Ο πολιτικός χρόνος υπέστη μια απότομη συμπύκνωση που είχε ως αποτέλεσμα να διαρραγεί το συνεχές του όταν, μεσούσης της καπιταλιστικής χρηματοπιστωτικής κρίσης, έγινε αναφορά σε κυβέρνηση της αριστεράς. Όλα αυτά, προφανώς, εντός του πλαισίου της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, αφού επ’ ουδενί λόγω δε συνέτρεχαν οποιουδήποτε είδους επαναστατικές συνθήκες. Ξεκίνησε με τον τρόπο αυτό μια εξαιρετικά απαιτητική διαδικασία η οποία, δεδομένων των καταστάσεων, ήταν αναμενόμενο πως σύντομα θα καταδείκνυε με τον πλέον διασπαστικό τρόπο τόσο τα όρια της μέχρι τότε επιχειρούμενης προσέγγισης της κοινωνίας με όρους ιδεολογικής ανάλυσης όσο και την ανάγκη επικαιροποίησης του τρόπου περιγραφής του οράματος αλλά και της δράσης για την πραγμάτωσή του.
Με αφορμή το αντιφατικόν της στήριξης μιας κυβέρνησης που εφαρμόζει μνημονιακή πολιτική και της ταυτόχρονης συμμετοχής σε απεργίες αλλά και το παράδοξο του να επικαλείται κάποιος στα επιχειρήματα και τα συνθήματά του τον λαό ενώ η πλειοψηφία της κοινωνίας δεν στηρίζει τις κινηματικές του δράσεις, η παραδοχή της σουρεαλιστικής διπολικότητας θα μπορούσε να λειτουργήσει βοηθητικά. Στη σουρεαλιστική διπολικότητα ο παρατηρητής και o παρατηρούμενος φέρουν συγχρόνως και την ιδιότητα του παρατηρούμενου και του παρατηρητή αλλά αδυνατούν να αντιληφθούν τη γενικότερη εικόνα καθώς έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι μιας λειψής θεώρησης του κόσμου την οποία σχημάτισαν με τα τυχαία δεδομένα που έχουν στη διάθεσή τους.
Αυτό μπορεί εύκολα να περιγραφεί με την αναφορά περί φωτός. Το φως έχει διττή φύση: είναι και σωματίδιο και ηλεκτρομαγνητικό κύμα. Ανάλογα με τις συνθήκες πειράματος, άλλοτε εκδηλώνεται ο σωματιδιακός και άλλοτε ο κυματικός χαρακτήρας του. Αν χρησιμοποιηθούν μόνο εργαλεία σωματιδιακής παρατήρησης, δε θα γίνει ποτέ αντιληπτή η κυματική φύση του και δεν θα ερμηνεύονται όλα τα φαινόμενα – και αντίστροφα. Επίσης, το (λευκό) φως προκύπτει από τη σύνθεση ακτινοβολιών διαφορετικών συχνοτήτων και μηκών κύματος (χρωμάτων). Για να αναλυθεί στις επιμέρους ακτινοβολίες θα πρέπει να υποστεί διάθλαση. Αν στη συνέχεια ασχοληθεί κάποιος αποκλειστικά με μια μονοχρωματική ακτινοβολία, ίσως ξεχάσει πως πρόκειται για ένα τμήμα μόνο του φωτός και όχι για το φως στο σύνολό του.
Έτσι, θα καταλήξει να μην μπορεί να αντιληφθεί τον κόσμο εν γένει, καθώς τα υπόλοιπα κομμάτια του φάσματος θα είναι αόρατα για αυτόν. Αόρατα, παρά το ότι θα συνεχίσουν να υπάρχουν. Που πάει να πει ότι θα σκοντάφτει πάνω τους και δε θα βλέπει σε τι σκόνταψε. Που πάει να πει ότι θα σκοντάφτουν πάνω του και δε θα βλέπει τι είναι αυτό που τον χτύπησε.
Κατά συνέπεια, για να μπορέσει να αντεπεξέλθει σε όλη αυτή την παράνοια θα καταφεύγει στην έκφραση απόλυτων θέσεων και ψυχολογικού τύπου αναφορών περί διπολικότητας και σχιζοφρένειας όσων χρησιμοποιούν ακτινοβολίες διαφορετικού μήκους κύματος. Θα μιλάει για τις αυταπάτες των άλλων ενώ συγχρόνως και οι άλλοι, οι όποιοι άλλοι, θα θεωρούν αντίστοιχα αυταπάτες τις δικές του ιδέες.
Είναι προφανές πως κάτι τέτοιο δεν μπορεί να ανταποκρίνεται σε όλες τις πτυχές της πραγματικότητας και δεν προσφέρει παρά μόνο κλάσματα της συνολικής εικόνας. Όμως, όλοι οι αποκλειστικοί χρήστες μονοχρωματικής ακτινοβολίας έχουν ήδη εγκλωβιστεί στον ορίζοντα γεγονότων* της μαύρης τρύπας της λογικής τους.
————————
*ο “ορίζοντας γεγονότων” είναι το σύνορο που περιβάλλει τη μαύρη τρύπα και εμποδίζει το φως να ξεφύγει, οπότε όλα τα γεγονότα που μπορούν να γίνουν αντιληπτά από παρατηρητή έξω από τη μαύρη τρύπα βρίσκονται το πολύ μέχρι το όριο αυτό.
Ο Κωνσταντίνος Γιαννέλος είναι φυσικός ΑΠΘ
Εικόνα: “The Rude Lord”, Bansky