Γράφει η Σίσσυ Βωβού για το tomov.gr
Με αφορμή την 25ης Νοέμβρη, παγκόσμιας ημέρας για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, δυστυχώς με κάποια καθυστέρηση, θέλουμε να ενημερώσουμε για κάποια στοιχεία κακουργημάτων εναντίον των γυναικών στη χώρα μας, φόνων και βιασμών, κατά τα τελευταία 8 χρόνια. Οπότε παρουσιάζουμε σ’ αυτό το δημοσίευμα ενδιαφέροντα στοιχεία που περιέλαβε σε σχετική ομιλία του ο Γεώργιος Καστάνης, ταξίαρχος, Δ/ντής Δ/νσης δημόσιας ασφάλειας, Αρχηγείο Ελληνικής Αστυνομίας, σε ομιλία του με τίτλο “Διαχείριση περιστατικών βίας κατά των γυναικών από την Ελληνική Αστυνομία”. Η ομιλία αυτή έγινε στις 28 Σεπτεμβρίου 2018, σε διημερίδα της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων στο Περιστέρι. (βλ. πίνακα)
Οι φόνοι
Τα στοιχεία είναι για ενήλικες, ενώ γνωρίζουμε ότι υπάρχουν τα ίδια κακουργήματα για ανήλικες. Από τα στοιχεία αυτά, που βλέπουμε και στον σχετικό πίνακα, φαίνεται ότι οι φόνοι γυναικών από σύζυγο-σύντροφο, ξεκινούν από 26 το 2010, και φθάνουν με καθοδική πορεία στους 9 το 2017. Ξεκινούν δηλαδή από πάνω από δύο φόνους το μήνα το 2010, και φθάνουν σε λιγότερο από έναν το μήνα το 2017.
Στον ίδιο πίνακα, αναφορικά με θύματα γυναίκες χωρίς προσδιορισμό από σύζυγο/σύντροφο, ξεκινούμε από 33 το 2010, και με καθοδική πορεία φθάνουν τους 23 το 2017. Η διαφορά αυτή, σύμφωνα με τον ομιλητή, οφείλεται στο ότι οι φόνοι γυναικών δεν οφείλονται πάντα σε έμφυλη βία, αλλά μπορεί να έχουν άλλα κίνητρα, π.χ. οικονομικά.
Επιπλέον, δεν γνωρίζουμε πώς καταγράφονται οι σωματικές βλάβες που καταλήγουν στο θάνατο μετά από κάποιο διάστημα όπου το θύμα παραμένει στο νοσοκομείο, ή όπου η ζωή υπονομεύεται σε τέτοιο βαθμό ώστε ο θάνατος να επέλθει αρκετά αργότερα από “άλλες αιτίες” που στην ουσία ήταν αποτέλεσμα της βαριάς σωματικής βλάβης. Αυτά μένει να διευκρινιστούν.
Αν συνυπολογίσουμε τις ανήλικες, και γνωρίζουμε πολλούς φόνους ανηλίκων με κίνητρο την έμφυλη βία, το ποσοστό φόνων ανά μήνα αυξάνεται. Αυτό το στοιχείο όμως δεν το έχουμε στον σχετικό πίνακα, αλλά μόνο από δημοσιεύματα δικά μας, που δεν είναι εξαντλητικά.
Οι βιασμοί
Γνωρίζουμε ότι ο βιασμός είναι το πιο αποσιωπημένο και κουκουλωμένο κακούργημα εναντίον των γυναικών, αφού ελάχιστοι βιασμοί καταγγέλλονται. Ο λόγος είναι ότι η κοινωνία ρίχνει συνήθως το σφάλμα για το βιασμό στο θύμα του βιασμού, ενώ από την άλλη μεριά οι δίκες είναι τρομακτικές δοκιμασίες για τις γυναίκες, και εκτείνονται όπως γνωρίζουμε σε μεγάλο διάστημα χρόνου μέχρι την τελεσιδικία. Επίσης, τα δικαστήρια συχνά αθωώνουν τους κατηγορούμενους για βιασμό. Είχαμε πολλές φορές την πικρή εμπειρία στα δικαστήρια όπου πηγαίνουμε για συμπαράσταση, πολύ περισσότερο δε οι ίδιες οι γυναίκες που καταγγέλλουν.
Επιπλέον, στον πίνακα αναφέρει τελεσμένοι βιασμοί, που σημαίνει ότι έχουν ολοκληρωθεί οι δίκες, δηλαδή ότι οι βιασμοί που αναφέρονται σε κάθε έτος έχουν γίνει πολλά χρόνια πριν.
Μετά από αυτές τις παρατηρήσεις, έχουμε 215 βιασμούς το 2010, μα καθοδική πορεία ώστε να φθάνουν τους 141 το 2017. Επιπλέον, βλέπουμε ότι θύματα των βιασμών είναι οι γυναίκες στην μεγάλη πλειοψηφία, αλλά όχι στο σύνολο. Ακόμα, η διαφορά που υπάρχει στο τέλος όπου οι βιασμοί είναι 141 ενώ τα θύματα των βιασμών 143, πιθανώς να οφείλεται στις περιπτώσεις ομαδικών βιασμών ή κατά συρροήν βιασμών.
Υπάρχει ένας μικρός αριθμός βιασμού ανδρών, εξίσου αποκρουστικός φαινόμενο, αλλά οι δράστες όλων των βιασμών παραμένουν αποκλειστικά άνδρες.
Να πούμε ότι αυτά είναι καλά νέα;
Να πούμε ότι έχουμε τη μείωση των κακουργημάτων, όπως δείχνουν τα στοιχεία που αναφέρουμε;
Πολύ δύσκολο να προχωρήσουμε σε ένα τέτοιο συμπέρασμα, και μάλλον πρέπει να εξετάσουμε τις μεθόδους έρευνας των στοιχείων από την Ελληνική Αστυνομία παρά να καθησυχάσουμε ότι οι εφιάλτες μειώνονται.
Πάγια αιτήματα
Εδώ να επαναλάβουμε το πάγιο αίτημα των φεμινιστριών αλλά και του Μωβ, που επαναλήφθηκε μάλιστα έντονα στην τελευταία μας γενική συνέλευση στις 9 Νοεμβρίου. Πρέπει η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων να δημιουργήσει ένα Παρατηρητήριο για τις γυναικοκτονίες και τους βιασμούς. Εξάλλου αυτή είναι πλέον και υποχρέωση της ελληνικής πολιτείας, μετά την κύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης που προβλέπει την δημιουργία της Επιτροπής GREVIO για όλες τις χώρες που έχουν κυρώσει τη σύμβαση, για την καταγραφή και παρακολούθηση των εξελίξεων στο χώρο της βίας κατά των γυναικών και της έμφυλης βίας. Αυτό είναι απαραίτητο, γιατί η ενημέρωση και η γνώση μπορεί να βοηθήσει την αντιμετώπιση και τη μείωση του φαινομένου της βίας, στο δρόμο προς την εξάλειψή της.
Ακόμα, να πούμε ότι η ελληνική πολιτεία δεν διαθέτει ούτε ένα ευρώ για θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης της βίας κατά των γυναικών. Υπάρχει ένα δίκτυο 62 δομών υποστήριξης για θέματα βίας και ξενώνων, συνεργασία αρκετών Δήμων και της Γενικής Γραμματείας Ισότητας. Αυτοί οι ξενώνες παρέχουν νομική συμβουλευτική, ψυχολογική υποστήριξη και σε 22 από αυτούς υπάρχουν και ξενώνες, αλλά όλες αυτές οι δομές, που είναι απολύτως απαραίτητες αλλά και λίγες ανάλογα με τις ανάγκες, χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά κονδύλια. Όταν αυτά σταματήσουν, σε δύο χρόνια περίπου, δεν γνωρίζουμε το μέλλον των δομών.
Επίσης, πάγιο αίτημα του γυναικείου και φεμινιστικού κινήματος είναι η ενημέρωση από τα ΜΜΕ και κυρίως από την τηλεόραση, ακόμα περισσότερο από τη δημόσια ραδιοτηλεόραση, για θέματα βίας κατά των γυναικών, γυναικείων δικαιωμάτων γενικότερα, αλλά εδώ να πούμε ότι απ’ όσο γνωρίζουμε δεν υπάρχει καμιά εκπομπή γυναικείων δικαιωμάτων. Αντίθετα, υπάρχουν εκπομπές μεγάλης τηλεθέασης, όπως το My style Rocks και το Next Top Model, και πλήθος περιοδικών αποκαλούμενες life style, όπου οι γυναίκες, ιδίως οι νέες, ωθούνται σε δρόμους γυναίκας αντικείμενο με την υπόσχεση και την προσδοκία καριέρας, όπου διάφοροι και διάφορες, επαίοντες στα θέματα μόδας και στάιλ, στήνουν επιτροπές για να “κρίνουν” τις εμφανίσεις και τα ντυσίματα, που δεν έχουν καμιά σχέση με τις πραγματικές καθημερινές γυναίκες της συντριπτικής πλειοψηφίας που ζουν σ’ αυτή τη χώρα, και που συχνά σκέφτονται διπλά και τριπλά προκειμένου να αγοράσουν τα απαραίτητα ρούχα τους. Και όπου οι “επιτροπές” αυτές ξεφτιλίζουν κατά το δοκούν τις άτυχες κοπέλες που εμφανίζονται εκεί, δυστυχώς, όμως, με τη θέλησή τους.
Επίσης, το φεμινιστικό κίνημα έχει ζητήσει την τροποποίηση του νόμου για το βιασμό, σχετικά με τη συναίνεση, αλλά και την τροποποίηση του νόμου για την αυτοάμυνα, όπου πρέπει να αναγνωρίζεται αυτοάμυνα λόγω έμφυλης βίας, κάτι που δεν υπάρχει στη νομοθεσία μας, σε αντίθεση με πολλές άλλες χώρες όπου έχει εκσυγχρονιστεί το νομικό πλαίσιο. Βλ. προηγούμενο αναλυτικό δημοσίευμά μας.
Υπάρχουν πολλά αιτήματα του φεμινιστικού κινήματος για τη βελτίωση της θέσης των γυναικών, για να επηρεαστεί η ανδροκρατούμενη συνείδηση ανδρών και γυναικών με την έννοια του δικαιώματος των γυναικών να αποφασίζουν για το σώμα τους, για τις συνήθειές τους, χωρίς τον πέλεκυ της κοινωνικής στηλίτευσης γιατί “ξεφεύγουν” από τη δεοντολογία για το ποια πρέπει να είναι η ζωή των γυναικών.
Το πιο σημαντικό, βέβαια, είναι η συγκρότηση ενός ισχυρού και μαζικού φεμινιστικού κινήματος που να διεκδικεί την ισοτιμία σε όλες τις πλευρές της ζωής.