Η διαχείριση της ήττας πολύ πιο σημαντική από την ίδια την ήττα. Του Αντώνη Βασιλείου

Α. Η σημασία της ήττας και η σημασία της ενότητας του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κορυφαία στιγμή της πρόσφατης ιστορίας της ταξικής πάλης σε παγκόσμια κλίμακα, ήταν το ΟΧΙ του ελληνικού λαού στις 5 Ιουλίου απέναντι στην λιτότητα. Η λιτότητα είναι η δοκιμασμένη και επιτυχημένη στρατηγική του κεφαλαίου για να βγει το ίδιο από την κρίση και να φορτώσει το κόστος της εξόδου στην εργασία. Το ίδιο συνέβαινε πάντα το ίδιο και τώρα. Η στρατηγική αυτή δεν είναι ένα απλό θεωρητικό σχήμα ή μια θεωρία ή απλά μια ιδεολογία, ή μια πολιτική που επιβλήθηκε μόνο στην Ελλάδα, αλλά υποστηρίζεται με μηχανισμούς και θεσμούς (ΔΝΤ, hedge funds, Eurogroup, ΕΚΤ κλπ) με σκοπό να επιβάλλεται παντού. Οι θεσμοί και οι μηχανισμοί αυτοί, είναι αποφασισμένοι να υποστούν το όποιο οικονομικό και πολιτικό κόστος προκειμένου να καταπνίξουν κάθε φωνή αμφισβήτησης, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ. Γι’ αυτό και αυτός ο παγκόσμιος ξεσηκωμός, όλου του νεοφιλελεύθερου οικοδομήματος πρώτα και κύρια εναντίον της ίδιας της ιδέας του δημοψηφίσματος και κατόπιν εναντίον του ΟΧΙ. Η πιο σημαντική ήττα του νεοφιλελευθερισμού μέχρι σήμερα ήταν αυτό το ΟΧΙ. Όμως η ανεπιτυχής διαχείριση της όλης διαπραγμάτευσης οδήγησε στην ήττα στο διεθνές πεδίο της ταξικής πάλης, και η προσωρινή συμφωνία δημιουργεί μια νέα κρίσιμη ή μετασταθή κατάσταση με κύριο επίδικο την ολοκληρωτική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ. Η συμφωνία θα χρησιμοποιηθεί για να ηττηθεί η εργασία και στο εσωτερικό πεδίο της ταξικής πάλης. Αυτό θα αποτελέσει είναι ένα πολύ κρίσιμο σταθμό στην ιστορία της ταξικής πάλης τόσο στην χώρα μας όσο και διεθνώς. Η θρυαλλίδα που άναψε ο ΣΥΡΙΖΑ και η πυρκαγιά που φούντωσε στην συνέχεια με το δημοψήφισμα θα έχουν οριστικά σβηστεί, και η φλόγα της ελπίδας που έδωσε το παράδειγμα ΣΥΡΙΖΑ θα εξανεμιστεί. Το στοίχημα ή η πρόκληση αν θέλετε, είναι η αντοχή του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι σε αυτόν τον ολοκληρωτικό πόλεμο. Η συνοχή και η διατήρηση της φυσιογνωμίας του ΣΥΡΙΖΑ, αναδεικνύεται αυτήν την στιγμή στον κρισιμότερο παράγοντα της ταξικής πάλης όχι μόνο στην χώρα μας αλλά και παγκόσμια. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ αντέξει και διαχειριστεί την ήττα ως μια προσωρινά χαμένη μάχη, ως ένα απλό βήμα πίσω και όχι ως ολοκληρωτική καταστροφή, θα προσφέρει την μεγαλύτερη υπηρεσία στην παγκόσμια ιστορία της ταξικής πάλης. Αν πάλι δεν αντέξει θα δούμε πρωτόγνωρα πράγματα. Ο διασυρμός όλων των στελεχών και όχι μόνο στοχευμένων προσώπων όπως γίνεται τώρα, θα είναι η καθημερινή πρακτική των διαπλεκόμενων ΜΜΕ και του διεθνούς τύπου για πολύ καιρό. Το ηθικό και ιδεολογικό λυντσάρισμα θα είναι για την αριστερά, μια πολύ πιο σκληρή εξόντωση απ’ ότι τα ξερονήσια και οι φυλακές στο παρελθόν. Τότε η φυσική εξόντωση άφηνε το ηθικό πλεονέκτημα στην Αριστερά. Τώρα ούτε αυτό θα υπάρχει.

Σίγουρα ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε πολλά. Μάλλον αμφισβητείται, ευθέως πια, η γερμανική Ευρώπη και η ηγεμονία της Γερμανίας πολύ πιθανά στο άμεσο μέλλον να είναι παρελθόν. Το ενιαίο μέτωπο των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων έσπασε. Το ΔΝΤ μπροστά στον κίνδυνο μιλά για διαγραφή χρέους κλπ. Οι λαοί τρόμαξαν με την αγριότητα που επέδειξαν οι βρυκόλακες του νεοφιλελευθερισμού απέναντι σε μια αδύναμη και οικονομικά εξαθλιωμένη χώρα. Ξεσηκώθηκε ένα κύμα συμπάθειας και συμπαράστασης στον ελληνικό λαό, πολύ πιο σημαντικό από το αντίστοιχο κατά της δικτατορίας. Η σοσιαλδημοκρατία της Ευρώπης φαίνεται πως αρχίζει να συνέρχεται από την κωματώδη κατάσταση που είχε περιπέσει μετά την υπόκλιση της στον νεοφιλελευθερισμό. Η ΕΚΤ μιλά για δημοσιονομική χαλάρωση και το ΔΝΤ δεν συμμετέχει στην συμφωνία χωρίς διαγραφή χρέους. Ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε την σπορά της αμφισβήτησης. Όμως αν ο ΣΥΡΙΖΑ ρευστοποιηθεί ή εάν αλλοιώσει την φυσιογνωμία του, τότε δεν θα υπάρχει πουθενά πια εκείνος ο πολιτικός φορέας που θα αξιοποιήσει όλους αυτούς τους τριγμούς στο νεοφιλελεύθερο υπόδειγμα, δεν θα υπάρξει αυτός που θα θερίσει την σπορά . Πολύ σύντομα το νεοφιλελεύθερο οικοδόμημα, θα επουλώσει τις πληγές του και θα θωρακιστεί απέναντι σε κάθε αμφισβητία της μορφής του ΣΥΡΙΖΑ. Η ενότητα του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι απλά μια υπόθεση ή ένα σύνθημα. Δεν μπορεί να είναι μια πρόταση που την λέμε αλλά δεν την εννοούμε και δεν την υπηρετούμε. Δεν φτάνει να λέμε ότι η διάσπαση είναι μια λέξη απολύτως απαγορευμένη. Πρέπει να αναλάβουμε δράση στην κατεύθυνση της ενότητας γιατί, η ενότητα του ΣΥΡΙΖΑ είναι ο κρίκος στην αλυσίδα της ταξικής πάλης που πρέπει να αντέξει για να περάσει η εργασία στην αντεπίθεση.

Β. Οι άμεσοι κίνδυνοι που ελλοχεύουν και απειλούν με αυτοδιάλυση τον ΣΥΡΙΖΑ. Η διαλεκτική του σωστού και του λάθους σε μια γραμμή, επιβάλλει να μην βλέπεις τα πράγματα περιστασιακά, να μην κρίνεις μόνο από μια στιγμή ή από μία δυσκολία ή μια ήττα. Πρέπει να βλέπεις περισσότερο ολιστικά και να επενδύεις στην δυναμική των πολιτικών εξελίξεων. Κανένα σχέδιο και καμία ταχτική δεν είναι αρκετή ή τουλάχιστον δεν λειτουργεί για πάντα. Υπάρχει και ένας συσχετισμός δυνάμεων που όποιο σχέδιο και αν έχεις μπορεί να σε οδηγήσει στην ήττα, αν την στιγμή της σύγκρουσης δεν έχεις την κατάλληλη πολιτική και οικονομική δύναμη.

Η γραμμή της πλειοψηφίας του ΣΥΡΙΖΑ (ας το πούμε plan A) δικαιώθηκε στο εσωτερικό πεδίο της ταξικής πάλης, αλλά ηττήθηκε στο διεθνές λόγω του αδυσώπητου συσχετισμού δύναμης εναντίον της αλλά και λάθη ταχτικής. Δεν μπορεί λοιπόν κανείς να ισχυριστεί στα σοβαρά ότι ήταν λάθος ή ότι απέτυχε. Κάθε τέτοια αντίληψη είναι τουλάχιστον άδικη. Θα συμφωνήσω στο ότι ήταν ατελής δεν ήταν απόλυτα τεκμηριωμένη ή ολοκληρωμένη ή ότι πιθανά έπρεπε να συμπληρώνεται και από κάτι άλλο. Η γραμμή αναγνώριζε ότι η βασική αιτία των δεινών του ελληνικού λαού είναι το σύνολο του νεοφιλελεύθερου οικοδομήματος που συντονίζει την πολιτική της λιτότητας και όχι απλώς ένα μέρος των θεσμών (ευρώ , ΕΚΤ , ΕΕ) που στηρίζουν αυτή την πολιτική. Αυτή η απάντηση που έδινε για την αιτία της εξαθλίωσης κέρδιζε ευκολότερα τις συνειδήσεις των εργαζομένων. Η ήττα της γραμμής της πλειοψηφίας στο τελικό της στάδιο και η μη προετοιμασία εναλλακτικού σχεδίου, οδηγεί ακόμη και κορυφαία στελέχη υποστηρικτές αυτής της γραμμής, σε τοποθετήσεις πολύ χαμηλού επιπέδου που δείχνουν σύγχυση και μάλλον αδικούν και τους ίδιους, όπως ήταν ολοφάνερο στην πρόσφατη ΚΕ.

Η άλλη γραμμή (plan B) που υποστηρίζεται από ένα σημαντικό τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ, έδινε έμφαση στους κυριότερους μηχανισμούς επιβολής της λιτότητας (Ευρώ , ΕΕ, ΕΚΤ). Φαίνεται να έχει μια λογική ότι αν καταφέρεις πλήγμα στους κύριους μηχανισμούς επιβολής της πολιτικής του αντιπάλου, είναι πολύ πιθανό να καταφέρεις πολύ περισσότερα από το αν προσπαθήσεις με ολικό πόλεμο απέναντι στο νεοφιλελευθερισμό. Αυτή η γραμμή δεν πέρασε ποτέ και δεν δοκιμάστηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ, και η συνθετική άποψη που κατέληξε το ιδρυτικό του συνέδριο ( καμία θυσία για του ευρώ – καμία αυταπάτη για την δραχμή) είναι μάλλον άτολμη κι οδήγησε στην επανάπαυση, στην εγκατάλειψη της προσπάθειας για πραγματική σύνθεση ή έστω την δημιουργία εναλλακτικού σχεδίου.

Πέρα από την κριτική που δέχεται αυτή η γραμμή από τους οικονομολόγους της άλλης γραμμής, πολιτικά το αδύνατο σημείο αυτής της γραμμής είναι ότι ήταν ευάλωτη στην επίθεση του ταξικού αντιπάλου. Το δίλημμα ευρώ ή δραχμή, ήταν αρκετό για να την συντρίψει πριν καν συγκροτηθεί σε ολοκληρωμένη πρόταση. Αριστερά κόμματα που την υιοθέτησαν, δεν μπόρεσαν να προσφέρουν μια αξιόλογη υπηρεσία στην υπόθεση της ταξικής πάλης. Βεβαίως όμως, πρέπει ταυτόχρονα να αναγνωρίσουμε ότι, αυτό δεν μπορεί να είναι εντελώς αληθές, επειδή τα κόμματα αυτά μάλλον λειτουργούσαν με δογματικό τρόπο, ξεκομμένα από τα αντιμνημονιακά κινήματα, ή τουλάχιστο προσπαθούσαν να τα πατρονάρουν στην λογική τους. Η γραμμή αυτή (plan B) πάντως, αν μπορούσε να ξεπεράσει το δίλημμα, φαίνεται να πλεονεκτεί στο εσωτερικό πεδίο της ταξικής πάλης και να μειονεκτεί στο διεθνές, σε αντίθεση με το plan A που είχε το πλεονέκτημα ακριβώς αντίστροφα. Μετά την ήττα στο διεθνές πεδίο, η γραμμή αυτή αποκτά μια αξία ή μια επικαιρότητα ως εναλλακτική επιλογή. Νομίζω ότι η αναγκαιότητα αναζήτησης νέας στρατηγικής δεν πρέπει να αφήσει απέξω αυτήν την άποψη, έστω και ως έσχατο όριο ή λύση. Η σύνθεση δεν είναι απλώς μια συγκυριακή επιταγή, αλλά αναγκαία και ικανή συνθήκη για την συνέχεια της ταξικής πάλης.

Δυστυχώς η αντιπαράθεση ανάμεσα στις δύο βασικές γραμμές μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ, δεν είχε μόνο ιδεολογική μορφή, δεν παρέμεινε σε ακαδημαϊκό επίπεδο, αλλά προωθήθηκε και ανήλθε στο πεδίο της πολιτικής. Οι δύο βασικές τάσεις μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ διαμορφώνονται γύρω από αυτήν. Κάθε τάση έχει τις παραλλαγές της αλλά δεν παύει αυτό να είναι το κύριο πολιτικό χαρακτηριστικό του ΣΥΡΙΖΑ. Η συμφωνία ώθησε βίαια όλα τα μέλη του κόμματος σε αναμέτρηση της συνείδησης τους και της πολιτικής του επάρκειας και αντοχής. Κάποιοι δεν αντέχουν συνειδησιακά και εγκαταλείπουν. Σε ένα τέτοιο καθεστώς ψυχικής αναταραχής, μετά την συμφωνία και την αργοπορία στην σύγκλιση της ΚΕ η αντιπαράθεση εντάθηκε, και χρειάστηκαν πιο ψύχραιμες παρεμβάσεις για να αποσοβηθεί ο ορατός κίνδυνος της διάσπασης. Ενδεικτικό της κατάστασης αυτής ήταν και η πρόταση στην ΚΕ για εσωτερικό δημοψήφισμα. Σε καμία περίπτωση δεν θα βοηθούσε, διότι έριχνε λάδι στην φωτιά της αντιπαράθεσης, την γενίκευε σε όλα τα μέλη του κόμματος (πολλά μέλη δεν παίρνουν θέση στο δίλημμα ευρώ ή δραχμή αλλά και σε άλλα θέματα) και όχι μόνο σε αντιπαράθεση ανάμεσα στις δύο κύριες τάσεις. Πολύ σωστά έγιναν παρεμβάσεις για την απόσυρση της.

Στο δίλημμα της ΚΕ έκτακτο ή διαρκές συνέδριο μάλλον δεν μπορεί να κλείσει όλα τα ανοικτά θέματα. Στο διαρκές ως πρόταση πλεονεκτεί, διότι πιθανά θα απαντούσε στο ερώτημα της άμεσης χάραξης ορίων ώστε η συμφωνία να είναι αποδεκτή, αλλά μειονεκτεί στο ότι δεν έδινε τον χρόνο που είναι απαραίτητος ώστε να γίνει δυνατή η απάντηση στα ερωτήματα της στρατηγικής και της νέας πορείας του ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να μην είναι η συμφωνία το πρόγραμμα και η φυσιογνωμία του ΣΥΡΙΖΑ. Το έκτακτο συνέδριο σαφώς πλεονεκτεί στο ερώτημα της στρατηγικής διότι έδινε τον απαραίτητο χρόνο και για την αναζήτηση και για την αποκατάσταση της ηρεμίας, αλλά είναι αδύναμο μπροστά στο άμεσο πρόβλημα της διαπραγμάτευσης για την συμφωνία. Η ΚΕ προέκρινε το έκτακτο. Στην συζήτηση όμως φάνηκε να συμφωνείται σιωπηρά ένα είδος «ανακωχής και ανοχής» της άλλης άποψης στο μεσοδιάστημα.

Ο μεγαλύτερος εσωτερικός κίνδυνος για τον ΣΥΡΙΖΑ, προέρχεται από την περιχαράκωση των δύο απόψεων, την υποχώρηση της σύνθεσης και την συζήτηση μέσα σε δύο ανεξάρτητους κύκλους χωρίς αλληλεπίδραση. Αυτό θα ισοδυναμούσε με δύο απολύτως διαχωρισμένες γραμμές, δύο μη συνεκτικά σχέδια και εν τέλει δύο κόμματα μέσα σε ένα, που καθένα θα ψάχνει την ευκαιρία να επιβληθεί στο άλλο. Την στιγμή που είναι προφανής ο εκβιασμός μέσω της συμφωνίας, οι δύο πλευρές πρέπει να συνθέσουν τα νέα εναλλακτικά σχέδια απεγκλωβισμού από την συμφωνία. Δεν είναι τυχαία η πίεση των ΜΜΕ να ποινικοποιηθεί το plan B και κάθε ιδέα γι’ αυτό. Ο απώτερος σκοπός τους είναι η αύξηση της απόστασης ανάμεσα στις δύο απόψεις και η δημιουργία δύο διαφορετικών στρατοπέδων, η συνεχής διεύρυνση του χάσματος ανάμεσά τους μέχρι την οριστική διάσπαση. Ακόμη και αν ο διάλογος αντικατασταθεί από δύο παράλληλους μονόλογους, χωρίς σύνθεση και πραγματικό σχέδιο Α, Β, Γ ή και Δ, το τέλος της πολιτικής κυριαρχίας του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα αργήσει.

Παρατηρήθηκαν ήδη ανησυχητικά φαινόμενα όπως α) βιαστική επιμονή απόδοσης ευθυνών β) αντιπαραθετική αυτοδικαίωση κάθε τάσης γ) καταφυγή σε εκβιαστικά διλήμματα που κάθε άλλο προωθούν την ενότητα δ) οι φωνές για επανίδρυση του κόμματος που στην ουσία εννοούν ξεκαθάρισμα λογαριασμών, ή αν δεν το εννοούν δημιουργούν εύφορο έδαφος για την ανάπτυξη του ε) ελλιπής κάλυψη συντρόφων που δέχονται προσωπικές επιθέσεις στ) η καθυστέρηση και η υποβαθμισμένη λειτουργία οργάνων του κόμματος κλπ. Όλα αυτά πρέπει να σταματήσουν άμεσα και το κόμμα να αναλάβει πρωτοβουλία για την αποτροπή τέτοιων φαινομένων.

Γ. Να προστατέψουμε τις βασικές σταθερές στην πορεία του κόμματος και να απεγκλωβιστούμε από την συμφωνία. Σε κάθε κρίσιμη κατάσταση είτε στην επιστήμη είτε στην πολιτική, δοκιμάζονται οι βασικές παραδοχές, οι σταθμοί στην πορεία εξέλιξης της επιστήμης ή της κοινωνίας. Δεν μπορεί παρά να ανατρέξουμε στους βασικούς σταθμούς της πρόσφατης ιστορίας της ταξικής πάλης στην χώρα μας, αν θέλουμε να κατανοήσουμε σε βάθος τι πρέπει να διαφυλάξουμε.

Η ανάπτυξη των αντιμνημονιακών κινημάτων των κινημάτων αλληλεγγύης και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η υποστήριξη μας σε αυτά τα κινήματα έγινε ανιδιοτελώς. Τα στηρίξαμε ακόμη και αν διαφωνούσαμε με ορισμένα αιτήματα ή μεθόδους του ακολούθησαν. Αυτή η πρακτική δεν είναι «κινηματισμός» αλλά αναγκαία συνθήκη ύπαρξης ενός κόμματος της Αριστεράς. Η εμπιστοσύνη των απλών ανθρώπων και των καταπιεσμένων σε ένα αριστερό κόμμα, δεν είναι ένα θεωρητικό πρόβλημα αλλά πρακτικό αποτέλεσμα της συνεχούς επαφής με την κοινωνία. Δεν προκύπτει από το πρόγραμμα αλλά από την δράση του κόμματος μέσα στην κοινωνία. Δεν λες απλώς σε κάποιο πρόσωπο ότι το αγαπάς. Το αποδεικνύεις έμπρακτα καθημερινά. Χωρίς αυτή την εμπιστοσύνη δεν μπορεί να υπάρξει κόμμα της Αριστεράς. Άλλωστε το πρόγραμμα του κόμματος της Αριστεράς είναι η ολοκλήρωση και η γενίκευση των αιτημάτων των κινημάτων η ιεραρχησή τους και η δημιουργία των προϋποθέσεων για την λύση τους. Η συμφωνία βάζει σε δοκιμασία την σχέση του ΣΥΡΙΖΑ με τα κινήματα. Πολύ πιθανό να ενταθεί η πάλη των κινημάτων ενάντια στην συμφωνία. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει να απέχει από αυτά τα κινήματα. Θα τα στηρίζει και δεν θα υπεκφεύγει. Η αντίφαση ανάμεσα σε ένα λάθος πρόγραμμα που επιβλήθηκε από άλλους και εφαρμόζει μια κυβέρνηση που συμμετέχει ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν μπορεί να λυθεί θεωρητικά ή στο κυβερνητικό επίπεδο. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αποδείξει ότι δεν θέλει την συμφωνία και πρέπει να απεμπλακεί. Το καλύτερο πεδίο επίλυσης αυτής της αντίφασης είναι η δράση μέσα στα κινήματα.
Η ίδρυση του ΣΥΡΙΖΑ το 2013. Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν η απάντηση της Αριστεράς του 21^ου αιώνα, απέναντι στον νεοφιλελευθερισμό. Έγινε ο πολιτικός εκφραστής των κινημάτων, και ο ηγέτης της ταξικής πάλης στο εσωτερικό της χώρας. Ταυτόχρονα ενέπνευσε την παγκόσμια Αριστερά ως το πρώτο επιτυχημένο παράδειγμα μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής ένωσης. Προχώρησε διεθνώς την υπόθεση της ταξικής πάλης και της αντίστασης στον νεοφιλελευθερισμό όσο κανένα άλλο κόμμα μέχρι σήμερα. Κατά μια αναλογία η ύπαρξη του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στο νεοφιλελεύθερο οικοδόμημα, είναι ο πάσσαλος του Οδυσσέα στο μάτι του κύκλωπα Πολύφημου της μυθολογίας. Οι αντοχές του ΣΥΡΙΖΑ είναι διαρκώς υπό δοκιμασία. Ωστόσο πρέπει να παρατηρήσουμε ένα σημαντικό πρόβλημα που πρέπει να απαντηθεί στο συνέδριο. Η κρατικοποίηση πολλών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, οδήγησε στην αύξηση της απόστασης ανάμεσα στην πολιτική που εκπορεύεται από την κυβέρνηση και την πολιτική που παράγει ο ΣΥΡΙΖΑ. Η αποψίλωση στελεχών τον έχει μετατρέψει ως ένα βαθμό σε προπαγανδιστή των θέσεων και των πρωτοβουλιών της κυβέρνησης. Δεν χρειάζεται να συνεχίσω για την αναγκαιότητα επίλυσης του προβλήματος
Η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ που οδήγησε στην 1^η κυβέρνηση της Αριστεράς στην Ευρώπη μετά τον 2^ο παγκόσμιο πόλεμο. Ο εκβιασμός που δέχεται η κυβέρνηση με σκοπό την κατάρρευση της είναι αναμφισβήτητο γεγονός. Ο εκβιασμός αυτός φαίνεται να έχει μια προσωρινή επιτυχία, διότι μεταφέρεται (αναγκαστικά) από την κυβέρνηση στο κοινοβούλιο, θέτει κάθε βουλευτή αντιμέτωπο με την συνείδησή του και οδηγεί με πολύ βάσανο σε μια απόφαση του τύπου «ναι» «όχι» ή «παρών». Και οι τρεις επιλογές είναι πολύ δύσκολες. Κάποιες όμως θέτουν υπό αμφισβήτηση την ύπαρξη της κυβέρνησης και είναι ακόμη δυσκολότερες. Πρέπει όμως να γίνει ανεκτή αυτή η διαφοροποίηση μέχρι το συνέδριο. Αυτή απόσταση πρέπει να γεφυρωθεί τότε. Αν στο μεταξύ λυθεί το ζήτημα θα είναι ακόμη καλύτερα. Αλλά δεν μπορεί να τίθεται από ορισμένες πλευρές επιτακτικά. Ούτε να θεωρήσουμε ότι το «όχι» υπηρετεί το λαό και το «ναι» την κυβέρνηση και το «παρών» την συνείδησή μας. Τέτοιου είδους απλουστεύσεις και γενικεύσεις μόνο προβλήματα δημιουργούν. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να έχουμε κατά νου ότι ο κρισιμότερος παράγοντας στην υπόθεση της ταξικής πάλης τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό είναι η ύπαρξη του ΣΥΡΙΖΑ και η διατήρηση της κυβέρνησης του σε γραμμή ΣΥΡΙΖΑ και απεγλωβισμού από την συμφωνία. Κάθε ιδέα, κάθε σκέψη και κάθε πρόταση που συνδράμει σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να συζητείται και να υποβάλλεται σε δοκιμασία και να υιοθετείται αν καταλήγουμε.
Το μεγαλειώδες ΟΧΙ του ελληνικού λαού στην λιτότητα. Αυτή η νίκη ενός λαού απέναντι σε ένα παγκόσμιο σύστημα που κινητοποιήθηκε εναντίον του είναι ανεπανάληπτη. Κατέδειξε ότι μόνο με εκβιασμό είναι αποδεκτός ο νεοφιλελευθερισμός. Απέδειξε ότι η ΤΙΝΑ είναι ένα ψέμα και υπάρχει μόνο ως εκβιασμός και όχι ως επιλογή των λαών. Αυτό το μάθημα ήταν η πιο γλαφυρή απάντηση σε όλα τα οικονομικά επιτελεία και κυβερνήσεις που προσπαθούν να πείσουν για το αντίθετο. Το κόμμα μας πρέπει να αξιοποιήσει αυτή την νίκη, να μην την χαρίσει στους αντιπάλους ή σε καπηλευτές που η μόνη τους συμβολή στο ΟΧΙ ήταν υστερόβουλη είτε για να έχουν το «δικαίωμα» της κριτικής στον ΣΥΡΙΖΑ. Τους τρόπους θα τους βρούμε στο συνέδριο, αλλά η επαφή με τα κινήματα θα μας γεμίσει με ιδέες.
Η ήττα ήταν οδυνηρή αλλά να είναι προσωρινή και όχι μόνιμη. Δεν είναι εδώ το κατάλληλο βήμα για να αποδώσουμε ή να ζητήσουμε ευθύνες και δεν είναι αυτός ο σκοπός μου. Προέχει να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες της ήττας δηλαδή τα μέτρα που συνοδεύουν την συμφωνία. Αυτό είναι το πρώτο καθήκον και θα το κάνουμε με τα κινήματα. Το δεύτερο είναι η απεμπλοκή από την συμφωνία. Η λέξη αυτή ακούγεται ευχάριστα αλλά πρέπει να αποκτήσει και περιεχόμενο. Τι είδους απεμπλοκή και πως θα αντιμετωπίσουμε εμείς τα προβλήματα που υποτίθεται ότι λύνει η συμφωνία, είναι αντικείμενα διαλόγου τόσο στο κόμμα όσο και μέσα στην κοινωνία. Η διαγραφή χρέους, οι προϋποθέσεις της παραγωγικής ανασυγκρότησης, ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, οι βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, το εργασιακό κλπ πρέπει να συζητηθούν σε όλες τις δυνατές συνθήκες. Το αποτέλεσμα αυτής της συζήτησης θα είναι προφανώς μια νέα στρατηγική για τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται. Η νέα αυτή στρατηγική να εμφανιστεί και σε ένα νέο πρόγραμμα. Προφανώς αυτό το πρόγραμμα θα πρέπει τελικά να υποβληθεί για έγκριση στον ελληνικό λαό.