλλά τόσο προσφιλής λέξη στην Αριστερά!) δίνοντας μεγάλη σημασία στο άτομο και τη συμμετοχή του. Κι ακόμη για πρώτη φορά βλέπουμε την ιδιοκτήτρια της ΒΙΟ.ΜΕ. να μιλά μπροστά στο φακό.
Συνειδητοποιούμε έτσι πως υπάρχουν δύο πλευρές και όχι μία. Κι αν ακόμη εμείς έχουμε ταχθεί υπέρ της μίας από αυτές, καλό είναι να βλέπουμε, τουλάχιστον, και την άλλη. Βέβαια ο σκηνοθέτης παίρνει σαφή θέση υπέρ του αυτοδιαχειριστικού πειράματος της ΒΙΟ.ΜΕ., αλλά υπογραμμίζει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει κάτι τέτοιο. Ένα ντοκιμαντέρ που ενώ είναι με την αυτοδιαχείριση, δε διστάζει να δει την πραγματικότητα όπως είναι και να την παρουσιάσει. Επειδή τα πράγματα έχουν συχνά, όχι δύο αλλά περισσότερες πλευρές.
Εμπεριστατωμένη και διεισδυτική ματιά από τον Απόστολο Καρακάση σε μια ταινία που προβλήθηκε πριν από μερικές μέρες στο πλαίσιο του 18ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Το σίγουρο είναι πως ο αγώνας συνεχίζεται και πως η παρούσα κυβέρνηση της Αριστεράς οφείλει να πράξει ό,τι είχε υποσχεθεί: να δώσει λύση υπέρ των εργαζομένων του αυτοδιαχειριζόμενου εργοστασίου της ΒΙΟ.ΜΕ. Άλλωστε ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ταχθεί από την πρώτη στιγμή στο πλευρό των εργαζομένων και ο Αλέξης Τσίπρας είχε επισκεφθεί -όπως φαίνεται και στην ταινία- τη ΒΙΟ.ΜΕ., και γνωρίζει το θέμα.
Η ΑΛΗΘΕΙΑ
TRUTH
Σκηνοθεσία: Τζέιμς Βάντερμπιλτ
Πρωταγωνιστούν: Κέιτ Μπλάνσετ, Ρόμπερτ Ρέντφορντ, Ελίζαμπεθ Μος, Τόφερ Γκρέις, Ντένις Κουέιντ, Μπρους Γκρίνγουντ
Η ταινία, είναι βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα τα οποία συνέβησαν το 2004 και σχετίζονται με τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ. Έχοντας κάνει πρεμιέρα στο Φεστιβάλ του Τορόντο δέχτηκε σφοδρές επιθέσεις από τους ρεπουμπλικάνους επειδή το θέμα της είναι μια δημοσιογραφική έρευνα εναντίον του Τζορτζ Μπους του νεότερου, ενόψει της υποψηφιότητάς του για τη δεύτερη προεδρική θητεία.
Βασισμένη σε βιβλίο της 60χρονης σήμερα δημοσιογράφου Μέρι Μέιπς, η ταινία αναφέρεται στην εν λόγω έρευνα της ομάδας του σπουδαίου δημοσιογράφου Νταν Ράδερ, του τηλεοπτικού δικτύου Σι Μπι Ες (CBS) και της Μέιπς η οποία ήταν στενή του συνεργάτιδα. Η έρευνα στοιχειοθετούσε ότι ο πρόεδρος Τζορτ Μπους είχε βρει τρόπο να αποφύγει τη στρατιωτική του θητεία από το 1968 έως το 1974, ενώ μαινόταν ο πόλεμος του Βιετνάμ.
Η εκπομπή “60 λεπτά” στην οποία παρουσιάστηκαν τα στοιχεία, θεωρήθηκε από τους Ρεπουμπλικάνους ως στημένη και τα βστοιχεία ως παραποιημένα. Το τηλεοπτικό δίκτυο δε στήριξε τους δημοσιογράφους του, μάλιστα η Μέρι Μέιπς, μητέρα ενός 7χρονου αγοριού τότε, απολύθηκε αφού κλήθηκε να δώσει εξηγήσεις. Η Μέιπς από τότε δεν εργάστηκε ξανά στην τηλεόραση. Όσο για τον Νταν Ράδερς, αναγκάστηκε να παραιτηθεί.
Θαυμάσια ταινία η οποία αναδεικνύει τους μηχανισμούς απόκρυψης και χειραγώγησης των ειδήσεων.
ΤΟ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙ ΤΟΥ ΒΥΘΟΥ
Σκηνοθεσία: Νίκος Κορνήλιος
Πρωταγωνιστούν: Άρτεμις Ιωάννου, Μελίσσα Κωτσάκη, Θοδωρής Ματινόπουλος, Γιώργος Μπακαλός, Δήμητρα Μπάρλα, Δημήτρης Σταματελόπουλος, Σπύρος Τσίκνας, Πηνελόπη Φλουρή
Με μια ποιητική προσέγγιση ο Νίκος Κορνήλιος, στην ταινία αυτή η οποία προβλήθηκε στο 56ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, επιχειρεί με μέσο το σινεμά, έναν υπαρξιακό προβληματισμό επάνω στις ανθρώπινες σχέσεις.
Θαυμάσια ταινία, η οποία προσκαλεί το θεατή σε ένα ταξίδι μέσα στην ανθρώπινη τραγωδία, την σπουδαία, το πένθος, την αναζήτηση, την ένωση.
Ο σκηνοθέτης σημειώνει: “Αν ποίηση είναι αυτό που απογυμνώνει τις λέξεις και τις ωθεί στα όρια τους, άρα στη σιωπή, τότε ποιητικός κινηματογράφος είναι αυτός που ωθεί τις εικόνες στην παύση τους, στο «σβήσιμό» τους. Που επαναφέρει, δηλαδή, το βλέμμα από την εικόνα στην πραγματικότητα. Αν μπορούμε να βλέπουμε δεν έχουμε ανάγκη τις εικόνες, τον κινηματογράφο. Αν μπορούμε να ζούμε δεν έχουμε ανάγκη την ποίηση”.
ΜΙΑ ΥΠΕΡΟΧΗ ΜΕΡΑ
A PERFECT DAY
Σκηνοθεσία: Φερνάντο Λεόν Ντε Αρανόα
Πρωταγωνιστούν: Μπενίτσιο Ντελ Τόρο, Τιμ Ρόμπινς, Όλγα Κιριλένκο, Μελανί Τιερί
Ο Μαμπρού και ο Μπι, δουλεύουν για μια ΜΚΟ, σε μια περιοχή στα Βαλκάνια στα 1995. Ενώ ο Μαμπρού ετοιμάζεται να παντρευτεί σε μάιο εβδομάδα, τους επισκέπτεται μία διοικητική υπάλληλος για να ελέγξει το έργο τους, η οποία είναι παλιά ερωμένη του Μαμπρού. Ένα πτώμα που πρέπει να απομακρυνθεί μέσα από ένα πηγάδι και ένα παιδί που ο Μαμπρού έχει πάρει υπό την προστασία του και ένα ναρκοπέδιο κάνουν την κατάσταση ακόμη πιο δύσκολη.
ΜΕΣΙΕ ΣΟΚΟΛΑ
CHOCOLAT
Σκηνοθεσία: Ροσντί Ζεμ
Πρωταγωνιστούν: Ομάρ Σι, Τζέιμς Τιερί, Κλοτίλντ Εσμέ, Ολιβιέ Γκουρμέ, Φρεντερίκ Πιερό, Νοεμί Λοβσκί, Αλίς ντε Λενκεσένγκ
Γεννημένος στην Κούβα το 1860 ο κύριος Σοκολά, όπως ήταν γνωστός ο Ραφαέλ Παντίγια, ήταν ο πρώτος μαύρος καλλιτέχνης που εμφανίστηκε στο Παρίσι.
Υπήρξε ο αγαπημένος της Μονμάρτης, ενέπνευσε το ζωγράφο Τολούζ Λοτρέκ και πρωταγωνίστησε στις πρώτες ταινίες των αδελφών Λιμιέρ.
Μια θαυμάσια ταινία για τον κόσμο της σόουμπιζ, τη φιλία αλλά και τις φυλετικές διακρίσεις.
Η ΕΒΙΤΑ ΔΕΜ ΚΟΙΜΑΤΑΙ ΠΙΑ ΕΔΩ
EVA NON DUERME
Σκηνοθεσία: Πάμπλο Αγουέρο
Ηθοποιοί: Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ, Ντενίς Λαβάν, Ιμανόλ Αρίας, Σαμπρίνα Μάτσι
Το 1952 πέθανε η Εβία Περόν. Το σώμα της ταριχεύτηκε με μια καινοτόμα τεχνική ώστε να μείνει για πάντα “ζωντανή και όνορφη”. Όμως τα συνεχή πραξικοπήματα ταλανίζουν την Αργεντινή, το σώμα της εξαφανίστηκε από τους πραξικοπηματίες και μεταφέρθηκε στο Βατικανό. Μετά από 25 χρόνια, το σώμα της τάφηκε στην πατρίδα της. Η ταινάι ξεκινά με το θάνατό της και τελειώνει με την ταφή της.
Ακολουθεί συνέντευξη που έδωσε ο σκηνοθέτης, η οποία συνοδεύει το πληροφοριακό υλικό της εταιρίας διανομής.
Υπάρχουν περισσότερα να πει κανείς στην ιστορία της Εβίτα;
Η πραγματική ιστορία για το εξαφανισμένο σώμα της δεν έχει ειπωθεί ποτέ σε ταινία. Και είναι μια από τις πιο απίστευτες ιστορίες, ιδανική για τον κινηματογράφο.
Ανήκετε στη γενιά που έμαθε για τον περονισμό μέσα από τις ιστορίες των γονιών και των παππούδων σας. Τι σημαίνει για εσάς η Εβίτα και ο Περόν;
Αρχικά ο περονισμός μου φάνηκε σαν ξεπερασμένος λαϊκισμός, γεμάτος από αντιφάσεις. Στη συνέχεια, μετά από πενταετή έρευνα για την ταινία, κατάλαβα ότι η αντίδραση του κόσμου κράτησε τόσο πολύ καιρό και ήταν τόσο αιματηρή στην καταστολή της, επειδή πραγματικά ήταν επαναστατική. Η ιστορική της σημασία ήταν πολύ πιο σημαντική από ότι το πολιτικό σχέδιο και αυτό γιατί εισήγαγε την έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Αγαπώ την ιδέα της Εβίτα, ως παραβολή για μια δημόσια κραυγή όπου κανείς δεν μπορεί να σιωπήσει. Αυτή η γυναίκα, αν και δεν είναι πλέον ανάμεσά μας, ζει στα ιδανικά των χιλιάδων οπαδών της, οι οποίοι την έχουν ονομάσει μητέρα της επανάστασης. Είναι ένα αγκάθι στα πλευρά των στρατιωτικών και των φιλελευθέρων. Είναι ο φοίνικας που πάντα επιστρέφει για να μας υπενθυμίσει ότι εφόσον δεν υπάρχει κοινωνική δικαιοσύνη, δεν θα υπάρξει ειρήνη.
Σε τι πηγές βασίζετε το σενάριο;
Διάβασα ό, τι θα μπορούσα να βρω, τόσο ιστορικά όσο και μυθιστορηματικά, καθώς και αρχεία της CIA, πήρα συνεντεύξεις από πρώην αντάρτες, Μοντονέρος και από μέλη των ενόπλων δυνάμεων, πήρα συμβουλές από ιστορικούς. Ταξίδεψα επίσης στη Μαδρίτη για να βρω τη δεύτερη σύζυγό του Περόν, Ιζαμπέλ, που τέλεσε κρυφά λειτουργίες στο σώμα της Εβίτα. Στο τέλος, συνειδητοποίησα ότι κανείς δεν γνώριζε την “αλήθεια”. Όλοι, από τους πρωταγωνιστές, τους μάρτυρες και τους ιστορικούς, δίνουν τη δική τους εκδοχή για το τι συνέβη, σύμφωνα με την πολιτική ή τα προσωπικά τους συμφέροντα. Τότε αποφάσισα να λάβω την αναγκαία “καλλιτεχνική ελευθερία” και να δημιουργήσω τη δική μου εκδοχή της ιστορίας και γυρίστηκε η ταινία σαν να είναι μια ταινία φαντασίας ή ένα ονειρικό θρίλερ.
Πώς νομίζετε ότι αυτές οι φωνές και οι εικόνες θα γίνουν αντιληπτές από τους θεατές που δεν είναι από την Αργεντινή και αγνοούν τη σημασία του τι συμβολίζουν;
Πιστεύω στην παγκόσμια αξία των εικόνων. Στην αρχή της ταινίας, βλέπουμε τα πλήθη να καταλαμβάνουν ειρηνικά την Πλατεία Μαΐου (Plaza de Mayo), και έφεραν το τέλος σε μια δικτατορία μόνο με την παρουσία τους. Αυτό το αρχειακό υλικό θυμίζει άλλες επαναστάσεις που ακολούθησαν και συνεχίζουν να συμβαίνουν και σε άλλες πλατείες σε όλο τον κόσμο.
BATMAN V SUPERMAN: Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
BATMAN V SUPERMAN: DAWN OF JUSTICE (3D)
Σκηνοθεσία: Ζακ Σνάιντερ
Πρωταγωνιστούν: Χένρι Καβίλ, Μπεν Άφλεκ, Γκαλ Γκαντό, Τζέσι Άιζενμπεργκ, Έιμι Άνταμς, Λόρενς Φίσμπερν, Νταιάν Λέιν, Τζέρεμι Άιρονς, Τζέισον Μομόα, Χόλι Χάντερ
Οι δύο υπερήρωες συγκρούονται! Φοβούμενος ότι αν αφήσει ανεξέλεγκτο τον υπερήρωα με τις θεϊκές δυνάμεις, οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές, ο πανίσχυρος τιμωρός του Γκόθαμ Σίτι αποφασίσει να αντιμετωπίσει τον δημοφιλή, σύγχρονο σωτήρα της Μετρόπολις, τη στιγμή που ο κόσμος αναρωτιέται τι είδους ήρωα έχει πραγματικά ανάγκη. Με τον Μπάτμαν και τον Σούπερμαν σε πόλεμο μεταξύ τους, μια νέα απειλή κάνει την εμφάνισή της, θέτοντας την ανθρωπότητα σε τεράστιο κίνδυνο.