Παρά τη δεδομένη και αδιαμφισβήτητη νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση της ΕΕ και του κοινού νομίσματος, υπήρχε στην πλειοψηφία του ΣΥΡΙΖΑ – του γράφοντος συμπεριλαμβανομένου – η πεποίθηση πως είναι δυνατή, μέσα από τη συμμετοχή στις διαδικασίες της ΕΕ, «η ανατροπή της σημερινής μορφής ολοκλήρωσης της Ευρώπης, της σημερινής αρχιτεκτονικής του ευρώ […], ώστε να επαναθεμελιωθεί συνολικά η Ευρώπη στην κατεύθυνση της δημοκρατίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης και του σοσιαλισμού»*.
Οι αδιέξοδες διαπραγματεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης που, εν μέσω τραπεζικής αργίας και επιβολής ελέγχου κυκλοφορίας κεφαλαίου, κατέληξαν στην εσπευσμένη προκήρυξη δημοψηφίσματος αλλά και στις αγωνιώδεις συνεδριάσεις του Eurogroup και των Συνόδων Κορυφής των Αρχηγών Κρατών της Ευρωζώνης είναι πλέον – όχι απλώς σοβαρές ενδείξεις αλλά – απτές αποδείξεις για την εγγύτητα του τέλους της προαναφερθείσας πεποίθησης. Η δε εμμονική άρνηση του Γερμανού ΥπΟικ και των όμορων της Γερμανίας χωρών, συνοδευόμενη από την αυταρχική απαίτηση για άμεση νομοθέτηση των προαπαιτούμενων στην ελληνική Βουλή εντός 3 ημερών και την αποικιοκρατική θέση περί μεταφοράς περιουσιακών στοιχείων του ελληνικού κράτους έως 50 δις € σε εταιρεία που θα συσταθεί για το σκοπό αυτό (με έδρα τελικά στην Αθήνα και όχι στο Λουξεμβούργο), δημιουργούν καταστάσεις που πλήττουν ανεπανόρθωτα τη δημοκρατία.
Λόγω των δομικών αδυναμιών της ελληνικής οικονομίας, δεν ισχύει μία σημαντική, ικανή συνθήκη για την έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη. Επιπρόσθετα, δεν ίσχυε μέχρι τώρα ούτε μία ακόμη πιο σημαντική, αναγκαία συνθήκη η οποία αφορούσε την ύπαρξη μιας κυρίαρχης στην κοινωνία θετικής άποψης επί του θέματος που θα στήριζε εμπράγματα το απαιτητικό εγχείρημα. Στις πολιτικές προτάσεις που συνηγορούσαν υπέρ της εξόδου από τη ζώνη του ευρώ, είτε αυτές εκφωνούνταν από την Αριστερή Πλατφόρμα του ΣΥΡΙΖΑ είτε από το ΚΚΕ και την εξωκοινοβουλευτική αριστερά, η αφήγηση, όσο ενδιαφέρουσα και ενδελεχής κι αν ήταν, υστερούσε στο κρίσιμο σημείο στο οποίο γίνεται αναφορά στο εάν και κατά πόσο θα ήταν να εισάγει η χώρα το πετρέλαιο και τις λοιπές αναγκαίες πρώτες ύλες με το υποτιμημένο νέο νόμισμά της.
Παρόλα αυτά, οι εξελίξεις αλλάζουν άρδην τα δεδομένα. Η άτεγκτη στάση των ευρωπαίων δανειστών έκανε πολλούς να μιλούν ανοιχτά πλέον για την αναγκαιότητα ενός άτακτου Grexit. Το ετερόκλητο ΟΧΙ του δημοψηφίσματος δεν μπορεί να εκληφθεί σαν μια λευκή επιταγή για συμφωνία με κάθε κόστος. Ειδικά με βάση το τι πληροφορούμασταν ότι γινόταν τις προηγούμενες ώρες. Η «συμφωνία» η οποία επετεύχθη το πρωί της Μαύρης Δευτέρας 13 Ιουλίου απέχει παρασάγγας από τις προεκλογικές δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν εξελέγη για να βγάλει τη χώρα από το ευρώ αλλά ούτε και για να φέρει 3ο μνημόνιο στη χώρα. Είναι σαφές πως δε θα του επιτραπεί να προσπαθήσει, καθώς θα κυβερνά υπό επιτροπεία, να διορθώσει μια πολιτική που στρέφεται κατά των συμφερόντων της χώρας. Μπροστά στον κίνδυνο να εμφανίζονται ως μόνοι αντισυστημικοί οι υπόδικοι νεοναζί, σε μια Ευρώπη όπου έχουν αρχίσει να βγαίνουν ευθαρσώς από τις τρύπες τους οι ομοϊδεάτες τους, είναι απαραίτητο να αποδείξει ο ΣΥΡΙΖΑ ότι διαφέρει πραγματικά από εκείνους οι οποίοι με τις πολιτικές τους δεν υπηρέτησαν το δημόσιο συμφέρον. Η ευρύτατη συναίνεση με τις 251 ψήφους του ελληνικού κοινοβουλίου προέρχεται κυρίως από τους υποστηρικτές των προηγούμενων μνημονίων οι οποίοι κυνικά καλωσορίζουν τον Αλέξη Τσίπρα στην σκληρή πραγματικότητα του καπιταλισμού. Παρά τα όσα δήλωσε κατά την έξοδό του από το “δωμάτιο των βασανιστηρίων” είναι σαφές πως ικανοποιήθηκαν οι ακραίες επιδιώξεις των πιο ακραίων συντηρητικών κύκλων στην Ευρώπη.
Στις μέρες που θα ακολουθήσουν, θα κορυφωθεί η κατάφωρη επέμβαση ξένων δυνάμεων στα εσωτερικά της χώρας, καθώς θα επιχειρηθεί να εγκριθούν από τη Βουλή νόμοι που έχουν ήδη ετοιμαστεί από τους δανειστές. Ο τελών υπό λαϊκή απονομιμοποίηση πρωθυπουργός θα πρέπει να καταφέρει να εξηγήσει και να πείσει όχι μόνο τους βουλευτές και τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και τον ελληνικό λαό ότι αυτό το οποίο συντελέστηκε στις Βρυξέλλες δεν ήταν μια οδυνηρή ήττα αλλά μια παρακαταθήκη για το μέλλον και ότι αυτή ήταν η καλύτερη λύση, δεδομένων των συνθηκών.
Για ποιον όμως; Ποιο μέλλον; Σε ποια Ευρώπη;
Ο Κώστας Γιαννέλος είναι Φυσικός (ΑΠΘ)