Οι συμμετέχουσες και συμμετέχοντες του εργαστηρίου «Τέχνη και Δημοκρατία», που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2025 στη Θεσσαλονίκη, απευθύνουν ανοιχτή επιστολή προς όλους τους δήμους της πόλης, παρουσιάζοντας δέκα συγκεκριμένες προτάσεις για την ενίσχυση της δημοκρατικής λειτουργίας της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Το εργαστήριο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της καλλιτεχνικής έρευνας της σκηνοθέτριας Δανάης Θεοδωρίδου για τη σχέση ανάμεσα στην τέχνη και τις δημοκρατικές πρακτικές, η οποία εκπονείται στο Βασιλικό Κονσερβατόριο της Αμβέρσας (Βέλγιο). Το συντονισμό του εργαστηρίου είχαν η ίδια, σε συνεργασία με τους πολιτικούς επιστήμονες Αλέξανδρο Κιουπκιολή και Άρη Στυλιανού, μέλη του Εργαστηρίου Μελέτης της Δημοκρατίας, Τμήμα Πολιτικών Επιστημών Α.Π.Θ.
Στο εργαστήριο συμμετείχαν κάτοικοι της Θεσσαλονίκης κατόπιν ανοιχτής πρόσκλησης, δουλεύοντας συλλογικά πάνω σε ερωτήματα που αφορούν τη δημοκρατική συμμετοχή, τις σχέσεις πολιτών–θεσμών και τις δυνατότητες ενδυνάμωσης της τοπικής δημοκρατίας μέσα από καλλιτεχνικές πρακτικές.
Αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι η παρακάτω ανοιχτή επιστολή, η οποία εκφράζει την κοινή ανησυχία για τη διευρυνόμενη απόσταση πολιτών και δημοτικών θεσμών, αλλά και την ανάγκη για συγκεκριμένα, εφαρμόσιμα βήματα που θα ενισχύσουν τη συμμετοχή, τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και την κοινωνική συνοχή στην κλίμακα της πόλης. Το πλήρες κείμενο της επιστολής, καθώς και οι δέκα προτάσεις, έχουν ήδη αποσταλεί σε όλους τους δήμους της Θεσσαλονίκης και τις δημοτικές παρατάξεις της πόλης, με αίτημα να τεθούν προς συζήτηση στα δημοτικά συμβούλια.
Ανοιχτή Επιστολή προς τους Δήμους της Θεσσαλονίκης
10 προτάσεις για τη δημοκρατικότερη λειτουργία ενός Δήμου
Ως κάτοικοι της Θεσσαλονίκης παρατηρούμε τη συνεχώς αυξανόμενη απόστασή μας από τους θεσμούς της δημοκρατίας — φαινόμενο που δεν αφορά μόνο την πόλη μας, αλλά και τη χώρα και την Ευρώπη συνολικά. Αναρωτιόμαστε γιατί αυτό το ανησυχητικό γεγονός δεν κινητοποιεί τους δήμους της πόλης ώστε να προχωρήσουν σε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες ενίσχυσης της συμμετοχής των πολιτών, όπως συμβαίνει ήδη σε ευρωπαϊκές πόλεις (Βαρκελώνη, Μπολόνια, Νάπολη, Ostbelgien). Μέσα από τη συλλογική μας δουλειά στο εργαστήριο «Τέχνη και Δημοκρατία», καταλήξαμε στις παρακάτω δέκα προτάσεις, τις οποίες ζητούμε να συζητηθούν στα δημοτικά συμβούλια της πόλης και να λάβουν επίσημη απάντηση:
- Επανευφεύρεση της εκπροσώπησης
- Δύναμη στις Δημοτικές Κοινότητες
- Δημιουργία αμεσοδημοκρατικών πλαισίων
- Κοινός (και όχι δημοτικός) δημόσιος χώρος
- Η διαφάνεια και η λογοδοσία δεν είναι διαπραγματεύσιμες
- Εκπαίδευση πολιτών
- (Μέτα)κίνηση στην πόλη
- Ο πολιτισμός δεν είναι πολυτέλεια
- Το περιβάλλον είναι η ζωή μας
- Φροντίδα με βάση τις ανάγκες – δίκαιη συμβολή με βάση τις δυνατότητες
Οι προτάσεις αναλύονται αναλυτικά στο πλήρες κείμενο της επιστολής (συνημμένο), ενώ συνοπτικά αφορούν την ενίσχυση της συμμετοχικότητας, τη βελτίωση της εκπροσώπησης, τη διαφάνεια, την προσβασιμότητα, την κοινωνική φροντίδα και το περιβάλλον.
Στο επίκεντρο όλων βρίσκεται η πεποίθηση ότι το επίπεδο της πόλης είναι καθοριστικό για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς και τη δημοκρατία συνολικά.
Νέα ανοιχτή συζήτηση του εργαστηρίου θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου, 18.30 στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών Α.Π.Θ. (Βασ. Ηρακλείου 12, 54625 Θεσσαλονίκη-Aίθουσα «Δ. Δώδος», 1ος όροφος) στο πλαίσιο του Εργαστηρίου Μελέτης της Δημοκρατίας του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του Α.Π.Θ. Πρόκειται για μια συζήτηση για τον τρόπο που βιώνουμε την κρίση της δημοκρατίας σήμερα ως πολίτες, τον τρόπο που σκεφτόμαστε και δρούμε πολιτικά, αλλά και τον τρόπο που καλλιτεχνικές πρακτικές μπορούν να συμβάλλουν στην ενδυνάμωση πολιτών και θεσμών της δημοκρατίας.
Οι συμμετέχουσες και συμμετέχοντες του μοιράζονται τις σκέψεις και τις εμπειρίες τους από τη διαδικασία και καλούν τους κατοίκους της πόλης σε μια ανοιχτή κουβέντα για τη σχέση τέχνης και δημοκρατίας.
Στη συζήτηση συμμετέχουν οι συντονιστές του εργαστηρίου Αλέξανδρος Κιουπκιολής (καθηγητής σύγχρονης πολιτικής θεωρίας, Τμήμα Πολιτικών Επιστημών Α.Π.Θ.), Δανάη Θεοδωρίδου (σκηνοθέτρια, μεταδιδακτορική ερευνήτρια Βασιλικό Κονσερβατόριο Αμβέρσας, Βέλγιο), Άρης Στυλιανού (Καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας, Τμήμα Πολιτικών Επιστημών Α.Π.Θ.) καθώς και άτομα που συμμετείχαν σε αυτό.
Είσοδος Ελεύθερη
