Να σας αποκαλύψω ένα μυστικό: την Πέμπτη 15 Δεκέμβρη η ΟΛΜΕ, μαζί με τη ΔΟΕ, έχει προκηρύξει 24ωρη απεργία, με αίτημα, λέει, «την οικονομική αναβάθμιση των εκπαιδευτικών (με βάση τα αιτήματα που ψηφίστηκαν στο 20ο συνέδριο)».
Η απόφαση λήφθηκε στη συνέλευση των Προέδρων στις 19 Νοέμβρη κι έκτοτε παρέμενε επτασφράγιστο μυστικό, ώσπου μόλις προχθές, στις 7 Δεκέμβρη, διέρρευσε ένα λακωνικό δελτίο τύπου με την παραπάνω γλαφυρή διατύπωση, το οποίο έτυχε αναδημοσίευσης από 2-3 τοπικές ή θεματικές ιστοσελίδες. Τώρα, αν δεν γνωρίζουμε τα αιτήματα που ψηφίστηκαν στο 20ο συνέδριο, εμείς θα φταίμε.
Την ίδια ώρα, για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης, τα εκπαιδευτικά συνδικάτα στη Βρετανία κάνουν καμπάνια, κινητοποιήσεις και συνεχείς ψηφοφορίες από τον Σεπτέμβρη, ώστε να οργανώσουν ένα κύμα απεργιών που θα ξεκινήσει τον Γενάρη και θα διεκδικήσει αυξήσεις 10%, τα διπλά δηλαδή από το 5% που έδωσε η κυβέρνηση.
Η ακραία φτώχεια των εκπαιδευτικών
Η «οικονομική αναβάθμιση των εκπαιδευτικών» (sic) που λέει κι η ΟΛΜΕ, είναι ζήτημα στοιχειώδους επιβίωσης. Δεν είναι σχήμα λόγου, είναι μετρημένα κουκιά: ένας εκπαιδευτικός παίρνει σήμερα, ανάλογα με τα πτυχία και την προϋπηρεσία του, από 737 ως 1060 ευρώ, επί 12 μισθούς, δηλαδή από ως και 50% λιγότερο από όσα έπαιρνε το 2009. Μια αναπληρώτρια πχ θα πάρει 9, 8 ή λιγότερους μισθούς (ανάλογα με το σε ποια φάση προσληφθεί) των 850 ευρώ. Ακόμα κι αν προσθέσουμε το ισχνό επίδομα ανεργίας για τους υπόλοιπους μήνες και μοιράσουμε το συνολικό ποσό στους 14 μισθούς, είναι πολύ κάτω από το βασικό.
Ο μισθός αυτός δεν καλύπτει ούτε τον στοιχειώδη ρόλο του, την ομαλή αναπαραγωγή της εργασιακής δύναμης, πόσο μάλλον την ανταπόδοση για το κόστος των σπουδών ή των άλλων μορίων που αναγκάστηκαν να μαζέψουν. Αν υπολογίσεις και το κόστος μετεγκατάστασης, τα ακριβά νοίκια και τον πληθωρισμό, είναι φανερό ότι οι εργαζόμενοι στην εκπαίδευση μπαίνουν μέσα. Βάζουν από την τσέπη τους για να μην χάσουν τη δουλειά τους. Δεν δουλεύουν για να ζήσουν, αλλά για να μην μείνουν άνεργοι. Ή, γιατί αγαπούν πολύ τη δουλειά τους.
Δεν υποτιμώ κανένα από τα άλλα κρίσιμα ζητήματα της εκπαίδευσης, την αξιολόγηση, τα παρατημένα κτήρια με τις παραγεμισμένες τάξεις, την έλλειψη μόνιμου προσωπικού, αλλά αν πρέπει να τα βάλουμε σε μια σειρά, ποτέ δεν θα καταφέρουμε να κινητοποιηθούμε αποτελεσματικά για τα παραπάνω, όσο δεν αντιμετωπίζουμε το θέμα επιβίωσης. Και -ας είμαστε ειλικρινείς- η 24ωρη κρυφή απεργία της ΟΛΜΕ μάλλον δεν θα εξασφαλίσει την «οικονομική αναβάθμιση».
Αποτελεσματικοί αγώνες…
Κατανοώ ότι υπάρχουν εύλογες επιφυλάξεις για τις ηλεκτρονικές ψηφοφορίες και τις διαδικασίες που έχουν επιλέξει τα βρετανικά συνδικάτα, αλλά προτού αρχίσουμε να σχολιάζουμε με ζήλια την πετυχημένη απεργία τους, ας αναλογιστούμε τί κάνουν σωστά και τί κάνουμε λάθος.
Αν θέλεις να κάνεις μια απεργία με πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας, αυτή θα πρέπει να έχει λιτά, συγκεκριμένα και στοχευμένα αιτήματα, να προετοιμαστεί πολιτικά, οργανωτικά, και οικονομικά για καιρό, να έχει διάρκεια και -κυρίως- να αποφασιστεί μέσα από συμμετοχικές, μαζικές διαδικασίες που θα εμπλέκουν την πλειοψηφία των εκπαιδευτικών. Αλλιώς, απλά δεν θα πετύχει κάτι, πέρα από το «να δώσει ένα μήνυμα στην κυβέρνηση κοκ».
Ας κάνουμε μια υπόθεση: ας πούμε ότι κι εμείς εδώ, από το Σεπτέμβρη οργανώναμε ένα κύμα απεργιών για τον Γενάρη. Βάζαμε μπροστά συγκεκριμένα αιτήματα, για παράδειγμα την επιστροφή του 13ου και 14ου μισθού – υποτίθεται άλλωστε ότι είχαν καταργηθεί για έκτακτους λόγους κι ότι οι λόγοι αυτοί τελειώσανε. Κάναμε μια καμπάνια τριών μηνών εντός κι εκτός σχολείων, μαζεύαμε λίγα λεφτά στην άκρη, στήναμε απεργιακά ταμεία για τους πιο ευάλωτους. Συνεννοούμασταν με τις ομοσπονδίες του δημοσίου και ξεκινούσαμε για ένα – δύο μήνες με μια μέρα την εβδομάδα εναλλάξ απεργία, τη Δευτερά στα Δημοτικά, την Τρίτη σε Γυμνάσια και Λύκεια, την Τετάρτη στα νοσοκομεία κοκ, και μετά διαρκείας. Παράδειγμα λέω, ας γίνει κι αλλιώς. Αλλά με ένα Δελτίο Τύπου μια εβδομάδα πριν την απεργία, σίγουρα δεν γίνεται.
…κι αποτελεσματικά σωματεία
Εδώ όμως προσοχή: το να γκρινιάζουμε για την ανεπάρκεια των συνδικάτων, δεν βγάζει πουθενά. Ίσα – ίσα, μπορεί να μετατραπεί, άθελα μας ίσως, σε ένα άλλοθι ιδιώτευσης, αποχής, ή ακόμα κι απεργοσπασίας. Μέχρι νεωτέρας, τα σωματεία είναι οι μόνες δομές που μπορούν να οργανώσουν τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες, τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους. Αν το πετυχαίνουν ή όχι, εξαρτάται αποκλειστικά από τους ίδιους και τις ίδιες.
Ποσώς με ενδιαφέρει λοιπόν να καταγγείλω την πλειοψηφία της ΟΛΜΕ για την ανικανότητά της, συνειδητή ή ασυνείδητη. Αν θέλουμε να είμαστε χρήσιμοι, να δούμε τις δικές μας ευθύνες για την έλλειψη συμμετοχής, εμπιστοσύνης και έμπνευσης στα σωματεία. Διαμορφώνουμε στις συνελεύσεις ένα χώρο που θα νιώθει ισότιμα και άνετα ο κάθε συνάδελφος κι η κάθε συναδέλφισσα; Πιάσαμε τους νεοδιόριστους και τις αναπληρώτριες να τις ενημερώσουμε για το σωματείο και τα δικαιώματά τους; Αν δεν στηριχθεί σε αυτούς το σωματείο, σε ποιους θα στηριχθεί;
Στις 15 Δεκέμβρη λοιπόν, να απεργήσουμε, ακόμα κι αν δεν βλέπουμε την προοπτική αυτής της απεργίας. Για να δώσουμε ένα παράδειγμα συλλογικής ευθύνης, αναγκαίο για την επόμενη μάχη. Η απεργοσπασία δεν προσφέρει καμιά διέξοδο από τον φαύλο κύκλο της απογοήτευσης.
Και στις 21 Δεκέμβρη, λίγες ημέρες μετά, στις εκλογές των ΕΛΜΕ της Θεσσαλονίκης, να στηρίξουμε ενεργά τα ψηφοδέλτια των Παρεμβάσεων. Όχι ότι οι Παρεμβάσεις δεν μοιράζονται ευθύνες κι ανεπάρκειες. Αποτελούν όμως τη μόνη παράταξη που αποδίδει την προτεραιότητα στα σωματεία και τις συνελεύσεις τους. Η ισχυρή παρουσία τους αποτελεί έτσι μια αναγκαία συνθήκη για την αναδιοργάνωση των σωματείων, ώστε κάποια στιγμή, στο άμεσο μέλλον, να καταφέρουμε να οργανώσουμε μέσα από αυτά τους αποτελεσματικούς αγώνες που χρειαζόμαστε.
