Δύο βασικοί παράγοντες συνέβαλαν στην εκλογή του Μουσταφά Ακιντζί στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Εν πρώτοις, ο προερχόμενος από τον ευρύτερο χώρο της σοσιαλδημοκρατίας Ακιντζί, κεφαλαιοποίησε πολιτικά τη γενικευμένη δυσαρέσκεια του εκλογικού σώματος έναντι των παραδοσιακών πολιτικών κομμάτων και πολιτευτών, προτάσσοντας το αίτημα για κοινωνική και πολιτική αλλαγή. Η προσπάθεια του Ακκιντζί υποβοηθήθηκε από την απόφαση του αριστερού «Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος» (ΡΤΚ) να επιλέξει ως υποψήφια του τη Σιμπέλ Σιμπέρ, η οποία ιδεολογικά προέρχεται από τον ευρύτερο χώρο της Δεξιάς. Εξαιτίας αυτής της επιλογής, ένα ποσοστό περίπου 40% των ψηφοφόρων του ΡΤΚ στράφηκε στην ιδεολογικά εγγύτερη επιλογή: τον Μουσταφά Ακιντζί.
Τουρκοκύπριες πανηγυρίζουν για τη νίκη του Ακιντζί. Φωτογραφία: Florian Choblet/AFP/Getty Images
Το σημαντικότερο, ωστόσο, είναι πως ο Ακιντζί λειτούργησε ως εκφραστής της συλλογικής βούλησης της πλειοψηφίας των Τουρκοκυπρίων οι οποίοι αγωνιούν για την διαφύλαξη της κυπριακής/τουρκοκυπριακής ταυτότητας, έναντι των δημογραφικών και πολιτισμικών απειλών που διαμορφώνει η δεσπόζουσα παρουσία της Τουρκίας στο βόρειο μέρος του νησιού. Το αίτημα για επανακαθορισμό των σχέσεων με την «Μητέρα Πατρίδα» σε μια ισότιμη βάση αλληλοσεβασμού, κατά τρόπο που να διαφυλάττεται η αξιοπρέπεια και πολιτική αυτοτέλεια των Τουρκοκυπρίων, συνιστά στην παρούσα πολιτική συγκυρία την σημαντικότερη διεκδίκηση της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Θα πρέπει να επισημανθεί, ασφαλώς, πως η δυναμική της σχέσης ανάμεσα στις δύο πλευρές θα εξακολουθήσει να επηρεάζεται καταλυτικά από την πλήρη, σχεδόν, οικονομική εξάρτηση των Τουρκοκυπρίων από την Τουρκία.
Η απόρριψη της υποψηφιότητας Έρογλου, εκφραστή για δεκαετίες της διαλεκτικής της διαίρεσης και της συντήρησης του status quo αναδεικνύει νέες κοινωνικές και πολιτικές δυναμικές εντός της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον, για παράδειγμα, πως τον Ακιντζί δεν υπερψήφισε μόνο η πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων, αλλά και μεγάλος αριθμός εποίκων, σε ποσοστό που προσεγγίζει το 40%. Αυτή η μερίδα των εποίκων ορίζει, πλέον, την πολιτική και εκλογική της συμπεριφορά προσμετρώντας τις ανάγκες και τα προβλήματα μιας δύσκολης καθημερινότητας, καθώς και τις θετικές προοπτικές που διανοίγονται γι’ αυτούς από μια επανενωμένη Κύπρο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή η προοπτική καθώς και η ενσωμάτωση τους στον τουρκοκυπριακό κοινωνικό χώρο τους έχουν καταστήσει φορείς αμφισβήτησης του υφιστάμενου status quo.
Η εκλογή ενός μετριοπαθούς πολιτικού στην τουρκοκυπριακή ηγεσία, διαχρονικού υποστηρικτή της διακοινοτικής συμφιλίωσης και την ομοσπονδιακής λύσης συνιστά μια ελπιδοφόρα εξέλιξη η οποία διανοίγει προοπτικές για επίτευξη μιας συνολικής πολιτικής διευθέτησης στο κυπριακό ζήτημα. Ο Ακιντζί αντικρίζει την ομοσπονδιακή λύση ως την μόνη, ενδεχομένως, επιλογή η οποία αφενός οχυρώνει τους Τουρκοκυπρίους έναντι των αφομοιωτικών δυναμικών που συνεπάγεται ο ασφυκτικός εναγκαλισμός της Τουρκίας στο ισχύον status quo, αφετέρου αποτρέπει την εκ νέου εκδήλωση ηγεμονικών φιλοδοξιών εκ μέρους της ελληνοκυπριακής πλειοψηφίας. Κατά τον Ακιντζί, επομένως, η διαφύλαξη της τουρκοκυπριακής κοινοτικής υπόστασης διασφαλίζεται μέσω της ισότιμης συμμετοχής των Τουρκοκυπρίων σε μια νομιμοποιημένη, από τη διεθνή κοινότητα, ομοσπονδιακή κρατική οντότητα.
Στο πλαίσιο της καταλυτικής δυναμικής που δημιουργεί η ανεύρεση ενεργειακών αποθεμάτων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου, σε συνάρτηση με την πρόθεση της διεθνούς κοινότητας να εμπλακεί ενεργά στην διαπραγματευτική διαδικασία για το Κυπριακό η εκλογή Ακιντζί δημιουργεί μια θετική συγκυρία επίλυσης του προβλήματος. Στον βαθμό που οι διακηρυκτικές προθέσεις της Τουρκίας για εξεύρεση μιας πολιτικής διευθέτησης θα επιβεβαιωθούν με την υποβολή συμβιβαστικών προτάσεων στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, τότε η ειρήνη στην Κύπρο ίσως να έχει μια ελπίδα.
Ο Σώτος Κτωρής είναι διδάκτωρ τουρκικών σπουδών ([email protected]).
Πηγή: Ενθέματα
Φωτογραφία: Florian Choblet/AFP/Getty Images