Λένε ότι πολλές φορές η μισή αλήθεια είναι χειρότερη από το ολόκληρο ψέμα και ότι η επιλεκτική μνήμη αποτελεί ύποπτη αμνησία. Αυτό θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς και για την ομιλία του Δημάρχου Πέλλας στη φετινή εκδήλωση στον Ομαδικό τάφο. Όχι τόσο γι’ αυτά που είπε. Αλλά κυρίως γι’ αυτά που σκόπιμα παρέλειψε.
Μίλησε ο Δήμαρχος για τους Γερμανούς κατακτητές. Τι ήταν όμως αυτοί; Απλά κακοί άνθρωποι, που έκαναν εγκλήματα εξ αιτίας της αιμοβόρας φύσης τους; Δεν ήταν φασίστες και ναζιστές; Δεν ήταν ο φασισμός και ο ναζισμός που αιματοκύλισαν τον κόσμο, που δημιούργησαν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, που έκαναν το Ολοκαύτωμα, που σκόρπισαν τη φρίκη και το όλεθρο στην ανθρωπότητα; Οι λέξεις όμως «ναζισμός» ή «φασισμός» δεν βγήκαν ούτε μια φορά από το στόμα του Δημάρχου.
Αναφέρθηκε στιγμιαία ο Δήμαρχος και στους συνεργάτες των Γερμανών. Έτσι, σκέτα. Ούτε καν στους «ντόπιους συνεργάτες». Ποιοι όμως ήταν αυτοί; Δεν είχαν όνομα; Δεν ήταν οι ταγματασφαλίτες, οι δωσίλογοι, οι μαυραγορίτες, οι προδότες, οι ένοπλες γερμανοντυμένες συμμορίες, ο Πούλος, ο Σκαπέρδας, οι παοτζήδες, οι πουλικοί; Αυτολογοκριμένες λέξεις κι αυτές, που όμως στη συνείδηση του λαού εξακολουθούν να προκαλούν αποτροπιασμό.
Αν άκουγε κάποιος το λόγο του Δημάρχου, θα νόμιζε πως αυτή η χώρα υποτάχθηκε στη μοίρα της στα χρόνια της κατοχής, πως οι κάτοικοί της έσκυψαν το κεφάλι λέγοντας «σφάξε με, αγά μου, ν’ αγιάσω». Κι όμως, στην Ελλάδα δημιουργήθηκε ένα από τα μεγαλύτερα αντιστασιακά – αντιφασιστικά κινήματα στην Ευρώπη, ενώ τα Γιαννιτσά και η γύρω περιοχή ήταν από τα βασικά κέντρα του αγώνα της Εθνικής Αντίστασης στη Μακεδονία. Παρόλα αυτά στην ομιλία του Δημάρχου δεν υπήρξε καμιά απολύτως αναφορά στην Αντίσταση και τις αντιστασιακές οργανώσεις, στο Ε.Α.Μ., τον Ε.Λ.Α.Σ. και το 30ό του Σύνταγμα, στον Ε.Δ.Ε.Σ, την Ε.Κ.Κ.Α. .. Θα ήταν βέβαια αφέλεια να περιμένει κανείς να ακουστεί το όνομα του Κ.Κ.Ε., που πρωτοστάτησε στην οργάνωση της Αντίστασης. Λέξεις που «καίνε» κι αυτές.
Σε μια περίοδο που στην Ευρώπη απλώνονται ξανά μαύρα σύννεφα και που κόμματα κρυπτοφασιστικά, εθνικιστικά, ρατσιστικά και ξενοφοβικά αυξάνουν την επιρροή τους, σε μια περίοδο που και στην Ελλάδα η Χρυσή Αυγή, η εγκληματική νεοναζιστική οργάνωση που υμνεί τον Χίτλερ, αντιγράφει τις μεθόδους των ναζί, χρησιμοποιεί τα σύμβολά τους, υπερασπίζεται τη δράση των προδοτικών ταγμάτων ασφαλείας και καυχάται πως είναι πολιτικός απόγονός τους, δεν έχει πάψει τη δράση της (πέντε χρόνια συμπληρώνονται αυτές τις μέρες από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, ενώ λίγοι μόνο μήνες πέρασαν από τη βεβήλωση του μνημείου του Ολοκαυτώματος στη Θεσσαλονίκη από χρυσαυγίτες), θα περίμενε κανείς από τον πρώτο πολίτη μιας μαρτυρικής πόλης, όπως τα Γιαννιτσά, να στείλει ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς όλους: «Ποτέ ξανά φασισμός». Το μήνυμα αυτό θα ήταν μια έμπρακτη αναγνώριση πως η πόλη και οι πολίτες της δεν ξεχνούν, διδάσκονται, επαγρυπνούν και τιμούν πραγματικά τους νεκρούς τους. Αλλά για τον Δήμαρχο λέξεις όπως «εθνικισμός», «ρατσισμός», «νεοναζισμός», «Χρυσή Αυγή», είναι απαγορευμένες.
Γιατί όμως τόσες «απαγορευμένες» λέξεις στην ομιλία του Δημάρχου;
Προσπάθεια για το ξαναγράψιμο της ιστορίας στο πνεύμα της αναθεωρητικής ιστοριογραφίας;
Συνεπής στάση, σύμφωνη με την ακροδεξιά στροφή του κόμματός του;
Κλείσιμο το μάτι στους χρυσαυγίτες εν όψει των δημοτικών εκλογών;
Όποια ερμηνεία κι αν δοθεί, το φαινόμενο είναι όχι μόνο λυπηρό αλλά και εξοργιστικό. Και προπάντων επικίνδυνο.
*Στη φωτογραφία ο δήμαρχος Πέλλας, Γρηγόρης Στάμκος