Λίγες ημέρες νωρίτερα γράψαμε για τις “Δονήσεις” του Χάιρο Mπουσταμάντε. Είχε προηγηθεί το “Ηφαίστειο” που τον έκανε ευρέως γνωστό στο κοινό κι έφυγε νικητής από το Βερολίνο. Αυτή τη φορά επιλογή μας, “Η γυναίκα των Δακρύων”. Διπλή βράβευση στη Βενετία, καλύτερη ταινία στο Σαν Σεμπαστιάν, παρουσία στο 60ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης κι υποψηφιότητα της Γουατεμάλας στην τελική πεντάδα για τη Χρυσή Σφαίρα Ξενόγλωσσης και αντίστοιχα για το OSCAR Διεθνούς. Προβάλλεται αποκλειστικότητα από την πλατφόρμα CINOBO στην Ελλάδα.
Γράφει ο Μίλτος Τόσκας
Ένας εμφύλιος τριάντα και πλέον ετών έχει εξαντλήσει μία χώρα. Κεντρική και Λατινική Αμερική βίωσαν βίαια πραξικοπήματα κι οι λαοί πάλεψαν γενναία για θεμελιώδη δικαιώματά τους. Πλήρως κατατοπιστικές είναι οι αναφορές του Νόαμ Τσόμσκι στο βιβλίο του, “Πως λειτουργεί αυτός ο κόσμος”. Πρωταγωνιστής ένας εν αποστρατεία στρατηγός που κατηγορείται για εγκλήματα πολέμου. Καταδικάζεται, ωστόσο το δικαστήριο σε δεύτερο βαθμό τον αθωώνει. Η οργή μετατρέπεται σε μίσος και η πολυτελής κατοικία του πολιορκείται. Το σκοτάδι επιτείνει τη δράση. Αποτελεί μοτίβο που επαναλαμβάνεται. Ο θεατής παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα.
Στήνεται υποδειγματικά ένα πολιτικό θρίλερ με μεταφυσικές διαστάσεις. Η κραυγή της La Llorona στοιχειώνει τις νύχτες του Ενρίκε Μοντεβέρδε. Ενοχές, τύψεις, ερινύες τον κυνηγούν ως συνέπεια του ψέματός του να δηλώσει αθώος. Ο σκηνοθέτης δένει μαεστρικά τη θρησκεία και την παράδοση. Το cast του “Ixcanul” επιστρέφει σε μεγάλο βαθμό. Άρτια πλάνα, σκληρός ρεαλισμός κι εξαιρετική φωτογραφία από τον Nicolas Wong Diaz. Σε κάποια σημεία του στο μυαλό μου έφερε το Atlantics της Ματί Ντιόπ. Ο φόβος περνάει στην μεριά που πρέπει. “Δε θα μας αφήσουν ποτέ ήσυχους”.
Απέναντι στη λάβα της πληγωμένης μάζας … καταστολή. Αιτήματα για δικαιοσύνη ως ελάχιστο φόρο τιμής στα χιλιάδες θύματα της φυλής Ιξίλ των Μάγια. Τα τραύματα του παρελθόντος είναι αδύνατον να επουλωθούν. Οι αυτόχθονες μιλούν δίχως υπερβολή για γενοκτονία. Ο κώδικας σιωπής έχει σπάσει. “Δε θα ντραπώ να μιλήσω για ό,τι πέρασα, ελπίζω να μη ντραπείτε να αποδώσετε δικαιοσύνη”. Η Γουατεμάλα κουράστηκε να κλαίει τους αγνοούμενούς της. Η υποκρισία κι ο συντηρητισμός της ανώτερης τάξης εξαντλούν τα αποθέματα υπομονής της πλειοψηφίας που συνεχίζει να πενθεί.
“Ο λαός είναι για τους αντάρτες, ότι το νερό για τα ψάρια. Για να ξεφορτωθεί τα ψάρια πρέπει να ξεφορτωθείς πρώτα το νερό”. Απύθμενο θράσος και παντελής έλλειψη ενσυναίσθησης. Μέσα σε αυτό το χάος ξεχωρίζουν απροσδόκητα δύο πρόσωπα εντός της οικίας. Η εγγονή του δυνάστη Sarah κι η υπηρέτρια Αlma. Οι δύο τους αφήνουν ένα παράθυρο ελπίδας για το μέλλον. Οι άνθρωποι δεν είναι από τη φύση τους κακοί, μπορούν όμως από την απληστία τους να εξελιχθούν στα μεγαλύτερη κτήνη που έχει γεννήσει ο Θεός.
Το πιο ολοκληρωμένο έργο του δημιουργού. Ένα σινεμά σύγχρονο, σύνθετο, απολαυστικό. Περνά το μήνυμά του κι αφήνει τον θεατή γεμάτο μετά την προβολή. Προσπαθεί να ξορκίζει το παρελθόν. Αποτίει φόρο τιμής στους άμαχους και παράλληλα αφήνει μία αισιόδοξη νότα για το μέλλον. Στο χέρι μας είναι να αλλάξουμε την ιστορία αρκεί να το πιστέψουμε. Για να το καταφέρουμε όμως πρέπει να αγωνιστούμε με θάρρος κι επιμονή. Μόρφωση, κριτική σκέψη, λογική θα φέρουν την ανατροπή.
