Δεκάδες είναι οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας που γίνονται κάθε εβδομάδα σε ολόκληρη τη χώρα. Άνθρωποι που δεν μπόρεσαν να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους προς τις τράπεζες χάνουν την πρώτη τους κατοικία και καλούνται μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να μαζέψουν τα πράγματα τους και να αναζητήσουν στέγη κάπου αλλού. Τις περισσότερες φορές πρόκειται για ανθρώπους που δεν έχουν σταθερό εισόδημα, με αποτέλεσμα η όλη υπόθεση να γίνεται εφιαλτική.
Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί έχουν δώσει τη δυνατότητα στις τράπεζες όλα να γίνονται πάρα πολύ γρήγορα, με αποτέλεσμα οι οφειλέτες σε πολλές περιπτώσεις να μην προλαβαίνουν να αντιδράσουν.
Τα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση δημιούργησε την περιβόητη πλατφόρμα του «ευάλωτου οφειλέτη», στην οποία αν ενταχθείς θα έχεις προστασία της πρώτης κατοικίας σου για περίπου έναν χρόνο. Μόνο που για να ενταχθεί κάποιος στην πλατφόρμα του «ευάλωτου οφειλέτη» πρέπει το ετήσιο εισόδημα του να μην ξεπερνά τα 7.500 ευρώ, πρέπει δηλαδή να αμείβεται με τον κατώτατο μισθό ή και λιγότερο. Αποτέλεσμα, η πλειοψηφία των υπερχρεωμένων νοικοκυριών να μην μπορεί να ενταχθεί.
Εφόσον δεν έχεις ενταχθεί σε αυτή την κατηγορία, τότε ανά πάσα στιγμή λαμβάνεις κατασχετήριο για την πρώτη σου κατοικία, με τον πλειστηριασμό να προγραμματίζεται μέσα στους επόμενους 8 μήνες από την ημέρα κατάσχεσης.
Στο διάστημα αυτό πολλοί οφειλέτες προσφεύγουν εντός 45 ημερών κατά της κατάσχεσης, με την απόφαση του δικαστηρίου να εκδίδεται εντός δύο μηνών. Όπως μας ανέφερε δικηγόρος της Θεσσαλονίκης που ασχολείται με δεκάδες υποθέσεις πλειστηριασμών, τα δικαστήρια τις περισσότερες φορές είναι κατά των οφειλετών και υπέρ των τραπεζών, στο όνομα της διάσωσης του τραπεζικού συστήματος. Είναι δεκάδες καθημερινά οι δίκες που αφορούν αυτές τις ανακοπές πλειστηριασμού, οι οποίες δίνουν σε κάποιες περιπτώσεις μια ανάσα για τους οφειλέτες.
Τους τελευταίους μήνες ο ρυθμός των κατασχέσεων και των εξώσεων από τις τράπεζες έχει αυξηθεί ραγδαία. Πολλοί αποδίδουν αυτή την βιασύνη των τραπεζών στο γεγονός ότι το 2023 λήγουν οι εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου προς τα ξένα fund που αγόρασαν τα κόκκινα δάνεια των ελληνικών τραπεζών. Έτσι, οι τράπεζες τρέχουν να πλειστηριάσουν και άρα να εισπράξουν χρήματα για να τα δώσουν στη συνέχεια στα ξένα fund.
Κάναμε μια σύντομη έρευνα στον ιστότοπο των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών (https://www.eauction.gr/) και είδαμε τους πλειστηριασμούς αποκλειστικών κατοικιών σε δήμους της Θεσσαλονίκης και της Κεντρικής Μακεδονίας. Σημειώνεται ότι στους παρακάτω αριθμούς εντάσσονται και πλειστηριασμοί που έχουν ανακοπεί προσωρινά με δικαστική απόφαση ή με άλλη διαδικασία.
Δήμος Θεσσαλονίκης
1.822 πλειστηριασμοί
Δήμος Καλαμαριάς
495
Δήμος Αμπελοκήπων – Μενεμένης
218
Δήμος Παύλου Μελά
416
Δήμος Πυλαίας – Χορτιάτη
764
Δήμος Ωραιοκάστρου
363
Δήμος Θέρμης
437
Δήμος Θερμαϊκού
411
Δήμος Δέλτα
239
Δήμος Βέροιας
315
Δήμος Σερρών
333
Δήμος Κατερίνης
379
Από το «παιχνίδι» των πλειστηριασμών δεν θα μπορούσε φυσικά να λείπει ο κλάδος των μεσιτών. Μεσιτικά γραφεία αναρτούν αγγελίες σε σχετικούς ιστότοπους με τις οποίες καλούν πιθανούς αγοραστές ακινήτων που πλειστηριάζονται, ώστε να συγκροτήσουν μαζί τον σχετικό φάκελο και να διεκδικήσουν το σπίτι. Οι υψηλές τιμές των ακινήτων κάνουν αυτά τα ακίνητα να μοιάζουν με «μεγάλες ευκαιρίες» για έναν υποψήφιο αγοραστή, μόνο που στο σπίτι αυτό έμενε μέχρι πρότινος κάποιος άλλος, ο οποίος δεν αποχώρησε με την θέληση του.
Σε περίπτωση που κάποιος οφειλέτης θελήσει να σώσει το σπίτι του, η τράπεζα του ζητά να καταθέσει «μπροστά» ένα μεγάλο ποσό, της τάξης των 20.000 ευρώ και πάνω και στη συνέχεια να ξεκινήσουν να τρέχουν οι κανονικές δόσεις. Φυσικά κανένας οφειλέτης που πλειστηριάζεται η πρώτη του κατοικία δεν έχει αυτή την δυνατότητα.
Τι θα μπορούσε να γίνει εναλλακτικά, από τη στιγμή που δεν υπάρχει προστασία της πρώτης κατοικίας στην Ελλάδα; Όπως μας επεσήμανε ο ίδιος δικηγόρος, άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν θεσπίσει διαδικασίες και πλαφόν με τις οποίες δίνεται η δυνατότητα στους ιδιοκτήτες να προσπαθήσουν να κρατήσουν το σπίτι τους. Στην Ισπανία η κυβέρνηση έχει θεσπίσει ένα πλαφόν κέρδους για την τράπεζα ή το fund από κάθε πλειστηριασμό, δεν μπορεί δηλαδή ένα σπίτι που πλειστηριάζεται για χρέος πχ. 20.000 ευρώ να πλειστηριάζεται με αρχική τιμή τα 60.000 ευρώ.
Την ίδια ώρα, η Κυπριακή κυβέρνηση έχει ορίσει ότι σε ενδεχόμενο πλειστηριασμού, ο μέχρι σήμερα ιδιοκτήτης έχει προτεραιότητα να διεκδικήσει στον πλειστηριασμό το σπίτι του, και εν συνεχεία μόνο Κύπριοι πολίτες, ενδεχομένως συγγενείς του πολίτη που πλειστηριάζεται το σπίτι του, και μόνο στην τρίτη φάση του πλειστηριασμού έχουν τη δυνατότητα να διεκδικήσουν το ακίνητο κτηματομεσιτικές εταιρείες κ.α..
