Στον λάκκο με… τα δάνεια βρίσκεται ήδη ο Δήμος Θεσσαλονίκης και φαίνεται ότι ως «λύση» προκρίνει να προσθέσει άλλο ένα, υποθηκεύοντας περαιτέρω το μέλλον της πόλης. Με συνολικό δανεισμό 26,5 εκατομμύρια, η διοίκηση Μπουτάρη βρίσκεται σήμερα ενώπιον των εξής επιλογών: ή να μην υλοποιήσει το τεχνικό της πρόγραμμα ή να δανειστεί για να παρουσιάσει έργο ή να παγώσει κάθε ενέργειά της, οπότε θα εκτεθεί στα μάτια των πολιτών. Κατέληξε λοιπόν στην πολιτική επιλογή να πάρει νέο δάνειο κι ας βρεθεί μια άλλη διοίκηση του δήμου σε αδυναμία αποπληρωμής χρεών.
Γράφει ο Απόστολος Λυκεσάς για την Εφημερίδα των Συντακτών
Εμφανίζει, βέβαια, η διοίκηση ως δελεαστική την προοπτική να πάρει από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων 37,5 «ζεστά» εκατομμύρια με ευνοϊκό επιτόκιο. Χωρίς όμως να αναφέρει ότι πρέπει να συμμετάσχει και ο δήμος με επιπλέον 12,5 εκατομμύρια.
Σφυρίζει λοιπόν αδιάφορα και ποντάρει στο… παράλληλο πρόγραμμα, την πολιτική πίεση στην κυβέρνηση, καθώς σε εποχές επενδυτικής ανομβρίας και με την ανεργία να σαρώνει, ακόμη και τα έργα σε έναν δήμο όπως η Θεσσαλονίκη μοιάζουν με ζωοποιό βροχούλα στην έρημο.
Η εικόνα των οικονομικών
Ποια είναι κατ’ αρχάς τα οικονομικά δεδομένα του δήμου;
Μέχρι τις 31 Αυγούστου 2016 ο προϋπολογισμός του δήμου υπολογίζει μεν ότι τα έσοδά του από καταλογισμούς προηγούμενων ετών (ΠΟΕ) -μετά από αναπροσαρμογή- θα είναι 139 εκατομμύρια, ωστόσο τα εισπραχθέντα φτάνουν μόλις και μετά βίας τα 2,1 εκατομμύρια.
Με δεδομένο μάλιστα ότι από τους καταλογισμούς εισπράττεται με το ζόρι το 2% -και όσο απομακρυνόμαστε από την αρχική ημερομηνία καταλογισμού μικραίνουν οι πιθανότητες είσπραξής τους- αρχίζουν οι πρώτες αμφιβολίες.
Ενδεικτικά, για το 2015, τα λογιστικά έσοδα που αναφέρονταν στον προϋπολογισμό ήταν 255 εκατομμύρια (δημοτικά τέλη, τακτικός προϋπολογισμός, ΠΟΕ κ.λπ.).
Συνολικά όμως εισπράχθηκαν μόλις 186 εκατομμύρια (1,2 εκατ. από καταλογισμούς). Ο δήμος, με βάση τα αναρτημένα στην ιστοσελίδα του στοιχεία για το 2014, έχει λειτουργικά έξοδα που αγγίζουν τα 180 εκατομμύρια, χωρίς τα χρεολύσια, άρα του απομένουν μόνο 6 εκατομμύρια για οποιαδήποτε παρέμβαση.
Ο τομέας όμως των οφειλών του δήμου αναδεικνύει ανάγλυφα την αληθινή εικόνα η οποία επιεικώς μπορεί να χαρακτηριστεί δυσάρεστη, αν όχι ασφυκτική.
Οι καταλογισμένες οφειλές μέχρι 31 Αυγούστου του 2016 προς ασφαλιστικά ταμεία, εφορίες κ.λπ. είναι περίπου 25 εκατομμύρια, ενώ οι οφειλές σε προμηθευτές (ΔΕΗ, ΟΤΕ, ιδιώτες) αγγίζουν τα 5 εκατομμύρια (4,9 εκατ).
Την εικόνα αυτή επιδεινώνει φυσικά ο τομέας των δανείων, που μοιάζουν ήδη με θηλιά για το ταμείο του δήμου.
Τα συνολικά δάνεια μέχρι τις 31 Αυγούστου 2016 είναι 25 εκατομμύρια, για τα οποία (στα προαναφερόμενα θα πρέπει ήδη να λογίζεται και το 1,5 εκατ. από το πρόγραμμα Jessica, το οποίο, αν και έχει εγκριθεί από το δημοτικό συμβούλιο, δεν έχει εκταμιευτεί) το τρέχον έτος θα πληρωθούν 5,5 εκατ. τοκοχρεολύσια, ενώ το 2015 καταβλήθηκαν 4,5 εκατ.
Τα συνολικά δάνεια του δήμου
Μια ματιά σε αυτά τα δάνεια μας αποκαλύπτει ότι:
♦ 8,5 εκατ. από την Alpha Bank, υπόθεση που χρήζει διερεύνησης, είναι της περιόδου Βασίλη Παπαγεωργόπουλου.
Από τα χρήματα αυτά τα μισά, περίπου 4,2 εκατ., φημολογείται ότι μοιράστηκαν ως… πριμ παραγωγικότητας, αλλά ουσιαστικά με αυτά πληρώθηκαν αναδρομικά των υπαλλήλων του δήμου.
♦ 19,5 εκατ. το 2009 είναι από την Τράπεζα Πειραιώς για ληξιπρόθεσμες οφειλές.
♦ 20,5 εκατομμύρια το 2011 είναι από το Παρακαταθηκών και Δανείων για έργα, απαλλοτριώσεις και ρυθμίσεις χρεών.
Από αυτά τα 48,5 εκατομμύρια απομένουν απλήρωτα τα 25, χωρίς να υπολογίζουμε τους τόκους.
Αν λοιπόν ευοδωθούν τα σχέδια της παράταξης Μπουτάρη και ο δήμος συνάψει και το δάνειο των 37,5 εκατομμυρίων ευρώ από την ΕΤΕπ, θα προστεθούν νέα τοκοχρεολύσια ύψους 3,2 εκατομμυρίων, ανεβάζοντας τις ετήσιες υποχρεώσεις του δήμου μόνο για τοκοχρεολύσια σε 8,7 εκατ. ευρώ (για τα δάνεια αυτά ο δήμος έχει κάνει μεν κινήσεις αναχρηματοδότησης, αλλά ανταποκρίθηκε μόνο το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων).
Εν ολίγοις, το 5% από τα 185 εκατ. των εισπράξεων του δήμου θα πρέπει να κατευθύνεται μόνο σε αυτές τις υποχρεώσεις, χωρίς να υπολογίζονται τα χρέη προς το Δημόσιο και το ΙΚΑ ή οι καταλογισμοί από την υπεξαίρεση στο ταμείο του δήμου επί δημαρχίας Βασίλη Παπαγεωργόπουλου.
Και υπάρχει και ο βρόχος των αποζημιώσεων για απαλλοτριώσεις, καθώς μόνο για όσες υποθέσεις έχουν τελεσιδικήσει ή θα τελεσιδικήσουν μέχρι το 2018 ο δήμος θα πρέπει να καταβάλει 20 εκατ. ευρώ.
Με αρθρογραφία της στις αρχές του μήνα η αντιδήμαρχος Οικονομικών, Γιούλη Ρανέλλα, διαπίστωνε «σημαντικές περικοπές στις επιχορηγήσεις προς τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης» και ότι «η ικανότητα των δημοτών να αποπληρώνουν τα τέλη και τις υποχρεώσεις τους μειώνεται αισθητά».
Γι’ αυτό θεωρούσε το δάνειο ως «εξαιρετική ευκαιρία», αφού «η συνολική ετήσια επιβάρυνση του δήμου σε τόκους δεν αναμένεται να ξεπεράσει το 3%» και τόνιζε ότι «τα αδιάσειστα οικονομικά στοιχεία των τελευταίων απολογισμών και ισολογισμών δείχνουν ότι ο Δήμος θα μπορεί να αποπληρώνει το δάνειο χωρίς να υποβαθμίσει το κοινωνικό του πρόσωπο και την πολιτική των χαμηλών δημοτικών επιβαρύνσεων».
Με δεδομένο πάντως ότι αυξάνεται η έκπτωση στα δημοτικά τέλη αλλά και μειώνεται η εισπραξιμότητα λόγω αδυναμίας πληρωμής των λογαριασμών από τους πολίτες, το ερώτημα είναι τόσο απλό όσο και το αποτέλεσμα των απλών αριθμητικών πράξεων:
Μπορεί να ανταποκριθεί μελλοντικά ο δήμος σε αυτές τις υποχρεώσεις;
Οπως δηλώνει ο δημοτικός σύμβουλος Γιώργος Αβαρλής, «δεν θα υπερψηφίσω μια πρόταση για νέο δανεισμό όταν οι επόμενες γενιές θα κινδυνεύσουν να βρεθούν με πτωχευμένο δήμο, καθώς είναι πολύ πιθανό τα δάνεια αυτά να “κοκκινίσουν” μέσα σε δύο χρόνια. Κι αν το διακύβευμα είναι τα έργα -τα οποία είναι μόνο τεχνικά και καθόλου αναπτυξιακά, δεν θα προσφέρουν δηλαδή κανένα έσοδο στο δήμο- καλύτερα να παγώσουν ή να γίνουν με οικονομία κλίμακας».
Μόλις την Παρασκευή η δημοτική παράταξη «Ανοιχτή Πόλη» με ανακοίνωσή της τόνιζε την αντίθεσή της και έθετε τα κριτήρια για μια ουσιαστική συζήτηση επί του θέματος, όπως η «ύπαρξη ενός οραματικού σχεδίου για την πόλη που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών», συμπληρώνοντας ότι «ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης έφερε βιαστικά και χωρίς προηγούμενη διαβούλευση την πρότασή του».
Η αντίθεση στο δάνειο, που αναμένεται να εκφραστεί και από την παράταξη του Σταύρου Καλαφάτη και φυσικά από τη «Λαϊκή Συσπείρωση», δεν αφορά απλώς την καταγραφή των αντιπολιτευτικών θέσεων.
Ο Γιάννης Μπουτάρης χρειάζεται την υπερψήφιση της πρότασης για το δάνειο από την ΕΤΕπ από τα 2/3 του δημοτικού συμβουλίου και, από ό,τι φαίνεται, δύσκολα ο δήμαρχος θα βγάλει από το πλευρό του το «αγκάθι» των δημοτικών συμβούλων της παράταξής του οι οποίοι δεν είναι διατεθειμένοι να ψηφίσουν υπέρ.
Εχει ήδη κάνει γνωστό ότι θα συναντήσει έναν προς έναν σε προσωπικές συναντήσεις τους συμβούλους που το σκέφτονται, αν και υπάρχουν κι αυτοί που ίσως δεν χρειαστεί καν να συναντήσει.
Ο πρώην αντιδήμαρχος Κωνσταντίνος Ζέρβας δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ότι «ένα νέο δάνειο δεν αποτελεί μονόδρομο για την υλοποίηση έργων αναπτυξιακού χαρακτήρα στην πόλη. Ετσι, χωρίς πρόγραμμα! Υπάρχει κίνδυνος να μας πάει πολλά βήματα πίσω. Οπότε και ως υπεύθυνος δημότης αλλά και ως εκλεγμένος δημοτικός σύμβουλος δεν θα συναινέσω στο μοντέλο που κατέστρεψε τη χώρα: “Δανείζομαι για να κάνω πολιτική χωρίς αύριο”».
Κι άλλοι όμως σύμβουλοι της «Πρωτοβουλίας» φέρονται να προτιμούν να γίνουν έργα με αυτοτελείς πόρους και με το ΕΣΠΑ αντί της διαχειριστικής εξάρτησης, ενώ εμφανίζονται ενοχλημένοι και από τις επαφές με την Παγκόσμια Τράπεζα καθώς, όπως σχολιάζουν δηκτικά, «ε, δεν είμαστε και χώρα ή δήμος του Τρίτου Κόσμου», ή από ιδέες για δημοτικά ομόλογα που θυμίζουν την οικονομική καταστροφή του Ντιτρόιτ… Χωρίς να περιλάβουμε τις ήδη δημοσιοποιημένες αναστολές του προέδρου του δημοτικού συμβουλίου, Παναγιώτη Αβραμόπουλου, γίνεται φανερό ότι η δύσκολη αριθμητική των δανείων δεν βγαίνει λόγω του συνυπολογισμού της πολιτικής αριθμητικής.
Φωτογραφία: INTIME NEWS / ΤΟΣΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ