του Ronald Janssen
Ένα ελληνικό θαύμα, αυτό των εξαγωγών, χαιρετούν οι ευρωπαίοι ηγέτες στηρίζοντας την υπόθεσή τους σε μια στατιστική διόρθωση και όχι σε τεκμηριωμένα στοιχεία.
Φαίνεται πάρα πολύ γελοίο για να είναι αληθινό, αλλά στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, οι Ευρωπαίοι ηγέτες υποστήριξαν ότι η στρατηγική τους λειτουργεί: δεν ενοχλεί το γεγονός ότι η ευρωπαϊκή οικονομία είναι και πάλι σε ύφεση και ότι η ανεργία έχει εκτοξευθεί στα ύψη, αντίθετα η ανάκαμψη των εξαγωγών σε ορισμένα κράτη μέλη χρησιμοποιείται ως μέτρο για μεγάλη επιτυχία από «τους πολύ σοβαρούς ηγέτες».
Ειδικότερα, πολύ λόγος γίνεται για το γεγονός ότι τα στατιστικά στοιχεία για τις εξαγωγές από την Ελλάδα δείχνουν μια σημαντική αύξηση από το 2009. Αυτό υποτίθεται ότι αποδεικνύει τα οφέλη της πολιτικής της «εσωτερικής υποτίμησης» που επιβάλλεται από την τρόικα με τους μισθούς και το μισθολογικό κόστος ανά εργαζόμενο να καταρρέει. Είναι επομένως ενδιαφέρον να εξετάσει κανείς τα στοιχεία των εξαγωγών της Ελλάδας με μεγαλύτερη λεπτομέρεια.
Κατ ‘αρχάς, κατά την εξέταση του όγκου των εξαγωγών των αγαθών και στηριζόμενοι στη βάση δεδομένων AMECO, δεν υπάρχει σχεδόν κανένα σημάδι αυτής της περίφημα ισχυρής ανάκαμψης των ελληνικών εξαγωγών. Το 2008, η Ελλάδα εξήγαγε αγαθά αξίας περίπου 22 δισ. (σε τιμές του 2005). Ο όγκος των εξαγωγών των αγαθών κατέρρευσε σε 19 δισ. ευρώ με την οικονομική κρίση το 2009 και ανέκαμψε σιγά-σιγά σε 21 δισ. ευρώ το 2012. Άρα θαύμα των εξαγωγών δεν υπάρχει προς το παρόν.
Κάτι φαίνεται να συμβαίνει αν εστιάσουμε στις εξαγωγές αγαθών με τις σημερινές τιμές. Αυτές αυξήθηκαν από 22 δισ. ευρώ που ήταν πριν από το ξέσπασμα της κρίσης σε 26, 5 δισ. ευρώ το 2012, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 20%.
Για να εξετάσουμε τι είναι πίσω από αυτή την αύξηση που δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία, ο αριθμός που ακολουθεί δείχνει τη σύνθεση των προϊόντων των εξαγωγών από την Ελλάδα από το 1999 σε χώρες εκτός της ΕΕ των 27. (Εμείς επίσης είχαμε έναν αριθμό για τις ελληνικές εξαγωγές στην Ευρώπη των 27 αλλά όλα τα δεδομένα παρέμεναν σταθερά)
Αυτό το διάγραμμα δείχνει ότι μια ομάδα προϊόντων είχε κυρίως την ευθύνη για την αύξηση των εξαγωγών των αγαθών, δηλαδή τα «ορυκτά καύσιμα, τα λιπαντικά και τα συναφή υλικά», η οποία έκανε ένα ξαφνικό άλμα έως 6 φορές από το προηγούμενο επίπεδο που βρισκόταν, κατά 5 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στη συνολική αύξηση των εξαγωγών των αγαθών από την Ελλάδα (βλ. προηγούμενη παράγραφο).
Αυτό είναι ένα παράξενο εύρημα, για δύο λόγους. Το περίεργο με αυτή τη συγκεκριμένη ομάδα είναι ότι περιέχει κυρίως τα προϊόντα που είναι ιδιαίτερα απαιτητικά σε κεφάλαιο και πρώτες ύλες (άνθρακας, πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ηλεκτρικό ρεύμα). Άρα οι περικοπές στο κόστος εργασίας είναι η λιγότερο πιθανή εξήγηση για αυτήν την ξαφνική αύξηση των εξαγωγών. Επιπλέον, η αύξηση των εξαγωγών των εν λόγω κατηγοριών προϊόντων από την Ελλάδα περιορίζεται στο υπόλοιπο του κόσμου. Δεν υπάρχει καμία αύξηση αυτών των εξαγωγών προς τις ευρωπαϊκές αγορές.
Μια εξήγηση για αυτό το αίνιγμα μπορεί να βρεθεί σε ένα σημείωμα από την ελληνική στατιστική υπηρεσία, σε δελτίο τύπου της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής με τίτλο «Εμπορικές συναλλαγές στην Ελλάδα (Εκτιμήσεις): Αύγουστος 2012», 10 Οκτωβρίου. Το σημείωμα αναφέρει τα εξής: «Τα δεδομένα σχετικά με το εμπόριο προϊόντων πετρελαίου δεν περιλαμβάνονται λόγω αναθεώρησης που βρίσκεται σε εξέλιξη για την σχετική χρονική σειρά. Η αναθεώρηση στοχεύει να ενσωματώσει αναθεωρημένα πρωτογενή δεδομένα που έχουν πρόσφατα δοθεί από την Τελωνειακή Αρχή.”.
Με άλλα λόγια, αυτό που μπορεί κάλλιστα να είναι υπεύθυνο για μεγάλο μέρος ή και όλο αυτό το κύμα των ελληνικών εξαγωγών είναι τα «αναθεωρημένα πρωτογενή δεδομένα», δηλαδή απλά μια διαφορά στην καταμέτρηση των δεδομένων.
Εν κατακλείδι, αν οι υποστηρικτές της λιτότητας με έμφαση στις περικοπές των μισθών βασίζουν πλέον την υπόθεσή τους σε στατιστικές διορθώσεις αντί για τεκμηριωμένα δεδομένα, θα πρέπει να είναι πάρα πολύ απελπισμένοι.
Φωτογραφία: Έλληνες εργαζόμενοι στα ναυπηγεία που διαδηλώνουν ενάντια στην ανεργία συγκρούονται με τα ΜΑΤ έξω από το υπ. Οικονομικών στην Αθήνα. Φωτογράφος: Παντελής Σαϊτας/EPA
Μετάφραση: Κατερίνα Μπακιρτζή
Πηγή: Guardian