in

Καπιταλισμός και πόλεμος εναντίον της κοινωνικής αναπαραγωγής. Της Silvia Federici

Πηγή: Comune-info.net, Μετάφραση: Καλλιόπη Ράπτη

Στη Λωρίδα της Γάζας, όπου σχεδόν δεν φτάνει πια βοήθεια, καθώς μπλοκάρεται από το Ισραήλ, υπάρχουν εκείνοι που δεν εγκαταλείπουν το στήσιμο συλλογικής κουζίνας, όπως η ΜΚΟ ACS (Photo: Gaza FREEstyle)

Η αγριότητα του πολέμου που διεξάγει το Ισραήλ εναντίον του παλαιστινιακού λαού – και τώρα εναντίον του πληθυσμού του Λιβάνου – είναι τόσο ακραία και η γενοκτονική του πρόθεση τόσο προφανής που τα χάνουμε μπροστά στις πιθανές εξηγήσεις. Πράγματι, δεν υπάρχουν λόγια για να περιγράψουμε τη φρίκη και τον πόνο που έχουν προκαλέσει στους Παλαιστίνιους οι στρατιωτικές επιχειρήσεις του IDF.

Είμαστε μάρτυρες μιας εκστρατείας εξόντωσης, για να διασφαλιστεί ότι δεν θα μείνει τίποτα στο έδαφος που θα τους επέτρεπε να ζήσουν στη γη τους ή απλώς να επιβιώσουν. Περισσότεροι από πενήντα χιλιάδες άνθρωποι σφαγιάστηκαν, κυρίως γυναίκες και παιδιά, χωρίς να υπολογίζουμε τα χιλιάδες σώματα που θάφτηκαν κάτω από τα ερείπια των σπιτιών τους και δεν ανακτήθηκαν ποτέ ή τους πολλούς εκτελεσθέντες, που βρέθηκαν τώρα σε ομαδικούς τάφους. Είναι ξεκάθαρο ότι μερικοί θάφτηκαν ζωντανοί ή ακρωτηριασμένοι.

Όλα τα συστήματα της κοινωνικής αναπαραγωγής έχουν διαλυθεί. Καταστράφηκαν σπίτια, δρόμοι, συστήματα ύδρευσης, συστήματα ηλεκτρισμού, νοσοκομεία, ακόμη και τα ασθενοφόρα βομβαρδίστηκαν. Όπως και όλα τα δέντρα και οι καλλιέργειες. Τουλάχιστον τετρακόσιοι γιατροί, νοσηλευτές και άλλοι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας έχουν πεθάνει σε αυτή την εκστρατεία εξόντωσης που διαρκεί ένα χρόνο.

Πολλοί, αφού υπέστησαν εξευτελισμούς, εκτελέστηκαν,  όπως και πολλοί άλλοι που είχαν καταφύγει  σε κλινικές μετά τον βομβαρδισμό των σπιτιών τους. Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι το Ισραήλ διεξάγει συστηματικά έναν ολοκληρωτικό πόλεμο ενάντια σε όλα όσα έχουν ανάγκη  οι Παλαιστίνιοι για την αναπαραγωγή τους. Και τώρα αυτή η βίαιη εκστρατεία θανάτου εξαπλώνεται στον Λίβανο και ίσως τις επόμενες εβδομάδες στο Ιράν, τη Συρία και την Υεμένη.

Οι γυναίκες και τα παιδιά, τα άτομα, δηλαδή,  που διασφαλίζουν την αναπαραγωγή της κοινότητας και αποτελούν την ελπίδα για το μέλλον, στοχοποιούνται εσκεμμένα. Το Ισραήλ κάνει τα πάντα για να διαγράψει το παρελθόν επειδή φοβάται τη δύναμη της συλλογικής μνήμης. Γνωρίζει ότι το να κρατάς  ζωντανή την ιστορία σου, τη μνήμη των τραυμάτων και των αγώνων του παρελθόντος, είναι ένα ισχυρό μέσο αντίστασης.

Η μνήμη της Νάκμπα του 1948, των κατεστραμμένων χωριών και των εκτοπισμένων κοινοτήτων, έχει στηρίξει γενιές Παλαιστινίων, έχουν αντλήσει έμπνευση για να αγωνιστούν μέχρι τέλους, για να μην εγκαταλείψουν τη γη τους. Σε απάντηση, όλοι οι χώροι όπου φυλάσσονται ντοκουμέντα – βιβλιοθήκες, πανεπιστήμια, δημόσια ή προσωπικά αρχεία – έχουν γίνει σκόνη. Επίσης, εδώ και εβδομάδες δεν επιτρέπεται η είσοδος τροφίμων στην περιοχή, έτσι οι άνθρωποι πεθαίνουν από την πείνα. Και, σαδιστικά, όταν έφτασε η επισιτιστική βοήθεια, οι άνθρωποι που συνέρρεαν στο σημείο διανομής σκοτώθηκαν όπως  και οι εργαζόμενοι των ανθρωπιστικών οργανώσεων.

Σε αυτή τη θανατηφόρα εκστρατεία, η οποία μπαίνει στον δεύτερο χρόνο της, προστίθεται η βίαιη επίθεση που εξαπέλυσαν Ισραηλινοί έποικοι, βαριά οπλισμένοι και συχνά με στρατιωτική στολή, εναντίον παλαιστινιακών αγροκτημάτων στη Δυτική Όχθη, αναγκάζοντας τους ιδιοκτήτες να φύγουν, υπό την απειλή θανάτου, κλέβοντας και σκοτώνοντας τα ζώα τους, καταστρέφοντας τα χωράφια με τις καλλιέργειες.

Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, πρέπει να αναφερθούν οι χιλιάδες ή περισσότεροι συλληφθέντες, που επίσης υποβλήθηκαν σε συνεχή βασανιστήρια και ταπείνωση, ορισμένοι κρατήθηκαν αλυσοδεμένοι για τόσο πολύ καιρό που χρειάστηκε να υποστούν ακρωτηριασμό των άκρων εξαιτίας της γάγγραινας.

Αυτό που κάνει αυτή τη γενοκτονική επιχείρηση ιδιαίτερα φρικτή είναι ότι διεξάγεται ανοιχτά, μπροστά σε ολόκληρο τον κόσμο, και απολαμβάνει την άνευ όρων υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες παρέχουν μια αδιάκοπη ροή χρημάτων και όπλων για να την υποστηρίξουν.

Πράγματι, είναι τόσο ισχυρή η δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών να υποστηρίζουν άνευ όρων τις αποφάσεις του Ισραήλ, ανεξάρτητα από το πόσο δολοφονικές μπορεί να είναι, που η στάση τους μοιάζει περισσότερο με τη στάση ενός εταίρου και υποκινητή, παρά με τη στάση ενός υποστηρικτή.

Τι διακυβεύεται λοιπόν στην Παλαιστίνη; Τι ωθεί τις κυβερνήσεις που ισχυρίζονται ότι είναι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων να μην κρατούν ούτε τα προσχήματα  και να προσπαθούν να καταπνίξουν όλες τις διαμαρτυρίες εναντίον αυτής της γενοκτονίας;

Μια απάντηση είναι ότι η μαζική απέλαση των Παλαιστινίων από την πατρίδα τους και η εκστρατεία τρόμου που διεξάγει το Ισραήλ είναι η ολοκλήρωση του καθήκοντος που του είχε ανατεθεί από τη σύστασή του. Εκείνη την εποχή το Ισραήλ ανέλαβε να υπερασπιστεί τα συμφέροντα του αμερικανικού και διεθνούς κεφαλαίου, και ειδικότερα να υπερασπιστεί τα συμφέροντα των πετρελαϊκών εταιρειών στην περιοχή και να ελέγχει τις φιλοδοξίες των λαών του αραβικού κόσμου που θα ήθελαν να ανακτήσουν τη γη και τους πόρους που τους έκλεψε ο βρετανικός αποικισμός.

Όπως γνωρίζουμε, από το 1948 το Ισραήλ έχει εξασφαλίσει ότι τα κοιτάσματα πετρελαίου της Μέσης Ανατολής είναι ανοιχτά στις αμερικανικές πετρελαϊκές εταιρείες και ότι δεν αμφισβητούνται τα αυταρχικά καθεστώτα που εγκατέστησαν οι ΗΠΑ και η Βρετανία στην περιοχή για την προστασία των συμφερόντων τους.

Το Ισραήλ έχει επιτελέσει αυτό το κατασταλτικό καθήκον τόσο αποτελεσματικά που έχει γίνει ένας από τους κορυφαίους εξαγωγείς όπλων στον κόσμο και, κυρίως, ο κύριος εξαγωγέας της τεχνολογίας της επιτήρησης και των κατασταλτικών μεθόδων για τις οποίες η Παλαιστίνη υπήρξε το εργαστήριο και το πεδίο δοκιμής1

Από αυτό επωφελήθηκαν όλα τα αυταρχικά καθεστώτα. Το Ισραήλ ήταν ο κύριος υποστηρικτής της λευκής Νότιας Αφρικής, του καθεστώτος Μομπούτο στο Κονγκό, συνεργάστηκε με το τον Ρίος Μοντ στη σφαγή του ιθαγενούς πληθυσμού στη Γουατεμάλα στις αρχές της δεκαετίας του 1980, και ο κατάλογος συνεχίζεται.

Επομένως, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ήδη το 1986 ο Τζο Μπάιντεν δήλωνε ότι: «Αν δεν υπήρχε το Ισραήλ, θα έπρεπε να το εφεύρουμε» και, παρά την ήπια καταδίκη, οι περισσότερες κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο παραμένουν σιωπηλές ενώ οι Παλαιστίνιοι και τώρα οι Λιβανέζοι σκοτώνονται. Οι περισσότεροι επωφελούνται επειδή το Ισραήλ τους παρέχει την τεχνογνωσία των κατασταλτικών μεθόδων και τους εφοδιάζει με όπλα.

Σήμερα ισραηλινά μη επανδρωμένα αεροσκάφη περιπολούν τα σύνορα, διασφαλίζοντας ότι κανένα σκάφος μεταναστών δεν μπορεί να διασχίσει τη Μεσόγειο χωρίς να εντοπιστεί.  Χρησιμοποιεί την τεχνολογία του για την ανέγερση τειχών, την κατασκευή ηλεκτροφόρων φραχτών, τη μετατροπή των συνόρων σε στρατιωτικοποιημένες ζώνες.

Για την υλοποίηση αυτού του σχεδίου το Ισραήλ έπρεπε: να κρατά τους Παλαιστίνιους σε κατάσταση πολιορκίας, να τους στερεί τη γη τους, το νερό τους, τη δυνατότητα να μετακινούνται από το ένα μέρος στο άλλο, να μετατρέψει την Παλαιστίνη σε ένα μωσαϊκό διαχωρισμένων και χωρίς καμιά συνέχεια περιοχών -που διακόπτονται από έναν αυξανόμενο αριθμό εποίκων- να κάνει την Παλαιστίνη μια «υπαίθρια φυλακή», όπου κάθε μορφή αντίστασης τιμωρείται σκληρά με φυλακίσεις, δολοφονίες, κατεδαφίσεις σπιτιών.

Αυτή τη στιγμή,  μια άλλη εξέλιξη επιταχύνει τις ενέργειες του Ισραήλ και τον πόλεμο ΗΠΑ-ΕΕ εναντίον των Παλαιστινίων. Πρόκειται για την ανακάλυψη, το 2000, ενός μεγάλου κοιτάσματος φυσικού αερίου στα ανοικτά των ακτών της Γάζας και του Ισραήλ, αξίας μισού τρισεκατομμυρίου δολαρίων.2

Όπως δείχνει ξεκάθαρα η ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, οργανώθηκαν πραξικοπήματα, ανατράπηκαν κυβερνήσεις, για την ανεμπόδιστη εξόρυξη του πετρελαίου και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτός ήταν ένας ισχυρός παράγοντας για την επιτάχυνση του σχεδίου της οικοδόμησης ενός μεγαλύτερου Ισραήλ και για την καταδίκη των Παλαιστινίων σε θάνατο ή σε μαζική απέλαση.

Όπως έχει τεκμηριώσει η Σάρλοτ Ντένετ το 2007 η ισραηλινή κυβέρνηση αντιτάχθηκε στο σχέδιο της British Gas να αναπτύξει τους υπεράκτιους πόρους φυσικού αερίου της Γάζας, που θα ωφελούσε τους Παλαιστίνιους. Το 2008 «οι ισραηλινές δυνάμεις ξεκίνησαν την επιχείρηση Cast Lead», η οποία σκότωσε σχεδόν 1.400 Παλαιστίνιους με τη δηλωμένη πρόθεση να στείλει τη Γάζα «δεκαετίες πίσω στο παρελθόν».3

Ωστόσο, δεν θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε πλήρως τι συμβαίνει στην Παλαιστίνη εάν δεν το συνδέσουμε επίσης με τον ευρύτερο πόλεμο που διεξάγουν οι ΗΠΑ, η ΕΕ και οι διεθνείς καπιταλιστικοί θεσμοί, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και η Παγκόσμια Τράπεζα για να αποκτήσουν τον έλεγχο της παγκόσμιας οικονομίας και του παγκόσμιου πλούτου.

Μέσω μιας τεχνητά δημιουργημένης «κρίσης χρέους» –το πρώτο βήμα σε μια διαδικασία επαναεποικισμού μεγάλου μέρους του λεγόμενου «Τρίτου Κόσμου»– και των επακόλουθων επιβληθέντων «προγραμμάτων διαρθρωτικής προσαρμογής», δημιουργήθηκε μια μόνιμη κατάσταση πολέμου καθώς ανοίγονται νέα εδάφη στις επενδύσεις του κεφαλαίου και υφαρπάζονται οι φυσικοί πόροι ολόκληρων περιοχών.

Υπό αυτή την έννοια «η Παλαιστίνη είναι ο κόσμος», όπως είπα σε μια ομιλία μου το 20244 σε ένα συνέδριο σοσιαλιστών μελετητών στη Νέα Υόρκη, με αφορμή την επίθεση του Σαρόν στη Γάζα. Όπως έγραψα τότε, ό,τι καταστρέφεται στην Παλαιστίνη από τις IDF σε πολλές αφρικανικές χώρες καταστρέφεται από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Στην Παλαιστίνη, ισραηλινά τανκς γκρεμίζουν σχολεία και σπίτια. Στην Αφρική είναι η διαρθρωτική προσαρμογή, η διάλυση του δημόσιου τομέα, η υποτίμηση του νομίσματος, τα αποτελέσματα, όμως,  είναι τα ίδια. … Και στις δύο περιπτώσεις, τα αποτελέσματα είναι οι προσφυγικοί πληθυσμοί, η μεταβίβαση των εδαφών από τους τοπικούς πληθυσμούς στις νέες αποικιακές δυνάμεις, η προώθηση και η προστασία των συμφερόντων του διεθνούς κεφαλαίου.

Έκτοτε, έχουν πολλαπλασιαστεί οι αποδείξεις ότι η καπιταλιστική ανάπτυξη απαιτεί έναν πραγματικό πόλεμο στα μέσα και τις δραστηριότητες που χρειάζονται οι άνθρωποι για να αναπαράγουν τη ζωή τους.

Είτε μέσω οικονομικών επεμβάσεων είτε μέσω στρατιωτικών επιχειρήσεων ή, συνηθέστερα, και των δύο, εκατομμύρια άνθρωποι στερούνται τα σπίτια τους, τα εδάφη τους, τις χώρες τους, ενώ τα εδάφη τους ιδιωτικοποιούνται, ανοίγονται σε νέες επενδύσεις και εξορυκτικές επιχειρήσεις, πετρελαϊκές, και εξορυκτικές εταιρίες καθώς και εταιρίες του αγροδιατροφικού τομέα.

Εξαιτίας αυτού σήμερα, σε όλο τον κόσμο, καταγράφονται μαζικά μεταναστευτικά κινήματα. Υπολογίζεται ότι περισσότεροι από τριάντα χιλιάδες Αφρικανοί έχουν ήδη πνιγεί στην προσπάθειά τους να φτάσουν στην Ευρώπη τα τελευταία δέκα χρόνια, τρεις χιλιάδες μόνο το 2023. Είναι μια γενοκτονία, όπως αυτή που παρακολουθούμε στη Γάζα, αλλά σιωπηλή, αόρατη.

Ακόμη και στη Λατινική Αμερική υπάρχει αυτή τη στιγμή μια μαζική έξοδος ανθρώπων που είναι πρόθυμοι να αντιμετωπίσουν το πιο επικίνδυνο ταξίδι για να φτάσουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου οι συνοριοφύλακες τους αντιμετωπίζουν και τους κυνηγούν σαν εγκληματίες. Τα ίδια τα σύνορα είναι πλέον στρατιωτικοποιημένα.

Σε μια εποχή αυξανόμενης καπιταλιστικής κρίσης και ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού, η ανάπτυξη απαιτεί μαζικές εκτοπίσεις, περιφράξεις, λεηλασίες ολόκληρων περιοχών, καθώς και μια πολιτική που τείνει να μειώνει συνεχώς τις επενδύσεις στην κοινωνική αναπαραγωγή, τις παροχές  και τους μισθούς.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, όπως είδαμε ειδικά στο Ιράκ, ακόμα και ο πόλεμος αλλάζει και στρέφεται κατά του άμαχου πληθυσμού, με στόχο να αδειάσουν ολόκληρες περιοχές από τους κατοίκους τους, οι οποίοι πρέπει να τρομοκρατηθούν και να στερηθούν τα μέσα της επιβίωσής τους.

Στο Ιράκ, όπως αναφέρει ο Νταν Κόβαλικ  στο έργο του No More War (2020)5 επικαλούμενος τα συμπεράσματα της Εξεταστικής Επιτροπής του Διεθνούς Δικαστηρίου Εγκλημάτων Πολέμου ο αμερικανικός στρατός κατέστρεψε «σπίτια, ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, εγκαταστάσεις αποθήκευσης καυσίμων, πολιτικά εργοστάσια, νοσοκομεία, εκκλησίες, πολιτικά αεροδρόμια, αποθήκες τροφίμων, εργαστήρια ανάλυσης τροφίμων, σιλό σιτηρών, κέντρα εμβολιασμού ζώων, σχολεία, πύργους επικοινωνίας, κτίρια κυβερνητικών γραφείων και καταστήματα…

Και οι περισσότερες τοποθεσίες βομβαρδίστηκαν δύο ή τρεις φορές, «για να διασφαλιστεί ότι δεν θα μπορούσαν να επισκευαστούν» (ό.π). Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι άνθρωποι συνέχισαν να πεθαίνουν για πολύ καιρό μετά το τέλος των βομβαρδισμών. Υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 2 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ως αποτέλεσμα αυτής της εκστρατείας, από τους οποίους οι 500.000 ήταν παιδιά.

Αυτό είναι, χωρίς αμφιβολία, αυτό που θα συμβεί στην Παλαιστίνη. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε, μέχρι σήμερα, πότε θα τελειώσουν οι δολοφονίες και η πείνα των Παλαιστινίων. Φαίνεται να μην υπάρχει τέλος στη σφαγή, με το ADIF να προετοιμάζει μια μαζική εισβολή στη Ράφα.

Όμως, όποια κι αν είναι η έκβαση αυτού του γενοκτονικού πολέμου, οι Παλαιστίνιοι θα συνεχίσουν να πεθαίνουν για πολύ καιρό ακόμη, εξαιτίας των επιπτώσεων του υποσιτισμού, των ασθενειών που προκαλούνται από την έλλειψη τροφής και καθαρού νερού, των συνεπειών των τραυμάτων και άλλων ασθενειών που δεν μπορούν πλέον να φροντιστούν με ασφάλεια καθώς και από τα ανείπωτα τραύματα που έχουν υποστεί οι άνθρωποι.

Ο πόλεμος που διεξάγουν οι Ισραηλινοί στην Παλαιστίνη είναι ιδιαίτερα σκληρός για τις γυναίκες που είναι υπεύθυνες για την αναπαραγωγή των κοινοτήτων τους και οι οποίες έχουν μείνει χωρίς τίποτα – χωρίς σπίτια, χωρίς τροφή, χωρίς τα μέσα για να αναπαραχθούν, να φροντίσουν και να προστατεύσουν τα παιδιά και τις οικογένειές τους.

Πολλές γέννησαν μόνο και μόνο για να δουν τα μωρά τους σκοτωμένα ή να τα δουν να καταδικάζονται σε θάνατο από την πείνα. Δεν μπορεί κανείς να φανταστεί πώς πρέπει να είναι ο πόνος για τις εκατοντάδες έγκυες γυναίκες που πρέπει να γεννήσουν κάτω από τις βόμβες, χωρίς ιατρική βοήθεια, γνωρίζοντας ότι τα παιδιά που κυοφορούν δεν θα έχουν καμία πιθανότητα επιβίωσης.

Η βαρβαρότητα που τους επιβάλλεται έχει ιδιαίτερη σημασία. Οι γυναίκες είναι αυτές που κρατούν την κοινότητα ενωμένη, που όταν όλα φαίνονται χαμένα αντέχουν, ψάχνουν για λίγο φαγητό, συνεχίζουν τη ζωή ακόμα και κάτω από μια σκηνή, παρηγορούν τα παιδιά.

Μαζί με τη φρίκη απέναντι  στην απάνθρωπη συμπεριφορά του Ισραήλ, πρέπει να νιώθουμε απέραντο θαυμασμό για το θάρρος και τη δύναμή τους, καθώς και για το θάρρος και τη δύναμη των γιατρών και όλου του παλαιστινιακού λαού που, κάτω από τους βομβαρδισμούς, συνεχίζουν να αντιστέκονται, λέγοντας στον κόσμο ότι προτιμούν να πεθάνουν εκεί που βρίσκονται παρά να εγκαταλείψουν για άλλη μια φορά τη γη τους. Γιατί η εγκατάλειψη της γης τους είναι κι αυτό μια μορφή θανάτου – και γιατί γνωρίζουν ότι υπό ισραηλινή κατοχή δεν υπάρχουν ασφαλή μέρη γι’ αυτούς.

Το να καταγγείλουμε αυτή τη γενοκτονία, να υποστηρίξουμε τον αγώνα τους με όλα τα μέσα που διαθέτουμε, να κινητοποιηθούμε για να ζητήσουμε όχι μόνο κατάπαυση του πυρός, αλλά και τον τερματισμό της ισραηλινής κυριαρχίας στην Παλαιστίνη, είναι το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε απέναντι σε αυτό το όνειδος.

Και κάτι άλλο, αυταπατώμεθα αν πιστεύουμε ότι ο πόλεμος που διεξάγει το Ισραήλ στην Παλαιστίνη δεν είναι ζωτικής σημασίας και για τη δική μας ζωή. Η συνεχής ροή χρημάτων και όπλων που στέλνει η κυβέρνηση Μπάιντεν για να συνδράμει αυτή τη γενοκτονία αφαιρείται από τα σχολεία μας, τις επενδύσεις στις κοινότητές μας, τα συστήματα υγείας και τα νοσοκομεία μας.

Η απάνθρωπη και βάρβαρη μεταχείριση των Παλαιστινίων συνιστά απειλή για όλους μας. Είναι μια προειδοποίηση για το τι μπορεί να κάνουν σε εμάς –μας υπενθυμίζει ότι ζούμε σε ένα κοινωνικό σύστημα το οποίο αδιαφορεί για τις ανθρώπινες ζωές και δεν διστάζει να εμπλακεί στη μαζική καταστροφή των ανθρώπων για να πετύχει τους στόχους του.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

Πηγή: comune-info.net

  1. Βλ. Antony Loewenstein, The Palestine Laboratory: How Israel Exports the Technology of Occupation Around the World, Verso, 2023. []
  2. Charlotte Dennett, «Israel, Gaza, and the Struggle for Oil», Counterpunch, 11 Δεκεμβρίου 2023. []
  3. Ό.π. []
  4. Silvia Federici “Palestine is the world” (2002) Counterpunch, 12 Μαρτίου 2024. []
  5. Dan Kovalik, War No More. No More War: How the West Violates International Law by Using ‘Humanitarian’ Intervention to Advance Economic and Strategic Interests Hardcover – Skyhorse Publishing, 2020 (σελ. 86). Ο Kovalik επικαλέστηκε έκθεση της Εξεταστικής Επιτροπής του Διεθνούς Δικαστηρίου Εγκλημάτων Πολέμου. []

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Περί «τεχνοαμνησίας». Του Δημοσθένη Δαγκλή

Κραυγή αγωνίας για το δάσος του Χορτιάτη