Αφορμή για το σχόλιο που ακολουθεί πήρα από ένα άρθρο της Αυγής της προηγούμενης Κυριακής. Άρθρο[1] που συγκεφαλαιώνει σε μεγάλο βαθμό την αυτοαντίληψη της κυβερνώσας παράταξης μετά την άνευ όρων συνθηκολόγηση του καλοκαιριού του 2015.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τον αρθρογράφο, η kolotoumba δεν ήταν παρά η ολοκλήρωση της «βίαιης ωρίμανσης» ενός πολιτικού σχηματισμού, που, αν εξαιρέσει κανείς την «εντιμότητα» του παρελθόντος της παράταξης στην οποία ανήκε και την «πολιτική γοητεία του Αλέξη Τσίπρα» δεν είχε και πολλά, για να περηφανεύεται. Επρόκειτο για «[έ]να κόμμα που ήταν συνεταιρισμός ομάδων και τάσεων, αρκετές εκ των οποίων δογματικά προσηλωμένες σε θεωρίες που ναυάγησαν και δεν μπορούσαν να προσαρμοστούν έξω από το ασφαλές περιβάλλον του ενυδρείου τους».
Προσέξτε. Η μεγαλειώδης ενίσχυση του ΣΥΡΙΖΑ (του εκτρωματικού αυτού πολιτικού μορφώματος) δεν οφείλονταν τη συμμετοχή χιλιάδων μελών του στους μεγάλους κοινωνικούς αγώνες της περιόδου της κρίσης, δεν οφείλονταν στο ριζοσπαστικό του πρόγραμμα και την μετωπική και άγρια αντίθεσή του στην ασκούμενη πολιτική. Όχι! Οφείλονταν στη διαχρονική εντιμότητα και στον Τσίπρα. Αν ο Τσίπρας ήταν πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ πάλι ίδια θα ήταν η κατάληξη. Μην σας πω πως ο «έξαλλος αριστερισμός», που χαρακτήριζε το έκτρωμα των φραξιών υπήρξε εμπόδιο σε ένα ακόμη καλύτερο εκλογικό αποτέλεσμα. Πράγμα που αποδεικνύεται, άλλωστε, από το γεγονός πως «αμέσως μετά την ηχηρή απάντηση του ελληνικού λαού στο δημοψήφισμα, όταν η κυβέρνηση συμβιβάστηκε με τους δανειστές και έμεινε στη μάχιμη πολιτική, οι ομάδες αποχώρησαν, ίδρυσαν ανεξάρτητα μαγαζάκια και κάνουν πόλεμο στον καπιταλισμό σε ασκήσεις επί χάρτου». Καλά που ήταν η «εντιμότητα» και ο Τσίπρας και σωθήκαμε.
Τον αρθρογράφο δεν φαίνεται να τον απασχολεί το γεγονός πως τέτοιου είδους κριτική στην Αριστερά έκαναν μονίμως οι αντίπαλοί της. Ακριβώς την ίδια. «Είστε καλοί για να παίζετε με τα ριζοσπαστικά σας κουβαδάκια, αλλά η πολιτική είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για εσάς. Χρειάζεται να ωριμάσετε και να κατανοήσετε την πραγματικότητα. Οι σοσιαλισμοί και οι κομμουνισμοί είναι καλοί για τα βιβλία –δεν μας βοηθούν σε τίποτε στην πράξη. Μάλλον μας εμποδίζουν. Βίαιη ωρίμανση, λοιπόν, ή το περιθώριο που σας αξίζει». Αυτό είναι το διαχρονικά καθαρό μοτίβο της συντηρητικής σκέψης και της αντιδραστικής ρητορικής. Αυτά λέγανε οι δεξιοί και για τον Τσίπρα μέχρι που το έστριψε. Μετά βρήκαν άλλα, για να λένε.
Η εξήγηση γι’ αυτήν την σύμπτωση δεν είναι, κυρίως, κάποια συμφεροντολογική υπεράσπιση της σημερινής θέσης πολλών φίλων της κυβέρνησης. Το βασικό συνίσταται στην πνευματική διαμόρφωσή τους. Στο γεγονός, δηλαδή, πως εξ απαλών ονύχων, στην τρυφερή τους πρώτη ενηλικίωση (ή ωρίμανση) δεν μάθανε παρά σοβιετικό μαρξισμό. Ο συντηρητισμός αυτός του ρεύματος είναι διαβόητος και εύκολα αναγνωρίσιμος και στο σημερινό ΚΚΕ.
Ο σοβιετικός μαρξισμός, λοιπόν, έχει μια σειρά από σταθερές. Μια μεγάλη υπερεκτίμηση του αρχηγού, όποιος κι αν είναι αυτός, είναι μία τέτοια σταθερά. Κυρίως, όμως, ενοχλεί ό,τι δεν είναι τακτοποιημένο, ενοχλεί το «αναρχικό» και θορυβώδες, το «ανώριμο», το «κινηματικό», το μπερδεμένο.
Ο σοβιετικός μαρξιστής θέλει σοβαρά πράγματα. Με σχέδιο και λογισμό.
Ο σοβιετικός μαρξιστής είναι οικονομιστής. Κι αυτό δεν συνιστά παρέκκλιση –είναι κορώνα στο κεφάλι του.
Βέβαια, ο αρθρογράφος μας, που πολύ θα εντυπωσιάζονταν στα νιάτα του, φαντάζομαι, από τις ακριβείς και σχεδιασμένες παρεμβάσεις που περιγράφονταν στην Πολιτική Οικονομία του Λομονόσοφ για την κατανομή των τρακτέρ στα μογγολικά κολχόζ, έπαθε κάποιο σοκ με την κατάρρευση. Κι εκεί που οι «έξαλλοι αριστεριστές» στήριζαν τις εξηγήσεις τους στο γεγονός πως «αυτό εκεί δεν ήταν κομμουνισμός, αλλά το αντίθετό του», που σημαίνει πως δεν ήταν εργατική δημοκρατία, γι’ αυτό κανείς δεν το υπερασπίστηκε, εκτός από μια μικρή ομάδα από την νομενκλατούρα των σοβιετικών μαρξιστών, ο ίδιος βρήκε την ώριμη απάντηση: έλειπε η αγορά, χωρίς την οποία δεν υπάρχει αποτελεσματικότητα.
Σήμερα, μετά τη βίαιη ωρίμανση, ποιο είναι το θέμα;
«Το μεγάλο στοίχημα είναι η οικονομική ανάπτυξη. Χρειάζονται στοχευμένο σχέδιο και κίνητρα. Ποιοι τομείς και με τι μεταρρυθμίσεις δημιουργούν υψηλή προστιθέμενη αξία σε προϊόντα και υπηρεσίες; Ποιος ο ρόλος του κράτους σε μια χώρα όπου δεν υπάρχουν γιγαντιαίων διαστάσεων επιχειρήσεις και όλοι -λίγο έως πολύ- χρειάζονται τις κρατικές συνέργειες για να αναπτυχθούν και να διακριθούν; […] Πολλοί νόμιζαν ότι αρκεί μια απόφαση για να περιορίσεις την ανεργία και να αυξήσεις μισθούς και συντάξεις. Για να περιορίσεις όμως την ανεργία, πρέπει να δημιουργήσεις πολλές χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας. Ποιος, πώς και γιατί θα τις δημιουργήσει εδώ, στη δική μας χώρα; Κυρίως ο ιδιωτικός τομέας, που αυξάνοντας τον εθνικό πλούτο παρέχει με τους φόρους του και την ανάπτυξη της εργασίας τη δυνατότητα να ασκήσεις κοινωνική πολιτική [..] Ο παραγόμενος πλούτος πρέπει να επενδύεται σωστά. Όταν η ανάπτυξη δημιουργεί πλούτο, ο πλούτος επενδυόμενος δημιουργεί νέα ανάπτυξη. Αυτή είναι η δυναμική προοπτική».
Βρείτε μου ένα πράγμα, μια λέξη έστω, σε αυτό το παράθεμα, που δεν θα συνυπέγραφε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Αν «αυτά είναι τα βασικά» το μόνο συμπέρασμα που μπορεί να βγει είναι πως η βάση της μεγάλης συγκυβέρνησης όχι μόνο υπάρχει, αλλά συνιστά «εθνική ανωριμότητα» η μη υλοποίησή της. Άλλωστε, οι απαιτήσεις της οικονομίας και του ιδιωτικού τομέα είναι αντικειμενικά, «επιστημονικά», πράγματα. Τα «διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά» και η «υψηλή προστιθέμενη αξία» είναι μετρήσιμα και δεδομένα, δεν χρειάζονται «ιδεολογίες» στην προσέγγισή τους.
Κούνια που τον κούναγε το σοβιετικό μαρξιστή μας! Η αφέλειά του είναι παροιμιώδης, με όλη της την ωριμότητα. Γιατί, ενώ οι ορίτζιναλ νεοφιλελεύθεροι ξέρουν πως στον καπιταλισμό οι «σχεδιασμοί για καλό» είναι ανοησίες για μωρά και μόνο η αγορά, απολύτως απελευθερωμένη, δίνει τις «ορθές λύσεις», οι διαπαιδαγωγημένοι με το Λομονόσοφ στο χέρι νομίζουν ακόμη πως θα την χαλιναγωγήσουν «σχεδιάζοντας».
Οι μαρξιστές οι μη σοβιετικοί –ένα τμήμα τους, τουλάχιστον- ξέρει πως, όχι η επανάσταση, αλλά η παραμικρή βελτίωση έρχεται πάντοτε από το σχέδιο του πολιτικού αγώνα ενάντια στην εκμετάλλευση, του μόνου σχεδίου, που έχει κάποια λογική.
Να το πω κι αλλιώς! Το “It’s the economy, stupid”, ανήκει στην ίδια ρητορική με το “There is no alternative”. Γι’ αυτό οι οπαδοί του πρώτου πολιτεύονται πάντοτε ως «ώριμοι» υπηρέτες του δεύτερου. Πάντοτε και παντού. Γι’ αυτό, επιπλέον, οι σοβιετικοί μαρξιστές ήταν και είναι της πλάκας μαρξιστές, «ώριμοι» εκφραστές ενός κρατικοκαπιταλιστικού τερατουργήματος, που δυσφήμισε το κίνημα της ανθρώπινης χειραφέτησης πολύ περισσότερο από ένα εκατομμύριο αριστερίστικα «μαγαζάκια».
Ο σοβιετικός μαρξιστής βαυκαλίζεται πως ξέρει κάτι που οι «ουτοπικοί κομμουνιστές» αγνοούν.
Η ζωή απέδειξε και ο ρεαλισμός επιτάσσει να πούμε, με πάσα βεβαιότητα, πως την τύφλα του ξέρει.
[1] Δημήτρη Χρήστου, 2015 -2018: Η πορεία της «βίαιης» ωρίμανσης…, 19 Αυγούστου 2018