«Αρκετά πια… δεν θα στέκεται πλέον μεταξύ των ψηφοφόρων και του αξιωματούχου μια πολιτική μηχανή με ένα πολύπλοκο σύστημα ομάδων και συνδιασκέψεων, με τη χειραγώγηση των οποίων ανατρέπει τη βούληση των ψηφοφόρων». Αυτή ήταν η αγωνιστική κραυγή του κινήματος των Προοδευτικών που σάρωσε τις κατεστημένες πολιτικές διαδικασίες Το 1905 στην πολιτεία Wisconsin ψηφίστηκε νόμος που προβλέπει την άμεση εκλογή των αντιπροσώπων στα εθνικά κομματικά συνέδρια, αλλά δεν έλεγε τίποτα για την προτίμηση των εκπρόσωπων για τους υποψηφίους για την προεδρία της χώρας. Η Όρεγκον είναι συνήθως αυτή η πολιτεία που πιστώνεται τη θέσπιση της πρώτης προκριματικής εκλογής για τους υποψήφιους για το προεδρικό χρίσμα, μια διαδικασία που περιπαικτικά αποκαλείται «διαγωνισμός ομορφιάς» και διαχωρίζεται από την εκλογή των συνέδρων. Το 1910, η ιδέα της προκριματικής εκλογής τέθηκε ενώπιον των ψηφοφόρων που την ενέκριναν. Ο νόμος, που ακόμα ισχύει με βάση το σύνταγμα της Πολιτείας αυτής, προέβλεπε τόσο την λαϊκή επιλογή των υποψηφίων για την προεδρία, όσο και την εκλογή των αντιπροσώπων, που νομικά είναι υποχρεωμένοι να στηρίξουν τον νικητή της προκριματικής εκλογής. Έναν αιώνα μετά η Προοδευτική Αμερική σηκώνει κεφάλι με το πρόσωπο του Μπέρνι Σάντερς, που εκλέγεται επί πολλές εξαετίες ως ο μοναδικός Αμερικανός ανεξάρτητος σοσιαλιστής γερουσιαστής της Πολιτείας Βερμόντ.
Από τους πιο προοδευτικούς
O υποψήφιος για το χρίσμα των Δημοκρατικών για την προεδρία των ΗΠΑ Bernard «Bernie» Sanders γεννήθηκε την 8η Σεπτεμβρίου 1941. Συντάχθηκε με το Δημοκρατικό Κόμμα το 2015. Ως τότε ήταν ο μοναδικός ανεξάρτητος με τόσο μακρά κοινοβουλευτική θητεία στο Κογκρέσο. Διετέλεσε 2ο τη τάξει μέλος της Επιτροπής της Γερουσία για θέματα προϋπολογισμού.
Ο Σάντερς μεγάλωσε στην φημισμένη συνοικία Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Σπούδασε στο Πανεπιστημίου του Σικάγο, όπου εντάχθηκε στη Σοσιαλιστική Ένωση Νέων και ταυτόχρονα ως ενεργός πολίτης του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα ήταν οργανωτής της Συνέλευσης Φυλετικής Ισότητας και της Συντονιστικής Φοιτητικής Επιτροπής για τη Μη-Βία. Ακολουθώντας τα βήματα του κινήματος, συμμετείχε το 1963 στην μεγάλη πορεία στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ για Θέσεις Εργασίας και Ελευθερία, όπου ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ εκφώνησε το διάσημο λόγο «Έχω ένα Όνειρο». Μετακόμισε στο Βερμόντ το 1968 κι ως τα μέσα της δεκαετίας του ’70 προσπάθησε ανεπιτυχώς να εκλεγεί κυβερνήτης ή γερουσιαστής ως ανεξάρτητος. Το 1981 ως ανεξάρτητος εξελέγη δήμαρχος Μπέρλιγκτον, της πιο πολυπληθούς πόλης του Βερμόντ. Επανεξελέγη 3 φορές. Το 1990 εξελέγη βουλευτής της Βουλής των Αντιπροσώπων, εκπροσωπώντας την περιφέρεια του Βερμόντ. Συνίδρυσε την Κοινοβουλευτική Ομάδα των Προοδευτικών. Ήταν βουλευτής επί 16 χρόνια και κατόπιν το 2006 εξελέγη γερουσιαστής. Το 2012 επανεξελέγη με 71% της λαϊκής ψήφου.
Ο Σάντερς, ως μόνιμος επικριτής της ιμπεριαλιστικής εξωτερικής των ΗΠΑ, ήταν από τους πρωτοπόρους, που αντιστάθηκαν στους πολέμους εναντίον του Ιράκ. Η δημοτικότητά του σε πανεθνικό επίπεδο ανέβηκε μετά το 2010, όταν υπέβαλε τη Γερουσία στη διαδικασία της κωλυσιεργίας (filibuster) εναντίον της προτεινόμενης επέκτασης των φορολογικών περικοπών του Μπους. Ευνοεί πολιτικές παρόμοιες με εκείνες των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων στην Ευρώπη, ιδιαίτερα εκείνων που ασκούνται στις σκανδιναβικές χώρες. Ο Σάντερς αποτελεί την πιο προοδευτική φωνή στο Δημοκρατικό Κόμμα για θέματα όπως η εισοδηματική ανισότητα, η καθολική υγειονομική περίθαλψη, η γονική άδεια, η κλιματική αλλαγή, τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ και η μεταρρύθμιση της χρηματοδότησης των προεκλογικών εκστρατειών. Είναι ιδιαίτερα επικριτικός για την διατήρηση των φυλετικών διακρίσεων στο σύστημα ποινικής δικαιοσύνης καθώς και των πολιτικών μαζικής επιτήρησης, όπως τα προγράμματα της NSA (Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ), η Patriot Act κλπ.
Εναντίον της ευρωπαϊκής λιτότητας
Τον περασμένο Αύγουστο ο Σάντερς είχε συγκαλέσει σύσκεψη μιας ομάδας οικονομολόγων στην Ουάσιγκτον για να συζητήσουν την κρίση του χρέους στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο1. Στην εναρκτήρια δήλωσή του, ο Σάντερς μίλησε για την κρίση χρέους στην Ελλάδα, καθώς και στο Πουέρτο Ρίκο. «Ήρθε η ώρα για τους πιστωτές να καθίσουν με τις κυβερνήσεις στην Ελλάδα και το Πουέρτο Ρίκο για την εκπόνηση ενός σχεδίου εξόφλησης των χρεών, που θα είναι δίκαιη και για τις δύο πλευρές», είπε ο Σάντερς. «Οι άνθρωποι στην Ελλάδα και τα παιδιά του Πουέρτο Ρίκο το αξίζουν». Συνέχισε λέγοντας: «…η Ελλάδα σήμερα μοιάζει με τις Ηνωμένες Πολιτείες της δεκαετίας του 1930, εν μέσω της χειρότερης κρίσης, οικονομικής ύφεσης στην ιστορία της χώρας μας. Η ελληνική οικονομία έχει ουσιαστικά καταρρεύσει, και οι άνθρωποι στην Ελλάδα είναι παγιδευμένοι σε μια πολύ βαθιά ύφεση. Θέλω να ξεκινήσω εκφράζοντας την αλληλεγγύη μου προς το λαό της Ελλάδας, όπου πέντε χρόνια σκληρής και αντιπαραγωγικής πολιτικής λιτότητας, πολιτικές που επιβάλλονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και έχουν αφήσει τους ανθρώπους στην Ελλάδα να αντιμετωπίζουν μια διογκούμενη ανθρωπιστική κρίση. Κατά την άποψή μου, δεν υπάρχει πιο προφανές παράδειγμα της αποτυχίας των πολιτικών λιτότητας από αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα».
Ισχυρός αντίπαλος για Κλίντον, Τραμπ
Οι δημοσκοπήσεις που διενεργούνται καθημερινά δείχνουν ότι ο Σάντερς έχει καταστεί ισχυρός αντίπαλος της Χίλαρι Κλίντον, που νόμιζε πως θα κάνει θριαμβευτικό, εκλογικό περίπατο. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά φαίνεται πως μπορεί να νικήσει με υψηλότερα ποσοστά τον ρατσιστή Ντόναλντ Τραμπ, που αυτή την περίοδο προηγείται στις δημοσκοπήσεις για το χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος2. Η κοινωνία των ΗΠΑ είναι σε αναβρασμό και οι δημοσκοπήσεις απεικονίζουν τη φοβερή ταξική σύγκρουση που δυναμώνει με τις φυλετικές διακρίσεις οι οποίες γίνονται ακόμα χειρότερες. Την ώρα που γράφεται αυτό το άρθρο ήρθε η είδηση ότι το σύστημα ύδρευσης της πτωχευμένης πόλης Ντιτρόιτ έχει μολυνθεί, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα υγείας στους πολίτες. Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές της πόλης προέβησαν σε αποχή από τα καθήκοντά τους σε ένδειξη διαμαρτυρίας κι οι διαδηλώσεις διαδέχονται η μία την άλλη3. Όπως είπε ταραγμένος ένας μαθητής γυμνασίου: «Θέλω να πηγαίνω στο σχολείο χωρίς να φοβάμαι πως θα με δαγκώνουν τα ποντίκια»4. Ο καθαρός νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός στα καλύτερά του!
H πρώτη ημέρα διενέργειας προκριματικών εκλογών είναι η 1η Φεβρουαρίου στην πολιτεία Αϊόβα (όπως πάντα) και για τα δύο κόμματα. Όσον αφορά τους Δημοκρατικούς οι δύο τελευταίες δημοσκοπήσεις είναι αμφίρροπες, καθώς αυτή του CNN δείχνει πρώτο τον Σάντερς με 51% έναντι 43% για την Κλίντον ενώ αυτή της εταιρείας Emerson College Polling Society φέρνει πρώτη την Κλίντον με 52% έναντι 43% του Σάντερς5. Έπονται οι προκριματικές εκλογές στην πολιτεία του Νιού Χαμσάιρ την 9η Φεβρουαρίου. Εδώ οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μεγάλη νίκη για τον Σάντερς με μέσο όρο 51% και 39% για την Κλίντον6.
Αν επιβεβαιωθούν αυτές οι προβλέψεις θα πρόκειται για απαρχή μιας νέας πορείας για το προοδευτικό κίνημα, όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά και στον ευρύτερο αγγλοσαξονικό τόξο (π.χ. Εργατικό Κόμμα Η.Β. μετά τη νίκη του Κόρμπιν).
1. [1]«Sen. Bernie Sanders: From Greece to Puerto Rico, the Financial Rules Are Rigged to Favor the 1%» Democracy Now! http://www.democracynow.org/2015/8/21/sen_bernie_sanders_from_greece_to
2. 2. [1]«Nationwide opinion polling for the United States presidential election, 2016 https://en.wikipedia.org/wiki/Nationwide_opinion_polling_for_the_United_States_presidential_election,_2016»
3. «Detroit School System Files Injunction to Stop Teacher “Sickout” Protests» Democracy Now http://www.democracynow.org/2016/1/21/headlines/detroit_school_system_files_injunction_to_stop_teacher_sick_out_protests
4. «Detroit Student: “I Want to Be Able to Go to School Without Worrying About Being Bitten by Mice”» Democracy Now! http://www.democracynow.org/2016/1/21/detroit_student_i_want_to_be
5. http://www.nytimes.com/elections/2016/primaries/iowa
6. http://www.nytimes.com/elections/2016/primaries/new-hampshire
Πηγή: Εποχή