O Bραζιλιάνος Φερνάντο Μεϊρέγες κι ο πολύπειρος οσκαρικός σεναριογράφος, Άντονι ΜακΚάρτεν (“Θεωρία των Πάντων”, “Σκοτεινή Ώρα”, “Βοhemian Rapsody”) συνεργαζόνται σε μία από τις μεγάλες επιτυχίες της φετινής κινηματογραφικής χρονιάς στη δύση του 2019. “Τhe two Popes”. Πολιτικό σινεμά υψηλής ποιότητας και σημασίας μέσα από μία αλληγορία με βαθείς συμβολισμούς για έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει κι εμείς πρέπει να αγωνιστούμε για την πρόοδο ενάντια στη συντήρηση και τον σκοταδισμό που αναβιώνει. Μοναδική διέξοδος η επικοινωνία κι η συνεργασία μεταξύ των ανθρώπων.
Γράφει ο Μίλτος Τόσκας
Ο Πάπας Βενέδικτος XVI έχει διαδεχθεί τον Ιωάννη Παύλο ΙΙ. Γερμανός στην καταγωγή, σκληρός άνθρωπος, κατηγορείται πως έχει υπάρξει ναζί στο παρελθόν και μπλέκει σε υπόθεση συγκάλυψης παιδεραστίας. H ιδεοληπτική καθολική εκκλησία απομονώνεται κι απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο από τους πιστούς. Ο Χόρχε Μπεργκόλιο από την Αργεντινή αποφασίζει να παραιτηθεί από το αξίωμά του και ενημερώνει σχετικά τον προκαθήμενο. Ταξιδεύει για το Βατικανό. Θα συναντήσει μία έκπληξη που σίγουρα δεν περιμένει. Η ταινία μοιάζει να παίρνει τη σκυτάλη από το “Spotlight” του Toμ ΜακΚάρθι και συνεχίζει διεισδύοντας στα άδυτα ενός κόσμου ερμητικά κλειστού.
Σκάνδαλα αποσιωπώνται, αμαρτίες ξεχνιούνται και μία άφεση είναι ικανή να καθαρίσει μυαλό και καρδιά. Τι γίνεται όμως με τα θύματα του παρελθόντος; Ο μανδύας της εκκλησίας είναι ικανός να καλύψει πολλά και το έκανε για χρόνια, εν έτει 2020 όμως οι μάσκες πρέπει να πέσουν κι οι ένοχοι να βρεθούν στο εδώλιο του κατηγορουμένου. “Οι ναοί μας είναι όμορφοι, αλλά άδειοι”. Αυτή ακριβώς η περιγραφή αρμόζει στη σημερινή ορθοδοξία. Η έννοια του Θείου έχει χαθεί. Αρκούμαστε στην τυπολατρία και τις λαμπρές τελετές εντυπωσιασμού στο πνεύμα της εποχής και του καπιταλισμού.
Κι έρχεται στην Καπέλα Σιξτίνα ο Αργεντίνος που οι τράπεζες έχουν καταστρέψει τη χώρα και τον λαό του να πει στο γερμανικό “ροτβάιλερ” πράγματα που κλονίζουν τον κόσμο του και ρίχνουν στο έδαφος τις παρωπίδες του. Δύο κόσμοι συγκρούονται μέσα από στιχομυθίες με ιδιαίτερη ένταση. “Ο Ιησούς υψώνει τείχη; Ο Ιησούς είναι η προσωποποίηση του ελέους”. Οι ανισότητες συνεχώς εξαπλώνονται. Η παρομοίωση με τον καρκίνο ραγίζει κόκαλα, σε κάνει να παγώσεις. Η αγάπη είναι το νόημα πίσω από το κήρυγμα, τις λέξεις, κι είναι αυτή που έχει χιλιάδες μορφές να εκδηλωθεί. Το λησμονήσαμε. Κι έρχεται να μας το θυμίσει αυτό το σπουδαίο φιλμ.
Το ένοχο παρελθόν τους ενώνει. “Από την τυραννία της καταστολής και της καταπίεσης, στην τυραννία του οικονομικού στραγγαλισμού” και της αξιοπρέπειας. Η κοινωνία εξιδανικεύει μονάχα το χρήμα. Έχουν χαθεί αξίες, ιδέες, ιδανικά, συναισθήματα στη διαδρομή. Εδώ ακριβώς έρχεται ένας άνθρωπος να φωνάξει: “Σε κάθε νίκη υπέρ των φτωχών έβρισκα μία εξιλέωση”. Ένα γκολ, ένα τανγκό πηγή αληθινής χαράς, όπως οι κοινοί θνητοί από την μία κι ένα αίσθημα ατέρμονης μοναξιάς από την άλλη. Τζόναθαν Πράις σε μία εξαιρετική ερμηνεία έρχεται να προστεθεί σε Ντε Νίρο, Ντράιβερ, Φοίνιξ στην κούρσα για το Oscar α΄ανδρικού ρόλου, ενώ ο Άντονι Χόπκινς είναι ο ιδανικός συμπαραστάτης του. Μεστός, λιτός, στιβαρός, σαν το παλιό καλό κρασί.
Από το Dancing Queen των ΑΒΒΑ στο Βella Ciao. Mία επαναστατική ταινία, ικανή να ταράξει τον σκεπτόμενο κόσμο. Aκόμα κι οι πιο σκληροί άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν πότε είναι η σωστή στιγμή να παραδώσουν την εξουσία με γνώμονα το κοινό καλό. Τιμάει έναν μεγάλο άνδρα να έχει την αυτογνωσία της ήττας. Κι όπως στην περίπτωσή μας μία παραίτηση έρχεται να δώσει τη σκυτάλη στην πρόοδο, έτσι και το σημερινό σύστημα ήρθε η ώρα να εξελιχθεί, να μετατραπεί σε κάτι που θα έχει ως κέντρο τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Ειδάλλως η καταδίκη μας μοιάζει απλά θέμα λίγων ετών.