Αίτηση ακύρωσης στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατέθεσαν ξανά χθες το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) και η Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA) κατά της νέας κοινής υπουργικής απόφασης (ΚΥΑ) που χαρακτηρίζει την Τουρκία «ασφαλή τρίτη χώρα» για αιτούσες/ούντες άσυλο με καταγωγή τη Συρία, το Αφγανιστάν, τη Σομαλία, το Πακιστάν και το Μπανγκλαντές, μετά την ακύρωση της προηγούμενης και ομοίου περιεχομένου ΚΥΑ από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας με την υπ΄αριθμ. 1048/2025 απόφασή του.
Με τη νεότερη απόφαση, που δημοσιεύτηκε στις 9 Απριλίου 2025, αφού είχε γίνει γνωστό το αποτέλεσμα της διάσκεψης του Δικαστηρίου ως προς την ακύρωση της προηγούμενης ΚΥΑ, οι αρμόδιοι Υπουργοί Εξωτερικών και Μετανάστευσης και Ασύλου ενέμειναν στον άνω χαρακτηρισμό με σκοπό, σύμφωνα με δελτίο τύπου του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, να απορρίπτονται οι αιτήσεις ασύλου των ανθρώπων αυτών ως απαράδεκτες, χωρίς να εξετάζονται στην ουσία τους, και οι άνθρωποι να επιστρέφονται στην Τουρκία. Τούτο σε προφανή άρνηση συμμόρφωσης με τις αποφάσεις της Ολομέλειας του Δικαστηρίου που δημοσιεύτηκαν ταυτόχρονα επί ατομικών υποθέσεων, και οι οποίες έκριναν, σύμφωνα και με την κρίση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (υπόθεση C-134/23) επί προδικαστικού ερωτήματος του ΣΤΕ, ότι «εφ’ όσον προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι η Τουρκία έχει αναστείλει γενικώς την επανεισδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία στο έδαφός της από τον Μάρτιο του 2020, οι αρμόδιες ελληνικές αρχές[…] δεν δύνανται να απορρίπτουν αιτήσεις διεθνούς προστασίας ως απαράδεκτες […] με την αιτιολογία ότι η Τουρκία είναι ασφαλής τρίτη χώρα».
Η νεότερηναπόφαση στηρίζεται σε νέα εισήγηση του Διοικητή της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία ενσωματώνει επιλεκτικά τις πηγές πληροφοριών που είχε παραθέσει η προηγούμενη εισήγηση που κρίθηκε ανεπαρκής από το Δικαστήριο, παραλείποντας πλέον την παράθεση των αναφορών οι οποίες καταφανώς δεν μπορούν να στηρίξουν το χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας. Παραλείπει επίσης και η νεότερη εισήγηση να λάβει υπόψη κρίσιμες, αξιόπιστες και γνωστές πηγές πληροφοριών αναφορικά με την εσωτερική πρακτική της Τουρκίας στον τομέα της προστασίας των προσφύγων και των ανθρώπινων δικαιωμάτων, οι οποίες αντιτίθενται στο σχετικό χαρακτηρισμό. Έτσι, δεν λαμβάνονται υπόψη καταδικαστικές αποφάσεις κατά της Τουρκίας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), εκθέσεις οργάνων του ΟΗΕ και ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά και κρίσιμα αποσπάσματα ακόμη και των πηγών που επικαλείται ρητώς, όπως οι ετήσιες εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες και τους Εξόριστους (ECRE) για την Τουρκία. Τα παραπάνω στοιχεία καταδεικνύουν μαζικές απελάσεις προσφύγων στις χώρες καταγωγής τους κατά παράβαση της αρχής της μη επαναπροώθησης, συνεχή επιδείνωση των ανθρώπινων δικαιωμάτων και δομικά προσκόμματα στην πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου της Τουρκίας, διαψεύδοντας ευθέως τον χαρακτηρισμό της ως «ασφαλούς τρίτης χώρας».
Περαιτέρω δε, και πάλι, η σχετική εισήγηση δεν περιέχει κανένα σκεπτικό, αναφορικά με το γιατί και βάσει ποιων πληροφοριών εισηγείται η Υπηρεσία το χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας για τους πολίτες των συγκεκριμένων χωρών καταγωγής.
“Θεωρούμε ότι και η νέα αυτή Υπουργική Απόφαση θα ακυρωθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας, έτσι ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος να βρεθεί σημαντικός αριθμός προσώπων που καταφανώς χρήζουν διεθνούς προστασίας (prima facie πρόσφυγες), συμπεριλαμβανομένων οικογενειών με παιδιά και ιδιαίτερα ευάλωτων, σε παρατεταμένη κατάσταση νομικής ανασφάλειας, χωρίς προστασία και πρόσβαση σε στοιχειώδεις συνθήκες υποδοχής ενώ, σε κάθε περίπτωση, δεν μπορούν να απομακρυνθούν από τη χώρα μας”, τονίζουν σε κοινή τους ανακοίνωση οι οργανώσεις Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) και Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA).
