Η Διαχείριση Στερεών Απορριμμάτων στο Ν.Θεσσαλονίκης και ο ΣΥΡΙΖΑ

Tου Γιάννη Γρηγοριάδη*

Δεν θα χρειαζόταν παρά να ανατρέξει κανείς στα Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) όλης της χώρας και να παρατηρήσει πολύ εύκολα ,ότι αναπαράγεται το ίδιο μοντέλο :

-καταφανής υποβάθμιση της ανακύκλωσης και της κομποστοποίησης 

-προώθηση της παραγωγής δευτερογενών καυσίμων SRF/RDF και «ενεργειακή αξιοποίησή τους»

Δηλαδή κατάφωρη καταστρατήγηση και ανατροπή της ιεράρχισης δράσεων και εργασιών διαχείρισης αποβλήτων , όπως προβλέπεται από το άρθρο 4 της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ : α) πρόληψη, β) προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση , γ) ανακύκλωση, δ) άλλου είδους ανάκτηση όπως ανάκτηση ενέργειας και δ) διάθεση,

Ακόμη, μεγάλη σημασία έχουν οι παρακάτω θετικές αναφορές της ίδιας Οδηγίας, που είναι κατακτήσεις του οικολογικού κινήματος:

«Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για να προωθηθεί η επαναχρησιμοποίηση προϊόντων…»

«Τα κράτη μέλη λαμβάνουν μέτρα για την προώθηση της ανακύκλωσης υψηλής ποιότητας και για το σκοπό αυτό καθιερώνουν χωριστή συλλογή αποβλήτων…»

«…έως το 2015 χωριστή συλλογή καθιερώνεται τοθλάχιστον για τα ακόλουθα :χαρτί, μέταλλο, πλαστικό γυαλί.»

«Έως το 2020 η προετοιμασία για την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των υλικών αποβλήτων, όπως τουλάχιστον το χαρτί, το μέταλλο, το πλαστικό και το γυαλί από τα νοικοκυριά….πρέπει να αυξηθεί κατ’τουλάχιστον στο 50% ως προς το συνολικό βάρος.»

Στην περίπτωση του  Ν.Θεσσαλονίκης η απεμπόληση αυτών τωνστρατηγικών κατευθύνσεων έχει καταδειχθεί με το Νομαρχιακό Σχεδιασμό του 2000 και τον Περιφερειακό Σχεδιασμό του 2005 που υλοποιείται από τότε και ψηφίσθηκαν χωρίς καμία επιστημονική, κοινωνική, πολιτική διαβούλευση. Επιβεβαιώνεται δε, απόλυτα, με το Τεχνικό Πρόγραμμα του Συνδέσμου ΟΤΑ Νομού Θεσσαλονίκης έτους 2012 (Α.Π.6645/29-11-2011) το οποίο προβλέπει τα εξής :

-Μονάδα επεξεργασίας ΑΣΑ Β.Δ. Ενότητας Θεσσαλονίκης, στα 7 σενάρια της οποίας, που εξετάζονται,  όλα περιλαμβάνουν παραγωγή δευτερογενούς καυσίμου (SRF/RDF) και «ενεργειακή αξιοποίηση του» και για την οποία έχει ήδη εκδοθεί από το ΥΠΕΧΩΔΕ θετική γνωμοδότηση (προέγκριση χωροθέτησης) επι της Προμελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Α.Π. οικ.202117/3-8-2011 ΕΥΠΕ). Παράλληλα έχει εγκριθεί με την 6490/108/ΕΓΣΔΙΤ/8-2-2008 απόφαση της Ειδικής Γραμματείας ΣΔΙΤ η αίτηση του Συνδέσμου ΟΤΑ για υπαγωγή σε ΣΔΙΤ του έργου «Υλοποίηση Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Απορριμμάτων Νομού Θεσσαλονίκης» που περιλαμβάνει τη μελέτη , χρηματοδότηση, κατασκευή, συντήρηση, τεχνική διαχείριση και λειτουργία μονάδας επεξεργασίας ΑΣΑ της ΒΔ Ενότητας  του Ν.Θεσσαλονίκης για χρονικό διάστημα 29 ετών από τη θέση σε ισχύ της σύμβασης σύμπραξης. Επισημαίνεται ότι στ πλαίσιο της σύμπραξης αυτής ο Ιδιωτικός Φορέας Σύμπραξης θα αναλάβει και την πώληση των παραγομένων από τη ΜΕΑ προϊόντων (ανακυκλώσιμα υλικά, καύσιμα, ενέργεια, κλπ). Ενδεικτικός προϋπολογισμός έργου 242 εκατ.ευρώ (+20% κόστος βαριάς συντήρησης και ασφάλισης) 

-Ολοκληρωμένη εγκατάσταση επεξεργασίας διαχείρισης στερεών αποβλήτων Ν.Α τομέα Ν.Θεσσαλονίκης που περιλαμβάνει 2 σενάρια παραγωγής δευτερογενούς καυσίμου και μονάδα «ενεργειακής αξιοποίησής του». Με την Α.Π.οικ.198436/18-4-2011 Κοινή Υπουργική Απόφαση εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι του έργου.

Οι θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ:

-προεκλογικό πρόγραμμα 2009:

Εφαρμογή πολιτικών πρόληψης , επαναχρησιμοποίησης ,ανακύκλωσης και κομποστοποίησης των αστικών απορριμμάτων. Απόρριψη της καύσης των στερεών αποβλήτων και της ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης τους .Όχι στη χωροθέτηση μονάδων αποβλήτων σε επιβαρυμένες περιοχές.

-προεκλογικό πρόγραμμα 2012:

Ο ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ απορρίπτει την ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης των απορριμμάτων και τη λογική μιας τεχνικής αντιμετώπισης του θέματος. Ειδικότερα απορρίπτουμε την καύση, είτε με τη μορφή της καύσης σύμμεικτων απορριμμάτων , είτε με τη μορφή της καύσης δευτερογενών καυσίμων(RDF/SRF), μετά από μηχανική –βιολογική επεξεργασία (πχ βιοξήρανση) . Η ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης επιβάλλει την παραγωγή μεγάλου όγκου απορριμμάτων, είναι αντίθετη στην ανακύκλωση, επιβλαβής για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία και έχει υψηλό οικονομικό κόστος  (υπολογίζεται πενταπλάσιο του σημερινού ) για τους πολίτες. Ο ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ υποστηρίζει Αποκεντρωμένες Υπηρεσίες Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Απορριμμάτων και σχεδιασμό όλης της διαδικασίας από τα αιρετά περιφερειακά όργανα , για τις υποδομές και τις λειτουργίες σε επίπεδο περιφέρειας, και από τους δήμους για τις αντίστοιχες δημοτικές υποδομές και λειτουργίες. Στο πλαίσιο αυτό είναι αναγκαία η αναθεώρηση του περιφερειακού σχεδιασμού και η ανακοπή της δημοπράτησης με ΣΔΙΤ έργων που δεν είναι συμβατά με την στρατηγική επιλογή της ανακύκλωσης. Η αυτοδιοίκηση θα ενισχυθεί με όλες τις απαραίτητες χαμηλού κόστους και μεγάλης απόδοσης υποδομές ώστε να προχωρήσει σε ολοκληρωμένες διαδικασίες ανακύκλωσης…..

Είναι ολοφάνερο λοιπόν ότι η απουσία προγραμμάτων ανακύκλωσης-κομποστοποίησης , εξέλιξης και επέκτασής τους με δεσμεύσεις για συγκεκριμένους ποσοτικούς στόχους, κάθε άλλο παρά τυχαία είναι , αλλά εξυπηρετεί τις επιλογές και τους σχεδιασμούς που έχουν γίνει για την προώθηση της «μαγικής λύσης» της καύσης των απορριμμάτων και της ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης τους. Τον ίδιο σκοπό εξυπηρετεί και το φαραωνικό έργο του ΣΜΑ Ευκαρπίας (60% των απορριμμάτων του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης ) σε μια ιδιαίτερα επιβαρυμένη περιβαλλοντικά περιοχή. Τα συμπιεσμένα σύμμεικτα απορρίμματα θα πηγαίνουν στην Μονάδα Επεξεργασίας όπου με ξήρανση ή μηχανική διαλογή θα παράγεται δευτερογενές καύσιμο SRF ή RDF (για τις 2 μονάδες «ενεργειακής αξιοποίησης» δηλαδή καύσης) ,μικρές ποσότητες και όχι καλής ποιότητας ανακυκλώσιμα υλικά και κομπόστ και κάποια ποσότητα βιοαερίου ,ανάλογα με τη μέθοδο επεξεργασίας. Ο ΣΜΑ Ευκαρπίας στην πράξη θα λειτουργήσει σαν ένα στάδιο για την παραγωγή δευτερογενούς καυσίμου και την καύση του  διότι το μοντέλο διαχείρισης ΑΣΑ που επιλέγεται , καθορίζει και τις μεθόδους και τις εγκαταστάσεις που απαιτούνται για τη λειτουργία του.

Οι υπερασπιστές  του Περιφερειακού Σχεδιασμού και του ΣΜΑ Ευκαρπίας :

-Δεν απαντούν επιστημονικά , ποια θα είναι η περιβαλλοντική επιβάρυνση από την καύση 800000τόνων SRF/RDF τον χρόνο. Πως θα διαχειρισθούν την τοξική τέφρα που θα παράγεται από την καύση 

-Δεν απαντούν πολιτικά, ποια θα είναι τα διαφυγόντα έσοδα των Δήμων από την μη ανάπτυξη της ανακύκλωσης-κομποστοποίησης, ποιο θα είναι το κόστος της επιδότησης της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, ποιό θα είναι το συνολικό τέλος που θα πληρώνει ο πολίτης-δημότης για την αποπληρωμή και λειτουργία αυτών των έργων, πόσα θα κερδίσει ο Ιδιωτικός Φορέας Σύμπραξης για τα επόμενα 29 χρόνια.

Τα ζητήματα αυτά που έθεσε ο ΣΥΝ και ο ΣΥΡΙΖΑ ΑΠΟ ΤΟ 2006 , και παραμένουν αναπάντητα, καταδεικνύουν τα σοβαρά ελλείμματα επιστημονικής τεκμηρίωσης και κοινωνικής-πολιτικής νομιμοποίησης που υπάρχουν στις κυρίαρχες επιλογές διαχείρισης των ΑΣΑ. 

Ο ΣΥΡΙΖΑ διαμόρφωσε  τις θέσεις του με ανοιχτές στην κοινωνία , συλλογικές, δημοκρατικές διαδικασίες και όχι σαν μια «αποστασιοποιημένη δρώσα τεχνοκρατία» στην υπηρεσία του Φούχτελ και των εγχώριων εργολαβικών συμφερόντων.

*Ο Γιάννης Γρηγοριάδης είναι μέλος της γραμματείας στη Θεματική Περιβάλλοντος ΣΥΡΙΖΑ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Υπάλληλοι της Βουλής: Δεν είμαστε τα golden boys του δημοσίου

Αμπατζόγλου: “Όλοι οι φαρμακοποιοί στον αγώνα”