Γιατί πάλι τόση φασαρία στο ΑΠΘ από τους πεζικάριους του Θεοδωρικάκου; Γιατί ένα πανεπιστήμιο ανάστατο ξανά για το τίποτα –η συνέντευξη τύπου της τοπικής ένωσης αστυνομικών έγινε βάιραλ–, για να μπει μία εξάδα ΟΠΠΙ σε μια πανεπιστημιούπολη άδεια, εν μέσω εξεταστικής, σε χώρο ήδη φρουρούμενο (από ΜΑΤ, ΥΜΕΤ, ασφαλίτες, κάποτε και ΟΔΟΣ), και με μια αύρα stand by στη Σχολή Θετικών Επιστημών; Γιατί, χωρίς σοβαρή αφορμή, χωρίς να υπάρχει κίνημα, χωρίς καμιά εξέλιξη στο πρότζεκτ «Βιβλιοθήκη αντί για Στέκι»; Κυρίως: γιατί ένα ακόμα μέτωπο, ενώ η κυβέρνηση απολογείται για την ακρίβεια, την ενεργειακή κρίση, τις υποκλοπές και (στ’ ακροδεξιά της) για τα ελληνοτουρκικά;
Αντιπερισπασμός; Μα στο ΑΠΘ ο «αντιπερισπασμός» κρατάει από τον Απρίλιο – ή, αν το μετρήσουμε απ’ το γκρέμισμα του Στεκιού στο Βιολογικό, από τα τέλη Δεκέμβρη, σχεδόν εννιά μήνες. Να φταίνε τα σπασμένα τουρνικέ – κίνηση που μας στέρησε για λίγο ένα μνημείο αυταρχισμού, σπατάλης και ανοησίας της Πρυτανείας; Μα στου Ζωγράφου, όπου και πρωτομπήκαν αρχές Σεπτέμβρη οι «πανεπιστημιακοί» της ΕΛ.ΑΣ, δεν υπήρξε τετοια «αφορμή» (γι’ αυτό και αστοχούν, νομίζω, όσοι αναρωτιούνται, σαν-Κλουζώ-που-ψάχνουν-προβοκάτορες, «ποιος αφήνει τα επεισόδια να εξελιχθούν για να παρέμβει η αστυνομία»). Δεν χρειάζεται αφορμές η πολιτική της αστυνόμευσης και της επισύνδεσης: όποιος δυσφορεί είναι ήδη ύποπτος – άρα εξ ορισμού επιτηρητέος και σε κλοιό προληπτικής καταστολής.
Κράτος για «δουλειές», κράτος χωρίς αντιπολίτευση
Το έδειξαν νωρίτερα οι υποκλοπές, επιβεβαιώνεται στο πανεπιστήμιο: για την κυβερνώσα Δεξιά, η διαχείριση της κρατικής «μηχανής» υπαγορεύεται από δύο συμπληρωματικούς στόχους: βοηθάμε τους δικούς μας να κάνουν δουλειές χωρίς εμπόδια από την αντιπολίτευση –περιορίζουμε την αντιπολίτευση μέχρι εξαφάνισης, γιατί η ύπαρξή της η ίδια βάζει σε κίνδυνο τις δουλειές των δικών μας. Η αστυνομία στα πανεπιστήμια βοηθάει τα μέγιστα και στους δυο στόχους:
* Η ίδια η ΟΠΠΙ, εκτός από ντροπή, είναι και δουλειά – για όσους σιτίζονται από αυτήν και για τις οικογένειές τους, και μάλιστα μπροστά σε δύσκολο χειμώνα.
* Ακόμα περισσότερο, η ΟΠΠΙ καλείται να προφυλάξει από ενδεχόμενες αντιδράσεις ένα πανεπιστήμιο που κάνει πλέον και το ίδιο «δουλειές», στις γραμμές των «Οριζόντων» που σχεδίασε ο νόμος Κεραμέως: επιχειρηματικά μεταπτυχιακά και διδακτορικά, εκπαίδευση στελεχών επιχειρήσεων, δίδακτρα όσα αντέχει να πληρώσει το εκάστοτε πελατολόγιο, φοιτητικές εστίες με συμπράξεις Δημοσίου-ιδιωτών και άλλα αγοραία παρόμοια.
Μήπως αυτά μοιάζουν «οικονομίστικα» για να εξηγούν πειστικά ένα ακόμα επεισόδιο στο σίριαλ «Πανεπιστημιακή Αστυνομίας»; Η λειτουργία της ΟΠΠΙ δεν περιορίζεται σε αυτά.
* Στη «μικρή» εικόνα, σε ό,τι αφορά δηλαδή στενά τα δρώμενα στο πανεπιστήμιο, η διαρκής κινητοποίηση της αστυνομίας, ενός επαγγελματικού μηχανισμού, απέναντι σε ένα κίνημα νέων κυρίως ανθρώπων, των δασκάλων τους και μερίδας διοικητικών, επιδιώκει τη φθορά και την παραίτησή (το «σιχτίρισμα») των αντιφρονούντων και των αμέτοχων. Όταν όλοι κουραστούν –όλοι, εκτός από τους επαγγελματίες της κρατικής βίας, που το μπάχαλο είναι η δουλειά τους–, το πανεπιστήμιο-τερατούργημα της Κεραμέως θα αφεθεί να λειτουργεί χωρίς τα προσκόμματα που θέτουν οι «ιδεολογικά ηγεμονεύοντες της Μεταπολίτευσης» και οι νεαροί επίδοξοι μιμητές τους.
* Στη μεγαλύτερη εικόνα, αξίζει να δει κανείς την πρόσφατη έρευνα της MRB: επικρατέστερα συναισθήματα στην ελληνική κοινωνία είναι, όπως δήλωσαν διά ζώσης στους ερευνητές οι ερωτώμενοι, πρώτα η «παραίτηση», έπειτα η «οργή». Αντί να παραιτηθούν οι κυβερνώντες, παραιτούνται και εξουδετερώνονται οι εν δυνάμει αντιπολιτευόμενοι.
Ανοίγοντας διαρκώς μέτωπα, η κυβέρνηση πετυχαίνει –ευτυχώς με εξαιρέσεις– την παραίτηση όσων αγανακτούν εναντίον της. Εκμεταλλευόμενη και την απίθανη γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ –«θεσμικός Ανένδοτος»–, γραμμή που αποκόβει τον ίδιο πιο ριζικά από τον οργισμένο κόσμο (αν δεν τον προσθέτει κιόλας στους αποδέκτες της οργής…), η ΝΔ κρατάει σε διαρκή εγρήγορση το αστυνομικο-μιντιακό σύμπλεγμα, γιατί έτσι, μέσα από την πόλωση, φέρνει κοντά τους δικούς της – επιλέγοντας ως ατζέντα πόλωσης την ατζέντα που τους κάνει να ξεχωρίζουν από τους «απέναντι».
Σήμερα, εν μέσω ακρίβειας, οι ισχυρότεροι από τους «απέναντι», Τσίπρας και Ανδρουλάκης, δεν έχουν βρει πειστικό τρόπο να συνδέσουν τα δύο επείγοντα: την αντιμετώπιση της ακρίβειας και την υπεράσπιση της δημοκρατίας. Απέναντι, λοιπόν, στο χαρτί της δημοκρατίας και των «δημοκρατικών δυνάμεων», που παίζει ιδίως ο ΣΥΡΙΖΑ, το χαρτί της Δεξιάς είναι το κύρος, η συνέχεια, η ασφάλεια, η σταθερότητα του κράτους – κι αυτό το χαρτί κερδίζει γιατί είναι πιο συγκεκριμένο: οι άλλοι είναι το μπάχαλο, εμείς είμαστε το κράτος. Δουλειά του κράτους είναι να ενώνει τους δικούς μας απέναντι στους «απέναντι»: μέσω αυτής της σύγκρουσης συγκεκριμενοποιούνται και ξεκαθαρίζουν οι γραμμές. Τώρα που το ΚΙΝΑΛ περνάει στους «απέναντι», τώρα που ό,τι χάνει η ΝΔ στις δημοσκοπήσεις πάει κυρίως στα ακροδεξιά της, τώρα που ο Ερντογάν γίνεται πιο απρόβλεπτος, σύμμαχοι είναι όσοι θέλουν ξεκάθαρες γραμμές, σταθερότητα και κράτος – απέναντι σε δημοκρατικίστικες ευαισθησίες, δικαιωματισμούς και συριζοβαρουφάκηδες. Αυτή είναι μια ατζέντα για ένα συγκεκριμένο κοινό.
Η μικρή και η μεγάλη εικόνα μαζί
Κρατώντας τα σπουδαία αντανακλαστικά του κόσμου που μαζεύτηκε την Τετάρτη το βράδυ και την Πέμπτη στο ΑΠΘ, ας μείνουμε στη μεγάλη εικόνα: εκεί φαίνεται με τι έχουμε να κάνουμε. Σε όλες τις δημοσκοπήσεις της διετίας (όσο μαγειρεμένες και νάναι, είναι πολλές για να λένε όλες ψέματα), παρά την ασύλληπτη αθλιότητα της Δεξιάς, ό,τι υπάρχει στ’ αριστερά του λεγόμενου Κέντρου είτε συρρικνώνεται (ΜΕΡΑ25, ΚΚΕ) είτε μένει στάσιμο (άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στο 0-κόμμα-κάτι). Την ίδια στιγμή, ό,τι βρίσκεται στα δεξιότερα είτε αντέχει (ΝΔ με διαφορά 5-7 μονάδων από τον ΣΥΡΙΖΑ, παρά τα όσα) είτε ανεβαίνει (Βελόπουλος, Κασιδιάρης 2% χωρίς κόμμα, Τζήμερος-Κρανιδιώτης στο 1-1,5%). Ένα μεγάλο κομμάτι είναι εκτός, αμέτοχο.
Στα χρόνια της πιο φρικτής Νέας Δημοκρατίας, η Δεξιά είναι ένα σωρό κομμάτια (ΝΔ, Ελληνική Λύση, Εθνική Δημιουργία, Έλληνες, Χρυσή Αυγή), αλλά παραμένει πολιτικά κυρίαρχη, συγκλίνει, συγκεντρώνει δυνάμεις. Στα χρόνια της πιο φρικτής Νέας Δημοκρατίας, η Αριστερά (από τη νωθρή «αντιπολίτευση» του ΣΥΡΙΖΑ και το ΜΕΡΑ25 ως τις διάφορες εξωκοινοβουλευτικές ομάδες) επιδρά πολιτικά όλο και λιγότερο, συγκλίνει σε κάποια, αλλά δεν συγκεντρώνει δυνάμεις – ενώ, ιδίως λόγω απλής αναλογικής, τμήματά της θα έπρεπε ήδη να συζητάνε προγραμματικά, όπως σωστά προτείνει το ΜΕΡΑ.
Μπορεί να αλλάξει αυτή η εικόνα στους επόμενους έξι μήνες; Δεν θα στοιχημάτιζα. Αν όμως επιβεβαιωθεί το βράδυ των εκλογών, όποτε κι αν αυτές γίνουν, χειρότερα από εμάς θα είναι μόνο η Ιταλία, με τη φασίστρια Μελόνι στην κυβέρνηση και Αριστερά πολιτικά αόρατη. Αυτό σκέφτομαι όταν ακούω να διαχωρίζονται, λες κι είναι άλλοι κόσμοι, ο δρόμος και οι εκλογές. Αν η πολιτική είναι να οικοδομείς δύναμη, να έχεις δύναμη στο δρόμο αλλά να είσαι τελείως αδύναμος στις εκλογές, δεν κάνει κανένα απολύτως νόημα – όπως βέβαια δεν κάνει και το αντίστροφο. Γιατί να μην ψάχνουμε ήδη τρόπους να τα συνδέσουμε; Γιατί να μας συγκινεί το ευρύτατο Ευρύ Μέτωπο στη Χιλή ή η πολιτική των βραζιλιάνων ακτημόνων, που προσεγγίζουν τον Λούλα, αλλά εδώ να είμαστε αμέτοχοι, αυτάρκεις καλλιεργητές μικρών κήπων, λες και ζούμε σε συνθήκες κανονικότητας;
