«Πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού» (Βίσμαρκ). Αυτή η αντίληψη είναι κυρίαρχη στην Ευρώπη και στην ελληνική πολιτική ζωή. Αυτός είναι ο λόγος που η Ευρώπη απεμπόλησε τα κεκτημένα της, έκανε τους λαούς της δυστυχισμένους. Η πολιτική περιορίστηκε, έγινε μυωπική, έχασε τον πραγματικό της στόχο, έγινε κυνική και εν πολλοίς αντικοινωνική.
Η ελευθερία του ανθρώπου, έγινε ελευθερία της αγοράς. Αντί η αγορά να υπηρετεί τον άνθρωπο και να μεγιστοποιεί το αποτέλεσμα για αυτόν, έγινε ο δυνάστης του. Οι εταιρίες έγιναν πρόσωπα και τα πραγματικά πρόσωπα έχασαν την δυνατότητα έκφρασης και εξέλιξης.
Αντί η πολιτική να εξυπηρετεί την κοινωνία, βρέθηκε η κοινωνία να εξυπηρετεί ένα πολιτικό κατεστημένο, άμεσα συνδεδεμένο με το οικονομικό κατεστημένο. Κατάντησε κάθε λόγος παρηγοριάς, αλληλεγγύης και ελπίδας να χαρακτηρίζεται λαϊκισμός. Αντίθετα, κάθε λόγος τιμωρητικός, περιοριστικός, διασπαστικός της κοινωνίας, στα όρια του σαδισμού να χαρακτηρίζεται πραγματισμός.
Η πολιτική δεν είναι η τέχνη του εφικτού, είναι η τέχνη της δημιουργίας εναλλακτικών δρόμων και επιλογών. Η πολιτική χρειάζεται φαντασία και δημιουργική σκέψη, χρειάζεται δράση και συλλογικότητα. Κυρίως η πολιτική χρειάζεται να είναι εργαλείο της κοινωνίας για την επίτευξη ευημερίας και ευνομίας.
Όποτε η πολιτική ήταν δημιουργική και ευφάνταστη, η κοινωνία ευημερούσε. Αυτό πρέπει να είναι και το ζητούμενο για τις επερχόμενες εκλογές. Τα δάκρυα της απολυμένης εκπαιδευτικού αποδεικνύουν ότι η πολιτική στην χώρα μας έγινε ανάλγητη και επομένως αντιπαραγωγική και αντικοινωνική. Αντί να λύνει προβλήματα, δημιουργεί. Αντί να εμπνέει νέα οράματα, καταστρέφει τα παλιά και θρυμματίζει τις ελπίδες των πολιτών που υποτίθεται υπηρετεί. Όλα αυτά στα πλαίσια του εφικτού. Το εφικτό έγινε μία άλλη λέξη για την μοιρολατρία, τον μονόδρομο σκέψης και δράσης. Η πολιτική περιορίστηκε στην διαχείριση των υπαρχόντων δομών και ως άλλος Προκρούστης όταν κάτι δεν χωράει στην αντίληψη του εφικτού, το κόβει. Διότι η πραγματική φτώχεια και πολιτική μιζέρια ξεκινά όταν ενστερνίζεσαι το περιορισμένο, το «εφικτό». «Η πραγματική τραγωδία των φτωχών είναι η φτώχεια των προσδοκιών τους» (Άνταμ Σμιθ). Αυτό επιβάλλει η αντίληψη του εφικτού, την φτώχεια των προσδοκιών.
Τι είναι όμως εφικτό; Πως μπορεί κάποιος να το ορίσει εάν δεν παλέψει για τα όνειρά του, τα θέλω και τα πρέπει του; Δεν μπορώ να ορίσω το εφικτό. Μπορώ όμως να ορίσω το ανέφικτο. Ανέφικτο είναι αυτό για το οποίο δεν πάλεψα και δεν αγωνίστηκα να το πετύχω. Γιατί «αυτός που αγωνίζεται μπορεί να χάσει, όμως αυτός που δεν αγωνίζεται ήδη έχει χάσει» (Μπρεχτ).
Αυτή η αντίληψη περί πολιτικής του εφικτού είναι παλιά και αποτυχημένη, δεξιά και νεοφιλεύθερη. Η έξοδος από την κρίση θα επιτευχθεί όταν οι άνθρωποι της πολιτικής και οι πολίτες (ακόμα περισσότερο) ενστερνιστούν μία άλλη αντίληψη για την πολιτική. Αυτή την νέα οπτική, την οπτική των επιλογών και της ελεύθερης σκέψης, στην πολιτική ενστερνίζεται η αριστερά και αυτή είναι μία ειδοποιός διαφορά μεταξύ δεξιού και αριστερού, μεταξύ προοδευτικού και συντηρητικού.
* Ο Θεμιστοκλής Λαζαρίδης είναι Επίκουρος Καθηγητής ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας