[ Ο Μπένγιαμιν γράφει για ένα ποίημα του Μπέρτολτ Μπρεχτ, και μέσω Φουριέ ξαναφωτίζει τον δικό του καμπουράκο – και μας επιτρέπει, παραδόξως, να αναγνωρίσουμε την πηγή του συνθήματος «Οι μικρές μας ορδές απαιτούν την ουτοπία». Η μετάφραση είναι της Ελένης Βαροπούλου από την έκδοση Walter Benjamin, Κείμενα 1934 – 1940. Επιλογή, Άγρα, 2019, σελ. 642-644 ]
Πηγή: https://sfiggandotherchimeras.wordpress.com/
Για το παιδί, που δεν ήθελε να πλυθεί
Ήταν μια φορά ένα παιδί
Που δεν ήθελε να είν’ πλυμένο
Κι όταν το πλέναν, στη στιγμή
Ήθελε να είν’ με στάχτες μουτζουρωμένο.
Ο αυτοκράτορας επίσκεψη ξεκίνησε να ’ρθεί
Ν’ ανέβει εφτά σκάλες ψηλά
Η μάνα έψαχνε για κανένα πανί
Το βρόμικο παιδί να ’χει στα καθαρά.
Πανί κανένα τότε δεν βρέθηκε εκεί
Ο αυτοκράτορας ξεκίνησε να γυρίσει
Πριν το παιδί καν να τον δει
Το παιδί δεν θα μπορούσε να τ’ απαιτήσει.
Ο ποιητής παίρνει το μέρος του παιδιού που δεν ήθελε να πλυθεί. […] Εδώ ίσως μας επιτρέπεται να θυμηθούμε έναν άλλον οπαδό ή υπερασπιστή του βρόμικου παιδιού: τον Φουριέ, του οποίου το phalanstère δεν υπήρξε μονάχα μια σοσιαλιστική αλλά και μια παιδαγωγική ουτοπία. Ο Φουριέ χώριζε τα παιδιά του phalanstère σε δύο μεγάλες ομάδες, τις petites bandes (μικρές ομάδες) και τις petites hordes (μικρές ορδές). Οι petites bandes απασχολούνται με την κηπουρική κι άλλες ευχάριστες υποχρεώσεις. Οι petites hordes έχουν να κάνουν με τις πιο βρόμικες δουλειές. Στα παιδιά ανήκει η ελεύθερη επιλογή ανάμεσα στις δύο ομάδες. Αυτοί που αποφάσισαν να μπουν στις petites hordes ήταν οι πιο τιμημένοι. Καμιά δουλειά δεν επιτρεπόταν να αναληφθεί στο phalanstère πριν αυτοί βάλουν το πρώτο χέρι […] Σε όσους ανήκαν στις petites hordes, ο Φουριέ έβλεπε να κινητοποιούνται τέσσερα μεγάλα πάθη: Η υπερηφάνεια, η αδιαντροπιά, η ανυποταγή. Το σπουδαιότερο απ’ όλα ήταν το τέταρτο: το goût de la saleté, η χαρά της βρομιάς.
Ο αναγνώστης ξανασκέφτεται το βρόμικο παιδί κι αναρωτιέται: Μουτζουρώνεται ίσως με στάχτες μόνο επειδή η κοινωνία δεν βρίσκει καμιά χρησιμότητα και καλή αξιοποίηση του πάθους του για τη βρομιά; Μόνο σαν πέτρα του σκανδάλου, σαν μια σκοτεινή προειδοποίηση για όποιον εμποδίζει την τάξη της (παρά σαν τον καμπούρη νάνο που στο παλιό τραγούδι κάνει άνω κάτω το τακτοποιημένο νοικοκυριό); Αν ο Φουριέ έχει δίκιο, τότε το παιδί σίγουρα δεν θα έχανε και πολλά που δεν συνάντησε τον αυτοκράτορα. Ένας αυτοκράτορας που μόνο καθαρά παιδιά θέλει να δει, δεν αντιπροσωπεύει τίποτε παραπάνω από τους περιορισμένους υπηκόους που επισκέπτεται.