Ο φονιάς με το θύμα αγκαλιά. Της Βίκης Σκούμπη

Η ΤΙΝΑ επιστρέφει δριμύτερη. Ναι, η γνωστή και μη εξαιρετέα ΤΙΝΑ. «There is noalternative» έλεγε η κυρία Θάτσερ, στον λόγο της, της 25ης Ιουνίου 1980. Καμία δηλαδή εναλλακτική στις ιδιωτικοποιήσεις, την πλήρη απορρύθμιση, την διάλυση του κράτους πρόνοιας, εν ολίγοις, την απόλυτη ασυδοσία του σύγχρονου καπιταλισμού. Αν στραφούμε και σε ποιο κοντινές εποχές και στα δικά μας χωρικά ύδατα, θα θυμηθούμε την αναβαθμισμένη μνημονιακή εκδοχή της ΤΙΝΑ. Πόσες φορές κατά την διάρκεια της μνημονιακής πενταετίας επιβλήθηκαν ειδεχθή μέτρα που παρουσιάστηκαν ως αναπόφευκτα και απολύτως ‘αναγκαία’ γιαί ήταν μονόδρομος μπροστά στο εκβιαστικό δίλημμα ‘χρεοκοπία ή μνημόνιο’… Ο ΣΥΡΙΖΑ όλα αυτά τα χρόνια θεμελίωσε τον δημόσιο λόγο του και τις πολιτικές του προτάσεις πάνω στην αρχή ότι υπάρχει άλλος δρόμος, κοινωνικά δίκαιος και βιώσιμος.

Αριστερής κοπής ΤΙΝΑ

Και τώρα, εδώ και μια βδομάδα, τι ακούμε από την κυβερνώσα αριστερά; Ότι αναγκάστηκε να συναινέσει σε ένα πρόγραμμα κοινωνικής και οικονομικής εξόντωσης γιατί βρέθηκε σε πλήρες αδιέξοδο καθώς δεν υπήρχε δεν υπήρχε εναλλακτική. Η ανυπαρξία άλλης λύσης ήταν το μείζον επιχείρημα του πρωθυπουργού όταν έφερε το νέο τριετές πρόγραμμα και τα ολέθρια προαπαιτούμενά του στην Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ και κατόπιν στην Βουλή. Το κυβερνητικό επιτελείο επισείει αυτή την αριστερής κοπής ανυπαρξία εναλλακτικής ως συντριπτικό επιχείρημα, που αποστομώνει όποιον διανοηθεί να φέρει αντιρρήσεις. Έτσι η σκληρή και άκαρδη ΤΙΝΑ άλλαξε στρατόπεδο, και διεκδικεί θέση ύστατου κριτηρίου, όχι πια για τις νεοφιλελεύθερες δυνάμεις, αλλά για την ριζοσπαστική αριστερά [1]. Την ΤΙΝΑ με αριστερό πρόσημο συνοδεύουν κραυγές διαμαρτυρίας για τις πραξικοπηματικές πρακτικές των αντιθεσμικών ‘θεσμών’, για την κατάλυση της δημοκρατίας κ.ο.κ. Απολύτως σωστές αυτές οι διαπιστώσεις, απόλυτα δικαιολογημένη και αναγκαία η καταγγελία τους. Μόνο που οι στυγνοί εκβιασμοί και οι προκλητικές αντιδημοκρατικές πρακτικές των ευρωπαϊκών θεσμών δεν έπεσαν ως κεραυνός εν αιθρία πριν από δύο-τρεις βδομάδες. Ούτε βέβαια χρονολογούνται από την 25η Γενάρη. Ανάλογες πραξικοπηματικές πρακτικές είναι συνήθη φαινόμενα στον μεταπολεμικό κόσμο, και στα μαύρα χρόνια της κρίσης, μεταφέρθηκαν με απροσχημάτιστο τρόπο και στον ευρωπαϊκό χώρο.

Τι ακριβώς δεν ήξερε λοιπόν η κυβερνώσα αριστερά όταν διεκδικούσε την εξουσία; Αγνοούσε τον αδίστακτο εκβιασμό της ΕΚΤ στην Ιρλανδία τον Νοέμβρη 2010 και στην Κύπρο τον Μάρτη του ’13; Υπήρχε ή όχι το προηγούμενο της εκπαραθύρωσης του Παπανδρέου μετά την ανακοίνωση του δημοψηφίσματος, αλλά και η οργανωμένη φυγή κεφαλαίων ανάμεσα στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις του ’12 [2]; Πώς λοιπόν έφτασε στις τελευταίες εκλογές χωρίς εναλλακτική, στην περίπτωση που αντίστοιχες κινήσεις γίνουν από την πλευρά των πιστωτών; Ή μάλλον χωρίς κανένα σχέδιο ικανό να προλάβει και να εξουδετερώσει εκ των προτέρων τέτοιες κινήσεις; Ο ωμός εκβιασμός ‘μνημόνιο ή χρεωκοπία’ ήταν απολύτως προβλεπόμενος και θα έλεγα μαθηματικά προγραμματισμένος. Επομένως πως και δεν υπήρξε επεξεργασία, όχι μίας αλλά πολλών εναλλακτικών, μέσα ή έξω από το ευρώ, με διατεταγμένη χρεοκοπία ή αναστολή πληρωμών, με πλήρη ή μερική διαγραφή χρέους; Υπενθυμίζω ότι αντίστοιχες προτάσεις είχαν γίνει όλη αυτή την περίοδο από παγκόσμιας φήμης οικονομολόγους όχι μόνο «ετερόδοξους», αλλά και από ορθόδοξους συστημικούς. Όρος βέβαια για οποιανδήποτε από αυτές, είναι ο προκαταρκτικός έλεγχος του τραπεζικού συστήματος, που αποτέλεσε και τον κύριο μοχλό άσκησης εκβιασμών από τους δανειστές. Η κυβέρνηση όφειλε, αμέσως μετά την εκλογή της, να μετατρέψει σε προνομιούχες τις τραπεζικές μετοχές που διαθέτει το δημόσιο, το οποίο και έχει ανακεφαλαιοποιήσει τις χρεοκοπημένες τράπεζες. Με ταυτόχρονη επιβολή ενός περιορισμένης έκτασης capitalcontrol, που θα ανέκοπτε εγκαίρως την φυγή κεφαλαίων στο εξωτερικό, θα διέθετε σημαντικά αποθεματικά, που θα τις έδιναν σημαντική ελευθερία κινήσεων. Κατόπιν θα μπορούσαν να κάνουν αναστολή πληρωμών μέχρι να καλυφθούν πλήρως οι ανάγκες του πληθυσμού ή να επανέλθει η ανάπτυξη, ή να ολοκληρωθεί ο λογισμικός έλεγχος του χρέους. Επιλογές υπήρχαν. Δεν το τόλμησαν όμως και μας οδήγησαν ως πρόβατο επί σφαγήν. Κι αν αυτό το σενάριο θεωρείτο πολύ ριψοκίνδυνο για την ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ που δεν ήθελε ρήξη, με ποια λογική ζήτησαν πρόωρες εκλογές, ενώ είχαν τόσες αποπληρωμές μπροστά τους για τους επόμενους μήνες; Με ποια προοπτική ανέλαβαν χωρίς σχέδιο και εναλλακτική να διαχειριστούν τα δημοσιονομικά μια περίοδο τόσο επιβαρυμένη;

Η ιδεολογική ηγεμονία του νεοφιλελευθερισμού και η κυβερνώσα αριστερά

Όμως η κυβερνώσα αριστερά, όχι μόνο δεν έλαβε υπόψη τις ήδη ρητά διατυπωμένες απειλές – βλέπε τις κατόπιν εορτής αποκαλύψεις Βαρουφάκη για από τον Φλεβάρη απροσχημάτιστο εκβιασμό Ντάισελμπλουμ,– αλλά απάντησε στο 61,3% που άφησε έκθαμβη την Ευρώπη αλλά και τον κόσμο ολάκερο, με ‘εθνική συναίνεση’ και ομοψυχία με τις πάσης φύσεως ναιναίκους. Και τι μας έμελλε να ακούσουμε ακόμη; Την αναγκαιότητα να σωθεί η πατρίδα από εθνικό καταστροφή! Σώσαμε την χώρα από την άτακτη χρεοκοπία, μας είπαν. Την χώρα, το έθνος, την πατρίδα… Αλλά για πια πατρίδα μιλάμε; Αυτήν των λαϊκών στρωμάτων ή εκείνη του Μπόμπολα, του Σάλα, του Μαρινάκη, του Λάτση, του Πρετεντέρη, της Τρέμη, του Σταύρο, του Άδωνι και της Ντόρας; Έχουμε άραγε κοινά και όχι αντικρουόμενα συμφέροντα με αυτούς τους κυρίους; Και η υποτιθέμενη κοινότητα συμφερόντων του έθνους επιβάλλει να συνταχθούμε, όλοι μαζί, πέρα λοιπόν από τις διαφορές μας, για την σωτηρία της πατρίδος;

Γιατί, ενώ κατά γενική ομολογία στο δημοψήφισμα παρατηρήθηκε μια πρωτοφανής ταξική πόλωση της ελληνικής κοινωνίας, η κυβέρνηση αντέταξε στην απλόχερη στήριξη με καθαρό ταξικό πρόσημο που τις πρόσφεραν τα λαϊκά στρώματα, έναν πατριωτικό λόγο περί εθνικής ενότητας. Επεχείρησε δηλαδή να συγκαλύψει πίσω από το προπέτασμα της εθνικής ομοψυχίας μια έκδηλα ταξική αντίθεση ανάμεσα σε όσους ήταν διατεθειμένοι να πουν ‘ναι σε όλα’, και σε αυτούς που τολμούσαν το Όχι. Σε αυτή την λογική εγγράφεται και ο λόγος του πρωθυπουργού το βράδυ της 5ης Ιουλίου, που ακούστηκε τόσο παράταιρα σε σχέση με το πνεύμα της γιορτής στην πλατεία Συντάγματος.

Αν αυτό δεν συνιστά πλήρη προσχώρηση στην κυρίαρχη αφήγηση των τελευταίων χρόνων, τότε τι; Την στιγμή ακριβώς που η ιδεολογική ηγεμονία του νεοφιλελευθερισμού ξεφτίζει μπρος στα μάτια μας, τη στιγμή που απελευθερώνονται πλατιά λαϊκά στρώματα από την χειραγώγηση των ΜΜΕ της διαπλοκής, [3] η προεδρική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ αναλαμβάνει να ανορθώσει τα υπό πλήρη κατάρρευση ιδεολογήματα του κυρίαρχου λόγου. Ολική επαναφορά λοιπόν των θεμελιακών προκείμενων της τρομοκρατικής προπαγάνδας. Η σωτήρια του έθνους από την χρεοκοπία επιβάλλει μνημόνιο αλλιώς θα επέλθει άνευ προηγούμενου καταστροφή.

Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που συντάχθηκαν με την πρωθυπουργική επιλογή ισχυρίζονται ότι μια αριστερή κυβέρνηση θα μπορέσει να διαχειριστεί το μνημόνιο με το μικρότερο δυνατό κόστος. Λένε μάλιστα πως θα παρθούν επιπλέον μέτρα χωρίς δημοσιονομικό κόστος που θα έχουν αριστερό πρόσημο. Ας αρχίσουν λοιπόν θέτοντας θέμα Πανούση, του υπουργού που μας ψέκασε με συριζέικα χημικά πριν δύο μέρες και που καλύπτει Δελτάδες που λιανίζουν διαδηλωτές. Μήπως θέσουν και το ζήτημα της Αμυγδαλέζας; Έξι μήνες ‘πρώτη φορά αριστερά’ και η Αμυγδαλέζα ακόμα ανοιχτή;

Στάχτες και διαμάντια

Την ώρα που γράφονται οι τελευταίες γραμμές αυτού του κειμένου, πύρινος κλοιός από 66 μέτωπα φωτιάς καίει ό,τι απέμεινε από πράσινο, θέτοντας ταυτόχρονα σε κίνδυνο κατοικημένες περιοχές. Και μαθαίνουμε πως μόνο οκτώ, λάθος οκτώ μείον ένα, επτά δηλαδή συνολικά Canadair επιχειρούν. Τα υπόλοιπα παραμένουν καθηλωμένα στο έδαφος διαλυμένα, χωρίς ανταλλακτικά, λόγω μνημονιακών περικοπών. Πληρώσαμε βλέπετε σαν καλά παιδιά τους τελευταίους πέντε μήνες στους δανειστές πάνω από 7 δις, Και η κυβερνώσα αριστερά δεν διανοήθηκε να πει ότι δεν θα πληρώσουμε δεκάρα μέχρι να εξασφαλιστούν βασικές ανάγκες του ελληνικού πληθυσμού, όπως η δημόσια και δωρεάν Υγεία και Παιδεία, η Πολιτική προστασία κ.ο.κ. Πλήρης αποπληρωμή των δανειστών μέχρι τα τέλη Ιουνίου με παράλληλη στάση πληρωμών στο εσωτερικό, στους προμηθευτές του δημοσίου, ενώ ταυτόχρονα δεκάρα δεν δόθηκε για την πυρόσβεση. Έτσι αποδείξαμε την καλή μας θέληση, την θέλησή μας δηλαδή να αυτοχειριαστούμε στον βωμό της ‘υπεύθυνης’ διαπραγμάτευσης με την συμμορία των εταίρων. Ή μήπως και το κύμα εμπρησμών ήταν τελείως αναπάντεχο; Δεν έχουν υπάρξει ανάλογα προηγούμενα με πολλαπλά και συντονισμένα μέτωπα πυρκαγιών στο παρελθόν; Αλλά ούτε και αυτό μπορούσε φαίνεται να προβλέψει η κυβερνώσα αριστερά.

Και τώρα τι; Θρηνούμε και θα θρηνήσουμε καλύπτοντας με τέφρες το πρόσωπό μας πάνω στα αποκαϊδια του τόπου μας. Πενθούμε ταυτόχρονα διαψεύσεις και χαμένες ελπίδες μας. Άραγε μέσα σ’ αυτήν την ολική καταστροφή, απομένει κάτι όρθιο; Ναι, απομένει, αυτό το φωτοβόλο Όχι που αποτελεί παρακαταθήκη για το μέλλον. Το παροντικό μας μέλλον. Γιατί, όπως έλεγαν τα παιδιά του Δεκέμβρη, είμαστε ήδη εντός του μέλλοντος μας. Μέσα στα «γάργαρα τεχνάσματα του μέλλοντος μας» [4].

Η Βίκη Σκούμπη αρχισυντάκτρια του περιοδικού αληthεια

___________________

Σημειώσεις