Αλληλεγγύη στη ΒΙΟΜΕ
Σύντομο ιστορικό
Η Βιομηχανική Μεταλλευτική (ΒΙΟ.ΜΕ) ιδρύθηκε το 1982, ως θυγατρική του ομίλου Φίλκεραμ Τζόνσον, ιδιοκτησίας της οικογένειας Φιλίππου. Η Φίλκεραμ αποτέλεσε μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες πλακιδίων στην Ευρώπη και η ΒΙΟΜΕ μία κερδοφόρα επιχείρηση που πλάι της παρήγαγε κόλλες, αρμούς, σκληρά καθαριστικά και άλλα εξειδικευμένα υλικά.
Από το 2009, λόγω της κρίσης στον κατασκευαστικό κλάδο, τα ελλείμματα της Φίλκεραμ εκτοξεύονται. Η εργοδοσία προσπαθεί να καλύψει τη διαφορά μέσω κρυφών δανείων μεταξύ των δύο εταιρειών, υπερχρεώνοντας την κερδοφόρο θυγατρική της ΒΙΟΜΕ. Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα η Φίλκεραμ να πτωχεύσει το 2011, αφήνοντας τη ΒΙΟΜΕ καταχρεωμένη. Από την πλευρά της, η εργοδοσία του εργοστασίου, αδυνατώντας να ανταπεξέλθει στα χρέη της, αποφασίζει να εγκαταλείψει το εργοστάσιο αφήνοντας τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες για μήνες απλήρωτους.
Η άτακτη φυγή της οικογένειας Φιλίππου και των μετόχων της στάθηκε η αφορμή ώστε οι εργαζόμενοι/ες του εργοστασίου να βροντοφωνάξουν “Αν δεν μπορείτε εσείς, μπορούμε εμείς!”. Έτσι λοιπόν, από το 2013 οι εργαζόμενοι και εργαζόμενες επανεκκινούν τη λειτουργία του εργοστασίου παράγοντας συλλογικά και χωρίς αφεντικά οικολογικά προϊόντα γενικού καθαρισμού για οικιακή χρήση, σε αντίθεση με τα προηγούμενα προϊόντα που στόχευαν σε διαφορετικό κοινό. Η επιλογή του δρόμου της αυτοδιαχείρισης είναι η απάντηση των εργαζομένων στο δικαίωμά τους για εργασία και αξιοπρέπεια.
Oι επιθέσεις
Όλα αυτά τα χρόνια ο αγώνας της ΒΙΟΜΕ βρίσκεται στο στόχαστρο των δικαστικών μηχανισμών του κράτους και του κεφαλαίου. Aπό το 2015 ξεκίνησαν οι κύκλοι φυσικών πλειστηριασμών, παρά το γεγονός ότι υπήρχαν αμετάκλητες καταδικαστικές αποφάσεις κατά της εργοδοσίας (νόμος περί διαφθοράς και κατασπατάλησης), με βασικό στόχο να γονατίσουν με κάθε τρόπο τους εργαζόμενους και εργαζόμενες του εργοστασίου. Όλα αυτά τα χρόνια η αλληλεγγύη του κόσμου, δίνοντας το παρών στα δικαστήρια της Θεσσαλονίκης και στο υπουργείο εργασίας στην Αθήνα, ακύρωσαν στην πράξη τους πλειστηριασμούς.
Το 2020 τα σχέδια διάλυσης του εργοστασίου συνεχίστηκαν αρχικά μέσω της διακοπής ρεύματος του εργοστασίου. Εκμεταλλευόμενοι τις απαγορεύσεις της καραντίνας, εμφανίστηκαν δύο κλούβες ΜΑΤ, στήνοντας μία ολόκληρη επιχείρηση ώστε να κόψουν την παροχή ρεύματος στο εργοστάσιο. Στη συνέχεια χρησιμοποιώντας το νομικό πλαίσιο για τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς που υφαρπάζει πλέον την πρώτη κατοικία, φτάσαμε στη 1 Φεβρουαρίου του 2023, όπου το οικόπεδο πάνω στο οποίο βρίσκεται το εργοστάσιο και οι εγκαταστάσεις των εργαζομένων ξεπουλήθηκε σε fund του εξωτερικού.
Γιατί ενοχλεί τόσο η ΒΙΟΜΕ;
Όλα αυτά τα δέκα χρόνια λοιπόν βλέπουμε ότι το εγχείρημα της ΒΙΟΜΕ δέχεται επιθέσεις από τους διαχειριστές του κράτους και του κεφαλαίου. Οι επιθέσεις αυτές έχουν μία συνεχόμενη ροή και οξύνονται μέσα σε αυτές τις δύο δεκαετίας που υπάρχει η ΒΙΟΜΕ. Η αλήθεια είναι ότι δεν πέφτουμε από τα σύννεφα. Γνωρίζουμε ότι η ύπαρξη της ανακτημένης ΒΙΟΜΕ ενοχλεί. Ενοχλεί τα παράσιτα του κεφαλαίου που μέσα στη γενικευμένη κρίση υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει κάποια εναλλακτική. Η υποβάθμιση της εργασίας, η υποταγή των κοινωνιών στους νόμους της ελεύθερης αγοράς, το να πληρώνουμε όλα, όλες και όλοι την κρίση τους, αποτελούν χαρακτηριστικά ενός βάρβαρου συστήματος που αναζητά τους όρους της ηγεμονίας του.
Αυτό ακριβώς σπάει η ΒΙΟΜΕ. Το εγχείρημα της ΒΙΟΜΕ “φέρνει τούμπα” όλο αυτό το αφήγημα και προσπαθεί να δείξει ότι τα πράγματα μπορούν να γίνουν και διαφορετικά. Όχι μόνο μπορούν να γίνουν αλλιώς, αλλά μπορούν να γίνουν και ανταγωνιστικά ως προς τα νεοφιλελεύθερα-καπιταλιστικά πρότυπα μέσα από την αυτοδιαχείριση στην εργασία και την παραγωγή βάση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών αναγκών και όχι του κέρδους. Αυτό κάνει η ΒΙΟΜΕ εδώ και τόσα χρόνια, αποτελώντας ένα φωτεινό παράδειγμα μέσα στη σκοτεινιά αυτού του κόσμου.
Τι σημαίνει για εμάς η ΒΙΟΜΕ
Για εμάς η ΒΙΟΜΕ συμπυκνώνει το σύνθημα “εργάτρια/η μπορείς χωρίς αφεντικά”. Αυτό σημαίνει ότι προσφέρει στο εδώ και το τώρα τα χαρακτηριστικά που θα έχει η εργασία που οραματιζόμαστε. Παίρνουμε δύναμη από τη ΒΙΟΜΕ και χαιρόμαστε που είναι το πρώτο ανακτημένο εργοστάσιο αυτοδιαχείρισης στη χώρα.
Μέσα σε αυτά τα χρόνια προσπαθήσαμε να στηρίξουμε τη ΒΙΟΜΕ πολιτικά, υλικά, ηθικά. Άλλοτε συζητήσαμε, συμφωνήσαμε, διαφωνήσαμε μεταξύ μας, ζυμωθήκαμε σε δρόμους, δικαστήρια και συνελεύσεις. Φανταστήκαμε εναλλακτικά δίκτυα παραγωγής, διανομής και διάθεσης. Χορέψαμε, γλεντήσαμε και γνωριστήκαμε μέσα στο εργοστάσιο σε διάφορες χρονικές φάσεις, φτιάχνοντας μία πολύμορφη κοινότητα που μέρος της σήμερα γράφει αυτό το κείμενο. Η ΒΙΟΜΕ έδωσε το έναυσμα να εισαχθεί με δυναμικούς όρους η αυτοδιαχείριση ως ένα από τα συστατικά στοιχεία του εργατικού κινήματος στο πλαίσιο των κοινωνικών και πολιτικών μετασχηματισμών που επιθυμούμε.
Για όλους αυτούς του λόγους, το λέμε για ακόμη μία φορά:
H ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΖΟΜΕΝΗ ΒΙΟΜΕ ΘΑ ΜΕΙΝΕΙ ΑΝΟΙΧΤΗ
Aκουλουθούν τα συνεργατικά εγχειρήματα που έχουν υπογράψει το κείμενο:
Ακυβέρνητες Πολιτείες Συνεργατικό Βιβλιοπωλείο-Καφέ (Θεσσαλονίκη)
Συνεργατικό Παντοπωλείο AllosTropos (Θεσσαλονίκη)
Bios Coop Κοινωνικός Καταναλωτικός Συνεταιρισμός Θεσσαλονίκης (Θεσσαλονίκη)
infolibre – Συνεργατική για την ανεξάρτητη ενημέρωση και επικοινωνία (Θεσσαλονίκη)
Ενημερωτικός εκδοτικός συνεταιρισμός Alterthess(Θεσσαλονίκη)
Συνεργατικό οπωροπαντοπωλείο/αναψυκτήριο Καταλαχού (Αθήνα)
Συνεργατικό Καφενείο Ανάκατα / συνεργατικό καφενείο (Αθήνα)
Συνεργατικό Καφενείο Περιβολάκι (Αθήνα)
Συντρίμμι – Συνεργατικό Καφενείο (Αθήνα)
Συνεργατικός Χώρος Κ.ΑΛ.Ο Dock (Αθήνα)
Κοοπερατίβα Ψηφιακής Επικοινωνίας Sociality (Αθήνα)
Συνεργατικό παντοπωλείο – καφέ Lacandona (Αθήνα)
Συνεργατική – διεπιστημονική ομάδα σχεδιασμού Commonspace Co-op (Αθήνα)
Συνεργατικό Παντοπωλείο «Δίκτυο Αλληλεγγύης Παραγωγών και Καταναλωτών» Diktyo (Ρέθυμνο)
Συνεταιρισμός Συν Άλλοις (Αθήνα)
ΟΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΝΑΔΕΛΦΩΝ (Αθήνα)
Ερευνητική Κολεκτίβα Open Lab Athens (Αθήνα)
Από Κοινού: Ψυχοκοινωνική Ενδυνάμωση και Ψυχοθεραπεία (Αθήνα)
Obscura Lab (Ρέθυμνο)
Συνεταιρισμός Τζεπέτο – Geppetto Cooperative (Ρέθυμνο)
Το Παγκάκι – Καφενείο / Κολεκτίβα Εργασίας (Αθήνα)
Το Κιβώτιο – Συνεταιρισμός / Κολεκτίβα Εργασίας – Το Χαλικούτι (Ρέθυμνο)
Προτυπη Συνεργατική Νανοζυθοποιία KYKAO – Handcrafted (Πάτρα)
Κοινσεπ Το Βαγόνι (Αθήνα)
Συνεργατικό Μπακάλικο “Ο Χοχλιός” (Ηράκλειο)
Co-Fund , χρηματοδοτική κοινότητα για την Κ.ΑΛ.Ο. (Aθήνα)
Κοιν.Σ.Επ. CommonsLab (Ηράκλειο)
Απάνω Μεριά ΚοινΣΕπ (Σύρος)
Κουκουβά – Koukouva – Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Καλαμάτα)
Συνεργατικό καφενείο-παντοπωλείο Το Ωραίον Ντεπώ (Θεσσαλονίκη)
Συνεργατικό καφενείο- παντοπωλείο Εκλεκτίκ (Θεσσαλονίκη)
Συνεργατικό Ντόμινο καφε-μπαρ (Θεσσαλονίκη)
Ένωση Φορέων ΚΑΛΟ Νότιου Αιγαίου
Κοινσεπ Τα Ψηλά Βουνά (Ζαγόρι)
Σβούρα,συνεταιρισμός εναλλακτικής και αλληλέγγυας οικονομίας (Αθήνα)
Συνυπάρχειν ΚοινΣΕπ Καρπός (Aθήνα)
Terra Verde-chania (Χανιά)
