Μια ιστορική απόφαση πήρε την Τετάρτη το δημοτικό συμβούλιο του Zuidoost, ενός από τους εφτά δήμους του Άμστερνταμ, αφού με ψήφους 15 έναντι 14 αποφάσισε να μην επιτραπεί η παρέλαση του Αγίου Νικολάου στην περιοχή αν συμμετέχει και ο Μαύρος Πητ (σημ: μέχρι σήμερα ο «άγιος» και ο Πητ παρελαύνουν πάντα παρέα). Η πρόταση έγινε από την τοπική οργάνωση του Εργατικού Κόμματος, που θεώρησε ότι είναι πρόκληση, σε μια περιοχή στην οποία μόνο το 36% των κατοίκων έχουν ολλανδική καταγωγή, ενώ οι υπόλοιποι είναι από την Αφρική και το Σουρινάμ, να παρελάσει ο Μαύρος Πητ.
Μετά το τέλος της συνεδρίασης, έντρομος ο πρόεδρος Τερντ Ερέμα με συνεχόμενα μηνύματα στο Twitter διαβεβαίωνε ότι το δημοτικό συμβούλιο δεν είναι αρμόδιο για να αλλάξει ένα έθιμο τόσων δεκαετιών. Όμως την ίδια ώρα, οι μεταναστευτικές κοινότητες και πολλοί αλληλέγγυοι ένιωθαν μια μικρή ανακούφιση, μια συμβολική, έστω, δικαίωση για τον αγώνα που δίνουν εδώ και χρόνια ενάντια στο ρατσιστικό έθιμο. Σύμφωνα με την επικρατούσα παράδοση, ο Μαύρος Πητ είναι μια φιγούρα που έρχεται από την Ισπανία και από το βράδυ της 5ης Δεκεμβρίου μέχρι το πρωί της επομένης φέρνει γλυκά και δώρα σε όλα καλά παιδιά, ενώ με μια κουτάλα απειλεί τα κακά ότι θα τα βάλει σε μια σακούλα και θα τα πάει πίσω στην Ισπανία. Όμως, τα τελευταία χρόνια, ο ρόλος του έχει αποτελέσει το αντικείμενο πολλών συζητήσεων στην Ολλανδία, καθώς αρκετοί είναι αυτοί που προσβάλλονται για την ρατσιστική καρικατούρα με τα βαμμένα μαύρα πρόσωπα, που παραπέμπει στο ότι οι συνοδοί του Άγιου Νικόλαου είναι Μαυριτανοί που βοηθούν στο κουβάλημα των δώρων. Άλλοι, πάλι, θεωρούν ότι τα μαύρα πρόσωπα παραπέμπουν στον μύθο ότι οι βοηθοί έμπαιναν στις καμινάδες και έτσι γέμιζαν μουτζούρα. Ωστόσο, ό,τι και αν σημαίνει η μαυρίλα, κανείς δεν μπορεί να εξηγήσει γιατί οι χιλιάδες άνθρωποι που γιορτάζουν τον Μαύρο Πητ βαμμένοι στα μαύρα, μιλούν με ψεύτικη προφορά που διακωμωδεί τον μαύρο πληθυσμό της πρώην ολλανδικής αποικίας του Σουρινάμ.
Την δεκαετία του 1990 έγιναν κάποιες προσπάθειες να ξεκινήσει μια λάιτ έκδοση του Μαύρου Πητ, που θα περιελάμβανε και την αντικατάσταση του παραδοσιακού μαύρου μακιγιάζ με το χρώμα του ουράνιου τόξου. Ωστόσο η προσπάθεια δεν τελεσφόρησε, αφού οι συμμετέχοντες αρνήθηκαν να προσαρμοστούν στις προτεινόμενες αλλαγές. Εκπρόσωποι μεταναστών έχουν στείλει επιστολές στην ολλανδική κυβέρνηση στην οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρουν ότι η γιορτή αποτελεί προσβολή για τις κοινότητές τους, ενώ διαμαρτυρίες έχουν γίνει και από πολλές αντιρατσιστικές οργανώσεις. Στις 12 Νοεμβρίου του 2011, σε μια διαδήλωση μεταναστών στο Ντόρντρεχτ, ένας διαδηλωτής που φορούσε μπλούζα με το σύνθημα «Zwarte Piet is racisme» (Ο Μαύρος Πητ είναι ρατσιστής) συνελήφθη από την αστυνομία και ξυλοκοπήθηκε.
Μέχρι προσφάτως δεν υπήρχαν άλλα παρόμοια περιστατικά. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα όσοι αντιτίθενται στο έθιμο θεωρούνται περίπου ως εθνοπροδότες και στοχοποιούνται. Την προηγούμενη εβδομάδα, μετά από μια μεγάλη διαδήλωση που έγινε στο δημαρχείο του Άμστερνταμ, ο δήμαρχος συναντήθηκε με εκατοντάδες ανθρώπους που ζήτησαν να απομακρυνθεί από την πόλη η παρέλαση. Όμως σε πολλές ολλανδικές πόλεις έγιναν διαδηλώσεις και από τους υποστηρικτές του εθίμου, και στην διαδήλωση στη Χάγη το προηγούμενο Σάββατο οι διαδηλωτές επιτέθηκαν στην γνωστή ακτιβίστρια Τίλυ Καϊσιέπο που διαμαρτυρόταν για την γενοκτονία στην Δυτική Παπούα, γιατί την θεώρησαν ως αντι-διαδηλώτρια λόγω του χρώματός της. Όταν εκείνη αντέδρασε, το οργισμένο πλήθος της φώναξε «άντε γαμήσου, πίσω στην πατρίδα σου μαύρη», και τελικά σώθηκε από την αστυνομία που παρενέβη για να την προστατεύσει, ενώ το περιστατικό πήρε μεγάλη δημοσιότητα από τα ολλανδικά ΜΜΕ. Παράλληλα, η Ανούκ, η τραγουδίστρια που εκπροσώπησε την Ολλανδία στην φετινή Γιουροβίζιον, κατήγγειλε ότι δέχεται άγριες φυλετικές επιθέσεις λόγω της αντίθεσής της στο έθιμο, ενώ ένας Τζαμαϊκανός ερευνητής της πολιτιστικής επιτροπής του ΟΗΕ, όταν έγραψε πως ο Μαύρος Πητ είναι ρατσιστής δέχτηκε προσβλητικά μέιλ από τον Γκέρτ Βίλντερς, τον ηγέτη του ξενόφοβου «Κόμματος για την Ελευθερία» που προηγείται στις τελευταίες δημοσκοπήσεις. Την Δευτέρα, στην συνοικία Ντε Πιπ του Άμστερνταμ, ομάδα νεαρών χτύπησε δύο μετανάστες από το Μαρόκο κραυγάζοντας «ο Μαύρος Πητ θα σας τσακίσει», αλλά τα θύματα φοβήθηκαν να το καταγγείλουν στις αρχές.
Καθώς η κρίση βαθαίνει, περιθωριοποιώντας όλο και μεγαλύτερα στρώματα του πληθυσμού, και με το πολιτικό κλίμα να έχει πολωθεί, ο Μαύρος Πητ έχει γίνει μια πυριτιδαποθήκη που γεννάει εντάσεις. Πρόσφατα η δημόσια συζήτηση εξερράγη, και στις αντιπαραθέσεις μπήκε ακόμα και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, που ζήτησε από την ολλανδική κυβέρνηση να τοποθετηθεί σχετικά με τις πληροφορίες ότι το έθιμο προωθεί ρατσιστικά στερεότυπα. Ο Μαρκ Ρούτε, ο δεξιός Ολλανδός πρωθυπουργός, σχολιάζοντας τις εξελίξεις είπε απλώς ότι «ο Μαύρος Πητ είναι ένας μαύρος» (sic), ενώ ο σοσιαλδημοκράτης εταίρος του Ντίντερικ Σάμσον, προσπαθώντας να υποτιμήσει το θέμα το χαρακτήρισε ως μια υπόθεση για ανθρώπους με πολύ χρόνο στην διάθεσή τους. Πολλοί ισχυρίζονται ότι ο Μαύρος Πητ είναι σχεδόν το πρόβλημα, αφού το ουσιαστικό είναι ο θεσμοποιημένος ρατσισμός του ολλανδικού κράτους και οι προεκτάσεις του. Ωστόσο, είναι προφανές ότι όπως κανένα αστείο δεν είναι μόνο αστείο, έτσι και κανένα έθιμο δεν χωράει τους πάντες, αφού οι εθιμικές «γιορτές» ως αποτυπώσεις/εκφράσεις της κυρίαρχης ιδεολογίας πάντα, δημιουργούν αποκλεισμούς και διαιωνίζουν στερεότυπα.
Η στήλη του Δημήτρη Γκιβίση κάθε Κυριακή στο Red Notebook.
Πηγή:Rednotebook.gr