Ο τρέχων Αύγουστος κατάσπαρτος από ατομικά και συλλογικά αδιέξοδα, στιγματισμένος από το μακελειό στη Γάζα και τις φρικαλεότητες στο Ιράκ, σηματοδοτημένος από τις κυβερνητικές παλινωδίες στο θέμα του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων και από το πατατράκ με το ρωσικό εμπάργκο, θα μείνει στην ιστορία και για ένα λόγο ακόμη: την λύση του μυστηρίου που βρίσκεται θαμμένο κάτω από τον τύμβο Κάστα στην Αμφίπολη. Πάνε δυό χρόνια ήδη που το μυστήριο σέρνεται σε διαδικτυακές ιστοσελίδες και σε πρωτοσέλιδα εφημερίδων. Από την πρώτη στιγμή που η αρχαιολογική σκαπάνη αποπειράθηκε να ρίξει φως στο κρυμμένο από τόνους χωμάτων μνημείο, ένα κύμα υποθέσεων πλημμύρισε τον κόσμο της πληροφόρησης. Όταν δε, αποκαλύφθηκε ο εντυπωσιακός του περίβολος, μοναδικός όχι μόνο στον ελλαδικό χώρο, οι πόθοι μετατράπηκαν σε βεβαιότητα, η οποία με την σειρά της γέννησε αμέτρητες συνωμοτικές εκδοχές που κατέτειναν σε μία και μόνη. Αυτή απλώθηκε και κατέλαβε την σκέψη όλων, των αρχαιολόγων και των ιστορικών συμπεριλαμβανομένων, μη εξαιρετέων ακόμη και των σκεπτικιστών: λες να είναι στην Αμφίπολη θαμμένος ο Μέγας Αλέξανδρος;
Η μέχρι τώρα ιστορική γνώση αποδείχθηκε ανεπαρκής να απαντήσει στην αστόχαστη επιθυμία. Η χρονολόγηση των αποσπασματικών στοιχείων που έδειχνε ότι καμιά σχέση με τον στρατηλάτη δεν υπάρχει κονιορτοποιήθηκε από την βεβαιότητα ότι ένα τέτοιο εύρημα είναι πολυτιμότερο ακόμη και από όλα τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου στο Λιβυκό, το Αιγαίο και το Ιόνιο πέλαγος. Η κατάσταση, σύρθηκε για λίγο στην κοινή συνείδηση πριν σχηματοποιηθεί, στο ανεπανάληπτο από κάθε άποψη πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Αγγελιοφόρος» που έθετε στις 25 Αυγούστου του 2013 το ερώτημα «Αλέξανδρε, εσύ είσαι;». Ανάλογο ερώτημα δεν είχε ξανατεθεί ποτέ στην ιστορία αλλά , φευ, παρά την δραματικότητα και πιεστικότητα του ερωτήματος ο Μέγας δεν απάντησε. Ούτε καν η εκπρόσωπός της λαϊκής μυθοπλασίας, η Γοργόνα, καταδέχθηκε να δώσει μια απάντηση στην αγωνία λύνοντας τους καταδέσμους. Κι έκτοτε το αναπάντητο θέριεψε. Με τίποτα λιγότερο από τον τάφο του Μεγάλου δεν θα είναι ικανοποιημένοι οι συνωμοσιολογούντες και οι ενθυμούμενοι κλέη του απώτερου παρελθόντος των οποίων φυσικά, οι συνωμοσιολογούντες, είναι οι φυσικοί διάδοχοι ως απόγονοι των Μακεδόνων Εταίρων, του Παρμενίωνα, του Φιλώτα ή του Πτολεμαίου θα σας γελάσω.
Αν για παράδειγμα ο τάφος ανήκει στη Ρωξάνη και τον γιο της τα πράγματα περιπλέκονται για τους ανυπόμονους. Η Ρωξάνη είναι περσίδα, από την βασιλική γενιά των Αχαιμενιδών, σα να λέμε Δαρείου και Παρυσάτιδος. Ο γιος που τον απέκτησε στα σίγουρα με τον Αλέξανδρο είχε σύμμειξη μεν αλλά όχι και καθαρό μακεδονικό αίμα. Πρόβλημα. Οι της καθαρότητος του αίματος «εθνικιστές» πως θα δικαιολογήσουν την αστοχασιά του Μέγιστου; Χάθηκαν τα δικά μας κορίτσια; Κι όχι μόνο αυτό αλλά, το δεκάχρονο αγόρι ήταν βαφτισμένο Αλέξανδρος, άκουσον άκουσον. Επιπλέον, αυτήν την ξεμυαλίστρα περσίδα και τον ανήλικο διάδοχο, τους πέρασε ακονισμένο λεπίδι ο Κάσσανδρος που είναι κτήτωρας της Θεσσαλονίκης και, θα ήταν οξύμωρο, αφού πρώτα τους «περιποιήθηκε» να τους έφτιαξε κι ένα ωραιότατο μνημείο που το έθαψε σε μια τούμπα τετραπλάσια από αυτήν που σκέπαζε κοτζάμ Φίλιππο στη Βεργίνα. Αν παρά ταύτα το έκανε, σε μια κρίση τύψεων, τότε, ώρα είναι σύμφωνα με τους συνομωμοσιολογούντες να αρχίσουν να έρχονται σιίτες απόγονοι της Ρωξάνης από το Ιράν διεκδικώντας ποσοστά επί των εισιτηρίων που θα κόβονται κατά την είσοδο στον αρχαιολογικό χώρο.
Αν πάλι το μνημείο φτιάχτηκε τιμής ένεκεν για πεσόντες της εκστρατείας του Μεγάλου κι ετούτο δεν είναι αρκετό, διότι απλούστατα ο Μεγάλος δεν θα είναι. Το ίδιο ισχύει αν εκεί θάφτηκε κάποιος στρατηγός του κι ακόμη χειρότερα αν πρόκειται για κάποιον δευτερότερο που διαφύλαξε για τον εαυτό του μεταθανάτια μεγαλεία προσδοκώντας να μεγαλώσει το μυστήριο γύρω από την κατά τα άλλα ταπεινότητά του. Δεν θέλω καν να σκεφτώ άλλες εκδοχές για το ποιός ή ποιοί είναι θαμμένοι στην Αμφίπολη. Αν δεν είναι όμως ο Μέγας κάποιο βδελυρό σχέδιο θα έχει αρπάξει τα λείψανά του για να μας στερήσει την χαρά να να τον προσκυνάμε εις τον αιώνα τον άπαντα.
Παρά το πλήθος των αρχαιολογικών ευρημάτων που αγλαΐζουν τα χώματά μας η γνώση δυστυχώς δεν είναι η κολυμβήθρα στην οποία βαπτισθήκαμε. Ο Αρριανός παραμένει για πολλούς, δυστυχώς, μια εκδοχή των οπαδών της ποδοσφαιρικής ομάδας του Άρη Θεσσαλονίκης. Η δε ιστορία συνήθως αποτελεί «εμπόδιο» στο Μετρό ή δεν είναι άλλο από τροχοπέδη στην ανάπτυξη, την ανέγερση πολυκατοικιών, εργοστασίων, ξενοδοχείων και άλλων σύγχρονων οικοδομικών θαυμάτων. Σήμερα στην Αμφίπολη θα βρεθεί ως και ο πρωθυπουργός μετά της συζύγου του, να δει από κοντά και να ενημερωθεί. Ύστερα μπορεί να εντάξει και την Αμφίπολη στο ΤΑΙΠΕΔ όπως άλλους χώρους στους οποίους βγήκε πωλητήριο παρά το γεγονός ότι βρίσκονται εντός τους αρχαία ιερά και ναοί, σπαράγματα της ιστορίας μας προς κατασπαραγμό.
Κατά βάθος τους λυπάμαι τους αρχαιολόγους που θα αποκαλύψουν εντός των ημερών το μνημείο και θα φωτίσουν το μυστήριο. Η χαρά τους -γιατί το μνημείο θα είναι έτσι κι αλλιώς σπουδαίο- θα υπολείπεται πάντα των μαξιμαλιστικών επιθυμιών και το όποιο εύρημά τους θα είναι απλώς ένα ακόμη μέσα στο πλήθος των άλλων ευρημάτων. Θα πρέπει να απαντάνε σε ερωτήματα για τα οποία δεν μπορούν να έχουν καμιά απάντηση, κι ούτε λόγος να έχουν μια κάποια δικαιολογία, φυσικά, αφού ο Αλέξανδρος δεν φαίνεται να είναι στην Αμφίπολη. Και ο Λέων της Αμφίπολης θα εξακολουθεί να ατενίζει σαρκαστικά τους κάτωθεν αυτού μυρμηκολέοντες.
* Ο δημοσιογράφος του ρ/σ “Στο Κόκκινο 93,4” Απόστολος Λυκεσάς αρθρογραφεί καθημερινά στο alterthess.gr. Ακούστε ζωντανά στο “Κόκκινο 93,4” την εκπομπή “Ορθά- Κοφτά” με τον Απόστολο Λυκεσά Δευτέρα- Παρασκευή 11:00- 12:00.