in

Για την επινόηση ενός νέου μεσαίου χώρου. Του Δημοσθένη Παπαδάτου-Αναγνωστόπουλου

Για την επινόηση ενός νέου μεσαίου χώρου. Του Δημοσθένη Παπαδάτου-Αναγνωστόπουλου

Πίσω από τις αοριστολογίες των στελεχών της περί «κόπωσης», η εκλογική αριθμητική λέει ότι η ΝΔ βρίσκεται σε κάθετη πτώση εδώ και μια οχταετία, ήδη δηλαδή από το 2007, και παρότι στο διάστημα αυτό έγινε δύο φορές κυβέρνηση. Η αρχή έγινε μετά την πρώτη θητεία του νεότερου Καραμανλή, οπότε και χάθηκαν από την κάλπη του κόμματος 364.000 ψηφοι. Από τότε μέχρι και σήμερα, στις χαμένες αθροίστηκαν άλλες 1.469.000, ώστε σε απόλυτους αριθμούς, οι συνολικές απώλειες να ξεπερνούν σήμερα το σώμα που έδωσε τη νίκη στη ΝΔ του Σαμαρά, όσο και τους ενάμισι εκατομμύριο ψηφοφόρους που το Σεπτέμβριο κράτησαν τον Μεϊμαράκη στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Η ρευστοποίηση και ο κατακερματισμός του «λαού της Δεξιάς», που ξεκίνησαν πριν από τα μνημόνια αλλά επιταχύνθηκαν μετά το 2010, δεν αποτράπηκαν, και πιθανότατα δεν θα αποτραπούν, με διαδικαστικά τερτίπια για τον έλεγχο του σώματος που θα ψηφίσει στις κομματικές αρχαιρεσίες. Ήδη από τα χρόνια του νεότερου Καραμανλή, τα συνέδρια της ΝΔ διευρύνονται αριθμητικά αλλά περιορίζονται δημοκρατικά, με τους ex officio διορισμένους συνέδρους να ξεπερνούν κατά κανόνα τους αιρετούς – και κυρίως, με τα συνέδρια και τα σώματα που εκλέγουν αρχηγούς (ως γνωστόν, από το 2009 αυτά δεν ταυτίζονται για τη ΝΔ) να μην αποφασίζουν ποτέ την ακολοθούμενη πολιτική*.

Αν υποθέσουμε ότι οι σημερινοί διεκδικητές της ηγεσίας του κόμματος εκπροσωπούν διακριτές ιδεολογικοπολιτικές προτάσεις (Γεωργιάδης-Δεξιά, Μητσοτάκης-νεοφιλελεύθερο Κέντρο, Τζιτζικώστας-μοντέρνα Κεντροδεξιά, Μεϊμαράκης-καραμανλική παράδοση), ούτε αυτή η διακριτότητα αρκεί από μόνη της, και πιθανότατα γι’ αυτό οι καμπάνιες των υποψηφίων αποπολιτικοποιούνται: παρά τις ιδεολογικοπολιτικές μετατοπίσεις που δοκίμασαν αυτά τα οχτώ χρόνια οι διάφοροι επικεφαλής της ΝΔ, κατά κανόνα ερήμην οποιουδήποτε αντιπροσωπευτικού κομματικού σώματος, ούτε οι παλινδρομήσεις υπέρ-κατά του μνημονίου, ούτε η εγκατάλειψη του «μεσαίου χώρου» από τον Κώστα Καραμανλή, το 2009, ούτε η ακροδεξιά στροφή του Σαμαρά στη συνέχεια ή η «λαϊκή-κεντρώα» του Μεϊμαράκη σήμερα, δεν κατάφεραν να σταματήσουν το φυλλορρόημα των ψηφοφόρων της Δεξιάς προς όλες τις κατευθύνσεις – από το Ποτάμι και τα νεοφιλελεύθερα κομματίδια, ως τους ΑΝ.ΕΛ και τη Χρυσή Αυγή.

Παρά λοιπόν τις αλλαγές της εσωκομματικής συγκυρίας, αυτό που κατατρώει τη ΝΔ αναδιατάσσοντας σήμερα τις εσωτερικές συμμαχίες και διασπώντας τις παλιές ομαδοποιήσεις, παραμένει σταθερό: είναι η αδυναμία του ελληνικού αστισμού να διατυπώσει μια ηγεμονική πολιτική πρόταση που να συνενώνει τα διάφορα τμήματά του και να συμπεριλαμβάνει τμήματα των λαϊκών στρωμάτων, ώστε το παραδοσιακό κόμμα της Δεξιάς να μπορεί να εμφανίζεται ως «λαϊκό», όπως άλλοτε. Από τον καραμανλικό «ριζοσπαστικό φιλελεύθερο» εκσυγχρονισμό, τη «σοσιαλμανία» και την ανακωχή με την παραδοσιακή Αριστερά της πρώτης μεταπολιτευτικής περιόδου, ως τις υποσχέσεις για «επανίδρυση του κράτους» (αλλά και τις λαοσυνάξεις του συγκεντρωσιάρχη της Δεξιάς Χριστόδουλου…) που απευθύνονταν κατ’ εξοχήν στους ηττημένους του σημιτικού εκσυγχρονισμού, η ΝΔ μπορούσε ως ένα σημείο να πείθει ότι η καπιταλιστική «ανάπτυξη» ήταν δυνατό να επιτυγχάνεται με δικαιότερο τρόπο, επ’ ωφελεία της μικρής ιδιοκτησίας και των μη ιδιοκτητών. Η δυνατότητά της αυτή αντανακλώνταν εν μέρει στην πύκνωση των κομματικών της γραμμών, με τις οργανώσεις της να φτάνουν το 1989 τα 600.000 μέλη, να ξεπερνούν δηλαδή τα δεδομένα των αδελφών κεντροδεξιών κομμάτων ανά την Ευρώπη. Από τις εκλογές του 2007, η υπόσχεση αυτή παύει να πείθει και ο κανόνας των συγκοινωνούντων δοχείων, που ήθελε τις απώλειες της ΝΔ να μεταφέρονται στο ΠΑΣΟΚ και να επιστρέφουν, δεν λειτουργεί πια – εξού και ο ΛΑΟΣ υπήρξε το μόνο κόμμα που απομακρύνθηκε από το κομματικό μαντρί και, εντούτοις, μακροημέρευσε.

Έπειτα από μια οχταετία που έχουν συμβεί τα πάντα, και καταφανώς ελλείψει «αναπτυξιακού» προγράμματος, η μόνη διαθέσιμη θετική προοπτική για τη ΝΔ είναι η αποφυγή της διάσπασης και της περαιτέρω ρευστοποίησης, τη στιγμή που τα διάφορα συνώνυμα της ρήξης πληθαίνουν στο πολιτικό ρεπορτάζ. Υπό μία έννοια, η ενότητα του κόμματος είναι και ο μόνος εμφανής αντι-Τσίπρας. Ενότητα όμως προς ποια κατεύθυνση; Φαίνεται ότι η συνταγή Μεϊμαράκη, με την οποία αναπόφεκυτα πρέπει να αναμετρηθούν και οι άλλοι τρεις, είναι η πιο συνεκτική. Στην εποχή που το κόμμα συγκυβερνά άτυπα με τον ΣΥΡΙΖΑ (Παυλόπουλος ΠτΔ, υπερψήφιση των μνημονιακών προαπαιτούμενων τον Αύγουστο, τοποθέτηση Παπαγγελόπουλου στο υπ. Δικαιοσύνης, καταψήφιση πρότασης ΕΛΚ για το προσφυγικό κ.ά), το ζητούμενο δεν είναι ούτε η «καθαρή» δεξιά ταυτότητα (που αποξενώνει χωρίς να εγγυάται υλικές παροχές ως αντιστάθμισμα), ούτε ο «καθαρός» νεοφιλελευθερισμός (ενώ η Αριστερά εφαρμόζει μνημόνιο), ούτε τέλος μια μάχη γενεών (που θα οδηγούσε στην αποστράτευση ένα ήδη γερασμένο στελεχιακό δυναμικό). Αντίθετα, το θέμα είναι η επινόηση ενός νέου «μεσαίου χώρου», το περιεχόμενο του οποίου θα καθορίζει ad hoc, όπως συνέβαινε πάντα εξάλλου, ο Aρχηγός: λαϊκό-συγκρουσιακό στυλ απέναντι στον Τσίπρα για να συσπειρώνεται η παράταξη και να «καταλαβαίνει» η νεολαία (αλλά και εκκλήσεις για συνεργασία…), ευελιξία στον άξονα μνημόνιο-αντιμνημόνιο για να μη χαθεί εντελώς η μεσαία τάξη και να μην ενισχυθεί η Χρυσή Αυγή (αλλά και να παραμείνει το κόμμα σε κυβερνητική ετοιμότητα…), υψηλοί τόνοι στα «εθνικά», ελλείψει άλλης δυνατότητας να συνομιλεί η ΝΔ με τον κατακερματισμένο «λαό» της (αλλά και «υπεύθυνη» ρητορική για να μην απομακρύνεται από τη συμμαχία του «Μένουμε Ευρώπη»…).

Αν η συνταγή θα πιάσει, δεν ξέρει κανείς. Εν μέσω ρευστότητας, ωστόσο, καθένας πηγαίνει με ό,τι έχει.

______________

* Βλ. σχετικά: Χρ. Βερναρδάκης, Πολιτικά κόμματα, εκλογές και κομματικό σύστημα. Οι μετασχηματισμοί της πολιτικής αντιπροσώπευσης 1990-2010, εκδ. Σάκκουλα

πηγή: Rednotebook.gr

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Συναγερμός στο Μόλυβο: Στα παγωμένα νερά 200 πρόσφυγες μετά από νέο ναυάγιο

Επετειακό σχόλιο. Της Άντας Ψαρρά