Μία εκδήλωση για μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος τον Νίκο Ζαχαριάδη πραγματοποιήθηκε τη Τετάρτη στην αίθουσα του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Οι εκδόσεις Ταξιδευτής και ο ρ/σ 93,4 Στο Κόκκινο έφεραν στη διάθεση των Θεσσαλονικέων το βιβλίο του Άγγελου Τσέκερη «Μια ιστορία αλλιώς… Ο Ν.Ζαχαριάδης, η Σοβιετική Ένωση και οι κομμουνιστές της Τασκένδης». Τη συζήτηση άνοιξε και συντόνισε ο δημοσιογράφος του 93.4 Στο Κόκκινο Απόστολος Λυκεσάς.
«Ένα πολύ ενδιαφέρον και χρήσιμο βιβλίο που διαβάζει κανείς μονορούφι» ανέφερε ξεκινώντας την τοποθέτησή του ο καθηγητής Ιστορίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Αλέξανδρος Δάγκας.
Ο κ. Δάγκας χαρακτήρισε τον Ν. Ζαχαριάδη ως ένα «ιστορικό ηγέτη» και «μία αντικειμενικά μεγάλη προσωπικότητα που συνεισέφερε στο μέτρο της θέσης του στην ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος και στην ελληνική ιστορία».
Επιπλέον ενέταξε την ιστορία του ΚΚΕ και του Ν. Ζαχαριάδη στα πλαίσια των εξελίξεων στο παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα.
«Ο Λένιν είχε κατανοήσει ότι δεν μπορεί να υπάρξει επανάσταση σε μία μόνο χώρα», είπε ο κ. Δαγκας και προσέθεσε πως μέχρι το 1920 είχε αντιληφθεί όμως ότι η επαναστατημένη Ρωσία ήταν μόνη της και για αυτό έπρεπε τα κομμουνιστικά κόμματα των υπόλοιπων χωρών να συνεισφέρουν στη σταθεροποίηση της Ρωσικής εξουσίας.
«Ο ρόλος που ανατέθηκε προνομιακά στο ΚΚΕ», επεσήμανε ο κ. Δάγκας ήταν η δημιουργία ενός «αναχώματος απέναντι στην γερμανική επιβουλή».
«Αυτή η παρέμβαση της Μόσχας υλοποιήθηκε με το Ζαχαριάδη στην ηγεσία του ελληνικού κόμματος», προσέθεσε.
«Πρόκειται για μια έντιμη και ευαίσθητη ματιά σε ενα αμφιλεγόμενο ζήτημα και σε μία δραματική προσωπικότητα με όρους που οι αρχαίοι Έλληνες είχαν ορίσει», ανέφερε ξεκινώντας ο Ιάκωβος Μιχαηλίδης, καθηγητής Ιστορίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
«Ο αναγνώστης θα το ρουφήξει, δεν θα σταματήσει, θα θελήσει να το διαβάσει από την αρχή μέχρι το τέλος», τόνισε.
«Ως ιστορικός το χαρακτήρισα έντιμο γιατί ακολουθεί κανόνες της ιστορικής επιστήμης -που εξακολουθούν να είναι ζητούμενο- παρότι δεν είναι επαγγελματίας ιστορικός αλλά ανθρωπος που τον πονά η ιστορία», ανέφερε ο κ. Μιχαηλίδης και προσέθεσε πως ακόμη και σήμερα πρόκειται για μια ιστορία που δεν έχει ακόμη επαρκώς αποτυπωθεί και γραφεί.
Πρόκειται για ένα βιβλίο που «έχει να διαχειριστεί ένα πολύπλοκο ζήτημα με πολλά και ασαφή στοιχεία» ανέφερε ο κ. Μιχαηλίδης και προσέθεσε πως η μεγάλη του επιτυχία είναι ότι μπόρεσε με αυτό το υλικό να το χειριστεί έτσι ώστε να καλύψει ερευνητικές αδυναμίες της επιστημονικής κοινότητας.
«Είναι σημαντικό ότι πραγματεύεται τα γεγονότα από τη σκοπιά των αδύναμων. Έχουμε γεγονότα που κάποιοι ήταν θύτες και κάποιοι θύματα. Ο Ζαχαριάδης βρέθηκε και στις δύο θέσεις», ανέφερε.
«Ο συγγραφέας έχει ένα βαθύτατο σεβασμό για τους ανθρώπους εκείνης της γενιάς», ανέφερε στην αρχή της τοποθέτησής του ο Χρήστος Λάσκος, εκπαιδευτικός- οικονομολόγος, μέλος της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ και προσέθεσε πως τους αντιμετωπίζει ως ανθρώπους που βρέθηκαν σε κρίσιμες ιστορικά στιγμές και ανέλαβαν να τις φέρουν σε πέρας.
Από τη πλευρά του ο κ. Λάσκος κάνοντας κριτική στο βιβλίο υπογράμμισε πως του άφησε την αίσθηση πως σε μια προσπάθεια αποδόμησης στερεοτύπων το βιβλίο καταλήγει να είναι «περισσότερο συμπαθητικό» για το Νίκο Ζαχαριάδη «από ότι θα έπρεπε».
«Μέσα στο βιβλίο περνάει από τις σελίδες του και βγαίνει μπροστά η απίστευτη αγριότητα αυτής της ιστορίας», επεσήμανε και προσέθεσε πως είναι μια ιστορία που δίνει την αφορμή «να σκεφτούμε μεγάλα ζητήματα για τη τακτική και τις πρακτικές που ακολουθήθηκαν».
«Στην αποτίμησή του ο Άγγελος λέει ότι ο Ζαχαριάδης είναι ο πιο σημαντικός ηγέτης στην ιστορία του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος», είπε ο Χρήστος Λάσκος και συνέχισε: «Δεν ξέρω αν είναι ο πιο σημαντικός αλλά είναι σίγουρα ο πιο επιδραστικός, εκείνος που καθόρισε σε μεγάλο βαθμό την ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος».
«Ο συγγραφέας κάνει μια δεύτερη αποτίμηση και συμφωνώ», προσέθεσε ο κ. Λάσκος λέγοντας πως «Ο Ζαχαριάδης ήταν ένας ηγέτης που η ιστορία τον ανάγκαζε να διαχειρίζεται συνεχώς μεγάλες ήττες. Αυτό αποτελεί και τη πιο τραγική διάσταση».
Από τη πλευρά του ο συγγραφέας του βιβλίου Άγγελος Τσέκερης ξεκίνησε ξεκαθαρίζοντας πως «δεν είναι ένα βιβλίο ιστορίας».
Ο ιστορικός πρέπει να βλέπει με απόσταση και αντικειμενικό τρόπο», είπε και προσέθεσε «Εγώ δεν το έχω καταφέρει γιατί είμαι ενταγμένος, γιατί συμμετείχα, το ζούσα, ένιωθα ότι με αφορούσε».
«Είναι ένα βιβλίο που ο συγγραφεας παίρνει θεση στα πράγματα», τόνισε.
«Το βιβλίο δεν προσπαθεί να κάνει τομή αλλά περισσότερο, γράφοντας, εξέφρασα αγωνίες και προσπάθησα να μοιραστώ πράγματα παρά να τα λύσω ή να υποδείξω», υποστήριξε ο κ. Τσέκερης και προσέθεσε πως επιχείρησε να «ενοχλήσει» και τις δύο διαδεδομένες εικόνες που υπάρχουν για τον Νίκο Ζαχαριάδη, τόσο εκείνη του μεγάλου ηγέτη με τα σοβαρά λάθη όσο και του εκπροσώπου του σταλινισμού.
«Άσχετα όμως με το τι αφηγούμαστε το ήθος αυτών των ανθρώπων δεν είναι διαπραγματεύσιμο», κατέληξε.
Κατερίνα Μπακιρτζή