Η εκδίκηση της παιδικότητας. Του Νίκου Νικήσιανη

Ποιο είναι το στοίχημα της Πόλης Ανάποδα, μπροστά στην κάλπη της Κυριακής; Μετά από επτά μήνες καμπάνια, ελπίζω να το κάναμε ξεκάθαρο.

Θέλουμε να γίνουμε η έκπληξη αυτών των εκλογών. Όταν το πρωτοείπαμε, ακουγόταν σαν ένα αφηρημένο πολιτικό σύνθημα, όμως ήταν ένας πολύ συγκεκριμένος πολιτικός στόχος. Την Κυριακή το βράδυ, από τις εκλογές της Θεσσαλονίκης θα προκύψουν δυο ειδήσεις: μια αναμενόμενη, ποιοι περνάνε στον επόμενο γύρο, και μια σπάνια, ότι ένα μικρό, ριζοσπαστικό σχήμα έσπασε το μονοπώλιο των κυρίαρχων παρατάξεων. Αυτό, εννοείται, δεν θα γίνει με ένα κάπως ανακουφιστικό 4% και μια εδρούλα: θα επιτευχθεί μόνο με ένα αποτέλεσμα εξαιρετικό.

Αυτή η είδηση θα φτάσει σιγά – σιγά στα αυτιά των πολλών, των φτωχών, των εργαζομένων και των ανέργων. Θα φτάσει στην Ξηροκρήνη και το Φάληρο, θα φτάσει στην Παπάφη και την Κασσάνδρου. Θα φτάσει εκεί που ακόμα δεν φτάσαμε εμείς, εξαιτίας των περιορισμένων δυνατοτήτων μας, αλλά κι εξαιτίας των μικροαστικών καταβολών μας. Οι άνθρωποι αυτοί θα ακούσουν ότι «κάτι παιδιά», με πρόγραμμα, με γνώση και με δράση, καταφέρνουν πράγματα. Χωρίς να βάλουν νερό στο κρασί τους, αλλά αντίθετα, προσπαθώντας να κάνουν το ριζοσπαστισμό τους συγκεκριμένο και πιο αιχμηρό: να μην εξαντλείται σε γενικά ιδεολογικά μοτίβα, αλλά να συγκρούεται με το ιδιωτικό συμφέρον, να υπερασπίζεται τα κοινά αγαθά, σε κάθε οικόπεδο, σε κάθε ρέμα.

Κι από εκεί και πέρα ξεκινάνε οι ενδεχομενικότητες, τί θα ήταν η ζωή χωρίς αυτές. Αν σταθούμε αντάξιες των αναγκών που θα προκύψουν, αν ανοίξουμε το σχήμα, αν αυτή η συνθήκη συναντηθεί με μια νέα κοινωνική κινητικότητα, αν τετραπλασιαστούμε για άλλη μια φορά -σε μέλη, υποψήφιους, επιρροή, δράση και ψήφους- τότε στην επόμενη κάλπη θα έρθει η σειρά μας να διεκδικήσουμε, μαζί με την κοινωνική πλειοψηφία, μια πραγματική αλλαγή και στο επίπεδο της διοίκησης. Έτσι γίνονται, αν γίνονται, οι αλλαγές: με σχέδιο και με δουλειά. Θα γίνουν; Ποιος ξέρει..

«Από περιέργεια υπάρχω…»

Πίσω από αυτά τα μεγάλα στοιχήματα, υπάρχει ένα άλλο, λιγότερο φανερό, που όμως αποτελεί την προϋπόθεσή τους.

Το 1978, μια παρέα με έδρα τη Θεσσαλονίκη και το «Αγροτικό», που τότε δεν ήταν «ιστορικό» αφού περνούσαν ακόμα τα καλώδια, βγάζει ένα δίσκο περίεργο για την εποχή του. Ισορροπεί με τέχνη ανάμεσα στο σκυλάδικο και το λόγιο (δόξα τον θεό, τότε δεν υπήρχε ακόμα «έντεχνο»), βάζει στο επίκεντρο την παρέα, το παιχνίδι και τον χαβαλέ και βγάζει τη γλώσσα στη σοβαροφάνεια του μεταπολιτευτικού αριστερού τραγουδιού και των ιερών τεράτων του. Στην αρχή δεν πουλάει και πολύ, αλλά σε λίγο γίνεται φανερό ότι πρόκειται για δίσκο – τομή που θα αλλάξει για πάντα το ελληνικό τραγούδι. Είναι η πραγματική εκδίκηση της γυφτιάς.

Όταν ξεκίνησε η Πόλη Ανάποδα, βάλαμε μία κόκκινη γραμμή. Οκ, είπαμε, να μπλέξουμε στο βούρκο των εκλογών, αν αυτό μπορεί να βοηθήσει τα κινήματα και τους κατοίκους. Να μπούμε στη φάση ακόμα κι όσοι/ες δεν το κάναμε ποτέ, ούτε το είχαμε στο πρόγραμμα. Αλλά θα το κάνουμε με τον τρόπο μας. Θα διατηρήσουμε την παιδικότητά μας. Δεν αναφέρομαι στην ηλικία των μελών, αυτή άλλωστε η ιδιαιτερότητα επιδιώκουμε σταδιακά να αμβλυνθεί, όσο μεγαλώνει το σχήμα – και μεγαλώνουμε κι εμείς μαζί τους. Αναφέρομαι στον τρόπο μας να κάνουμε πολιτική.

Δεν μιμηθήκαμε λοιπόν τον τρόπο των «μεγάλων». Δεν ψάξαμε τον επιφανή, αναγνωρίσιμο (άντρα), να τον βάλουμε επικεφαλής. Δεν διαπραγματευτήκαμε το γνωστό τετρασέλιδο με τα βαρύγδουπα συνθήματα. Το σημαντικότερο, δεν κλειστήκαμε σε δωμάτια για να τα κανονίσουμε, αλλά τα κάναμε όλα δημόσια, στο φως, στη συνέλευση. Δεν σταυρώναμε όλη νύχτα ψηφοδέλτια, αλλά υποταχτήκαμε στο συλλογικό. Μοιραστήκαμε τις δουλειές με αυταπάρνηση και μέχρις εξοντώσεως. Αντί για προεκλογικές συγκεντρώσεις κάναμε φεστιβάλ κι αντί για εκλογικό κέντρο κάναμε στέκι: αυτά ξέρουμε, αυτά κάνουμε. Φωνάξαμε, γελάσαμε, μαλώσαμε, ήπιαμε (για «οικονομική ενίσχυση»). Τα ξέρετε, όλα αυτά που συγκροτούν αυτό που με μια μικρή συγκίνηση αποκαλούμε «φυσιογνωμία» της Πόλης Ανάποδα.

Πιστεύω ακράδαντα ότι αυτή η φυσιογνωμία αποτελεί το πιο βαρύ, αλλά και το πιο εύθραυστο, προσόν της Πόλης Ανάποδα. Θα ήταν σχεδόν συνώνυμο να την αποκαλέσουμε και αξιοπρέπεια. Αν κάτι καταφέραμε, αν κάτι έκανε τους ανθρώπους γύρω μας να γυρίσουν το κουρασμένο κεφάλι τους και να μας ακούσουν, ήταν εξαιτίας της. Χάσουμε – κερδίσουμε, με αυτή θα πορευτούμε, από περιέργεια και από καραγκιοζλίκι.