Ενα τσουβάλι από νέα μέτρα που φτάνουν τα 5 δισ. ευρώ για την τετραετία 2018-2021 περιλαμβάνει το πολυνομοσχέδιο που έφτασε τα μεσάνυχτα του Σαββάτου στη Βουλή και ενώ οι δανειστές έψησαν προηγουμένως το ψάρι στα χείλη του οικονομικού επιτελείου που έτρεχε μέχρι το παρά ένα της κατάθεσης.
Γράφει ο Μάριος Χριστοδούλου για την Εφημερίδα των Συντακτών
Με τους στόχους στα πρωτογενή πλεονάσματα να κλειδώνουν στο 4% μετά το 2018 και με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να έχει τον απόλυτο έλεγχο του Μνημονίου, το πολυνομοσχέδιο βάζει τα ελληνικά νοικοκυριά σε ένα νέο τούνελ άγριας λιτότητας. Θεωρητικά αυτό το τούνελ έπρεπε κανονικά να κονταίνει όσο η χώρα πλησιάζει προς το τέλος του προγράμματος που έχει οριστεί για τον Αύγουστο του 2018.
Δυστυχώς όμως για τα 8 εκατομμύρια των φορολογουμένων ο κύκλος της λιτότητας μακραίνει και στο μόνο το οποίο μπορούν να ελπίζουν είναι η εφαρμογή των θετικών μέτρων.
Σύμφωνα με το πολυνομοσχέδιο, τα αντίμετρα φτάνουν στα 7,559 δισ. ευρώ, με το ύψος τους να ξεπερνά ακόμη και αυτό των νέων δημοσιονομικών μέτρων. Εάν τα αντίμετρα εφαρμοστούν από το 2019 και δεν μείνουν στην Ιστορία ως ένα από τα καλύτερα πολιτικά παραμύθια, τότε τα βάρη σαφώς και θα είναι μικρότερα για μισθωτούς, συνταξιούχους, αγρότες και μικρομεσαίους. Οι φοροελαφρύνσεις όμως μαζί με τις υπόλοιπες κοινωνικές παροχές τελούν υπό τον όρο ότι η κυβέρνηση θα πιάνει τον στόχο του 3,5% στα πρωτογενή πλεονάσματα.
Επί του παρόντος το πολυνομοσχέδιο αλλά και το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής της περιόδου 2018-2021 που πήγαν πακέτο στη Βουλή ενσωματώνουν μέτρα 4,644 δισ. ευρώ και αν ληφθούν υπόψη και οι παρεμβάσεις που θα γίνουν από το 2018 έως το 2021, ο πέλεκυς για τα νοικοκυριά καθίσταται βαρύτερος. Σε σωρευτική βάση ο λογαριασμός ξεπερνά τα 5 δισ. ευρώ, όταν η κυβέρνηση μιλούσε επισήμως για μέτρα μόλις 3,6 δισ. ευρώ που δεν ξεπερνούν το 2% του ΑΕΠ.
Αν και το νομοσχέδιο ξεκινά στα πρώτα του άρθρα με τα αντίμετρα, αυτό που ενδιαφέρει τα νοικοκυριά είναι οι επιβαρύνσεις. Το 2018 κάνει ποδαρικό με τα εξής δύο, ήπια -σε σχέση με αυτά που θα ακολουθήσουν- μέτρα συνολικής απόδοσης 233 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων:
-Τα 189 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από την κατάργηση της μείωσης του φόρου εισοδήματος για ιατρικές δαπάνες, καθώς και της μείωσης κατά 1,5% του φόρου εισοδήματος που παρακρατείται στα εισοδήματα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.
-Τα 44 εκατ. ευρώ από την κατάργηση της έκπτωσης από το φορολογητέο ποσό της βουλευτικής αποζημίωσης των δαπανών άσκησης του λειτουργήματος του βουλευτή.
Και από τον επόμενο χρόνο έρχονται τα… σκληρά. Η πρώτη μεγάλη δημοσιονομική παρέμβαση ξεκινά από τις συντάξεις, με το πολυνομοσχέδιο να προβλέπει μειώσεις έως 18% στις κύριες και τις επικουρικές. Μέσω αυτής της μαχαιριάς το 2019 εξοικονομούνται 1,328 δισ. ευρώ από τις κύριες συντάξεις στον ιδιωτικό τομέα και 232 εκατ. ευρώ από τις επικουρικές.
Οι αντίστοιχες παρεμβάσεις στις συντάξεις του Δημοσίου οδηγούν σε πρόσθετες εξοικονομήσεις 819 εκατ. ευρώ ανεβάζοντας τον συνολικό λογαριασμό των συνταξιοδοτικών παρεμβάσεων σε 2,493 δισ. ευρώ. Επίσης άλλα 115 εκατ. ευρώ εξοικονομούνται βάσει της πρόβλεψης ότι οι συντάξεις θα μείνουν παγωμένες έως το 2021. Σχετική διάταξη μεταθέτει για την 1η Ιανουαρίου 2022 την πρώτη αύξηση των συντάξεων με βάση το ΑΕΠ και τον πληθωρισμό.
Το 2020, εφόσον το ΔΝΤ κρίνει ότι τα νούμερα βγαίνουν και δεν ζητήσει εφαρμογή των μειώσεων στο αφορολόγητο από το 2019, προβλέπεται η αύξηση των δημόσιων εσόδων κατά 1,920 δισ. ευρώ εξαιτίας του περιορισμού της έκπτωσης φόρου κατά 650 ευρώ και της συνακόλουθης έμμεσης μείωσης του αφορολογήτου.
Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι η έκπτωση φόρου ψαλιδίζεται ως εξής:
-Σε 1.250 ευρώ από 1.900 ευρώ που ισχύει σήμερα για φορολογούμενο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, εφόσον το εισόδημά του δεν υπερβαίνει τα 20.000 ευρώ.
-Σε 1.300 ευρώ από 1.950 ευρώ για φορολογούμενο με ένα εξαρτώμενο τέκνο.
-Σε 1.350 ευρώ από 2.000 ευρώ σήμερα για φορολογούμενο με δύο εξαρτώμενα τέκνα.
-Σε 1.450 ευρώ από 2.100 ευρώ για φορολογούμενο με τρία ή περισσότερα παιδιά.
Ο περιορισμός της έκπτωσης φόρου προσγειώνει το αφορολόγητο (από το 2020 με βάση το καλό σενάριο) από τα 5.682 ευρώ (άγαμο) έως τα 6.590 ευρώ για οικογένεια με περισσότερα από τρία τέκνα. Χολωμένος ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσκαλώτος από το δεύτερο ψαλίδισμα στο αφορολόγητο που συνέβη επί ημερών του, εν τούτοις δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά μπροστά στην αφόρητη πίεση του ΔΝΤ.
Το ήξερε άλλωστε από την αρχή ότι το Ταμείο ήταν ανυποχώρητο σε αυτό το θέμα. Η μείωση στο αφορολόγητο αυξάνει, από το 2020, κατά 650 ευρώ τη φορολογική επιβάρυνση οδηγώντας στο ταμείο της Εφορίας ακόμη και μισθωτούς, συνταξιούχους με μηνιαία εισοδήματα της τάξεως των 500 ευρώ.
Αντίμετρα
Εάν εφαρμοστούν τα αντίμετρα, το 2020 ο φορολογικός συντελεστής θα μειωθεί σε 20% (αυξάνοντας έτσι το έμμεσο αφορολόγητο στα 6.250 ευρώ για φορολογούμενο χωρίς παιδιά), ο ΕΝΦΙΑ θα περικοπεί κατά 200 εκατ. ευρώ ( έκπτωση 30% ή έως 70 ευρώ για συνολικό ΕΝΦΙΑ έως 700 ευρώ) ο συντελεστής φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων θα μειωθεί από το 29% στο 26% και η ειδική εισφορά αλληλεγγύης με τη νέα κλίμακα θα επιβάλλεται σε φορολογουμένους με εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ (από 12.000 ευρώ σήμερα).
Αναλυτικότερα:
Η νέα κλίμακα εισφοράς αλληλεγγύης θα έχει τους εξής συντελεστές:
■ 0% για το εισόδημα έως 30.000 ευρώ.
■ 2% (από 6,5%) για εισόδημα από 30.001 έως 40.000 ευρώ.
■ 5% (από 7,5%) για κλιμάκιο εισοδήματος από 40.001 έως 65.000 ευρώ
Φόρος έως και 45% στα εισοδήματα από Airbnb
Φόρο έως και 45% στα εισοδήματα από βραχυχρόνιες μισθώσεις κατοικιών προβλέπει το πολυνομοσχέδιο για όσους νοικιάζουν το σπίτι μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας τύπου Airbnb. Συγκεκριμένα:
■ Το εισόδημα που αποκτάται από την 1.1.2017 από φυσικά πρόσωπα, από τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτου της οικονομίας διαμοιρασμού, θεωρείται εισόδημα από ακίνητη περιουσία – εφόσον τα ακίνητα εκμισθώνονται επιπλωμένα χωρίς την παροχή οιασδήποτε υπηρεσίας πλην της παροχής κλινοσκεπασμάτων.
Ετσι θα φορολογείται με κλιμακωτούς συντελεστές από 15% έως και 45%. Είναι οι ίδιοι συντελεστές που ισχύουν για τα εισοδήματα από ενοίκια, οι οποίοι αυξήθηκαν από 11% σε 15% για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος μέχρι 12.000 ευρώ, από 33% σε 35% για το τμήμα του ετήσιου εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 35.000 ευρώ και από 33% σε 45% για το τμήμα του ετήσιου εισοδήματος από τα 35.001 ευρώ και άνω.
■ Σε περίπτωση που παρέχονται οποιεσδήποτε άλλες υπηρεσίες, το εισόδημα αυτό λογίζεται ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα. Τότε ο φόρος θα υπολογίζεται με συντελεστή 29%, όπως ισχύει για τα εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα.
Τα προβλεπόμενα έσοδα για το Δημόσιο υπολογίζονται σε 48 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, από την 1η Ιανουαρίου 2018 τα ενοικιαζόμενα δωμάτια με λίγα «κλειδιά» θα επιβαρυνθούν τελικά περισσότερο καθώς αλλάζει το τέλος διανυκτέρευσης, το οποίο προβλέφθηκε πέρυσι αλλά θα εφαρμοστεί από τις αρχές του επόμενου έτους.
Οι νέες διατάξεις ορίζουν ότι επιβάλλεται ενιαίο τέλος διανυκτέρευσης 0,5 ευρώ (ανά δωμάτιο ανά βραδιά) σε όλα τα ενοικιαζόμενα ανεξάρτητα από τον αριθμό των «κλειδιών». Η διάταξη η οποία αντικαθίσταται προέβλεπε τέλος διανυκτέρευσης από 0,25 ευρώ, 0,50 ευρώ και 1 ευρώ όσο αυξάνονταν τα «κλειδιά» κατάταξης του δωματίου.
Photo Credit: Nikos Libertas/ SOOC