Στην κοινή συνέντευξή του με τον σοσιαλδημοκράτη Πορτογάλο πρωθυπουργό Αντόνιο Κόστα, κατά την επίσκεψή του στην Ελλάδα, ο Αλ. Τσίπρας είπε μεταξύ άλλων: «[Π]αρακολουθούμε […] τις προσπάθειές σας να ανασυγκροτήσετε τη χώρα σας από τις συνέπειες του μνημονίου. […Π]ροσδοκούμε […] η δική σας επιτυχία […] να ξεπεράσετε τις επιπτώσεις της λιτότητας και να οικοδομήσετε μια σταθερή ρεαλιστική εναλλακτική, [να ανοίξει] τον δρόμο και στην Ελλάδα, για να μπορέσει να προχωρήσει στα ίδια μονοπάτια»1.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, στην πρόσφατη συζήτηση στη Βουλή για το ασφαλιστικό και το φορολογικό, ο Ελληνας πρωθυπουργός διακήρυξε πως: «[Σ]τις σημερινές δύσκολες συνθήκες, αριστερό και ριζοσπαστικό δεν είναι να φαντασιώνεσαι μια ιδεατή κοινωνία, που ξέρεις ότι όσο και να την παλεύεις δεν είναι εύκολο να έρθει, αλλά να ματώνεις για […] αλλαγές υπέρ […] των πολλών»2.
Οι δύο αυτές φράσεις συμπυκνώνουν σημειολογικά αλλά και ρητά τη μετάλλαξη ενός πολιτικού και ενός κόμματος που, ενώ εξελέγησαν καλλιεργώντας την προσδοκία ότι «θα δείξουν τον δρόμο» στην Ευρώπη, κατέληξαν, ως «εκπρόσωποι της ριζοσπαστικής Αριστεράς», να αναθέτουν τις ελπίδες τους στον εκπρόσωπο της σοσιαλδημοκρατίας, την ώρα που οι ίδιοι εφαρμόζουν καμαρώνοντας το «πρώτη φορά ιδιόκτητο» Μνημόνιο με μπόνους «κόφτη».
Και, σαν να μην έφτανε αυτό, αποκαλούν φαντασιόπληκτους όσους τους πίστεψαν, ενώ οι ίδιοι προφανώς δεν πιστεύουν σε τίποτα που «δεν είναι εύκολο να έρθει».
Αυτά που λένε, πλέον, ο Αλ. Τσίπρας και ο νέος ΣΥΡΙΖΑ είναι πιο προσβλητικά για τη νοημοσύνη του κόσμου ακόμα και από αυτά που πράττουν. Η ελαφρότητα με την οποία αφομοίωσαν τη λογική του «αντιπάλου» και απαξίωσαν το όραμα που επί χρόνια εξέθρεφαν ανατίναξε την αποθήκη με το οπλοστάσιο της Αριστεράς, αφήνοντας τον λαό άναυδο, έρμαιο στη βουλιμία του νεοφιλελευθερισμού, ανοίγοντας τον δρόμο, τελικά, στον εκφασισμό τού «όλοι ίδιοι είναι».
Μόνο που όταν ένα όραμα καταρρέει, κάποιο άλλο το υποκαθιστά· και η καθόλου πρωτότυπη συνταγή ψεμάτων, εθνολαϊκισμού και πατριδοκαπηλίας που έχει επιλέξει η κυβέρνηση προοιωνίζεται ακόμη χειρότερες εξελίξεις.
Ακόμη πιο εντυπωσιακή, ωστόσο, είναι η σχεδόν παντελής απουσία αντιστάσεων μεταξύ όσων παρέμειναν στον νέο ΣΥΡΙΖΑ μετά το περσινό καλοκαίρι. Ενώ η κυβέρνηση παραδίδει αμαχητί το ένα μετά το άλλο όλα τα εμβληματικά μέτωπα, όπου μέχρι πρότινος πρωτοστατούσαν δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ (Σκουριές, Ελληνικό, λιμάνια, αεροδρόμια κ.ο.κ.), τα στελέχη του κόμματος εμφανίζονται περήφανα για τις αντοχές της και την παραμονή της στην εξουσία, η οποία αποδείχθηκε πιο γλυκιά από τις αυταπάτες περί συλλογικότητας και δημοκρατίας, που δήθεν διαφοροποιούσαν τον ΣΥΡΙΖΑ από τα άλλα κόμματα3.
Η ελέω αρχηγού λειτουργία του «κόμματος των μελών» ήταν ήδη ορατή από το ιδρυτικό συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ το 2013, κατέστη ολοφάνερη μετά το διαρκές συνέδριο-παρωδία του Ιανουαρίου 2015, λίγο πριν από τις εκλογές, και κορυφώθηκε με την πραξικοπηματική απόφαση της καλοκαιρινής συνθηκολόγησης, η οποία δεν εγκρίθηκε από κανένα συλλογικό όργανο του κόμματος ή της κυβέρνησης.
Κι όμως, οι αντιδράσεις και οι διαφοροποιήσεις απέναντι στον ακραιφνή νέο αρχηγισμό είναι ανύπαρκτες στο εναπομείναν πολιτικό προσωπικό, ενώ ήδη διατυπώνεται η άποψη ότι ο πρόεδρος του νέου ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να εκλέγεται απευθείας από τον λαό, ώστε να εγγραφούν μαζικά νέα μέλη στο κυβερνών κόμμα4.
Η υποταγή στον αρχηγό είναι επιβεβλημένη, καθώς ο αρχηγός τελικά υπετάγη στους δανειστές που, με τη σειρά τους, απαιτούσαν υποταγή του μόνου λαού που ξεσηκώθηκε ενάντια στον μνημονιακό μονόδρομο. Εχοντας πλέον προσδεθεί στο άρμα τους, δεν αργεί η μέρα που ο Αλ. Τσίπρας θα απειλεί τον ελληνικό λαό με Grexit, για να καμφθούν οι αντιδράσεις που θα προκαλεί η εφαρμογή των νέων μέτρων. Κι εδώ χρειάζεται να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους: Βρισκόμαστε χωρίς σχέδιο απέναντι στο πιθανό Grexit του αστισμού (εκεί οδηγεί αργά ή γρήγορα η παράταση του μνημονιακού προγράμματος στη χώρα), το οποίο, αν πραγματοποιηθεί, θα χρεωθεί στον νυν πρωθυπουργό και, διά του νέου ΣΥΡΙΖΑ, στην Αριστερά.
Για έναν μήνα περηφάνιας (από τις προγραμματικές δηλώσεις του Ιανουαρίου 2015 μέχρι τη συμφωνία «γέφυρα» του Φεβρουαρίου 2015), το πολιτικό προσωπικό που παρέμεινε στον νέο ΣΥΡΙΖΑ μετά τη διάσπαση προσφέρει το καλύτερο άλλοθι και μετατρέπεται στο ισχυρότερο πιόνι στο παιχνίδι του συστήματος που υποτίθεται ότι αντιμαχόταν, καίγοντας απερίσκεπτα τα πιο ισχυρά χαρτιά του: το περίφημο ηθικό πλεονέκτημα και την επαφή με τον κόσμο.
Με την κοινωνία στο καναβάτσο και με την υπόλοιπη Αριστερά να αποτελεί κι αυτή μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης, εγκλωβισμένη στις δικές της βουλησιαρχικές αυταπάτες περί Grexit άνευ σχεδίου, επιβάλλεται αναστοχασμός, από την αρχή και σε νέα βάση, για τους λόγους που οδήγησαν στον πλήρη εκφυλισμό των γραμμών άμυνας, για τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας οριζόντιων συλλογικοτήτων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, για το ποια θα ήταν μια άλλη μορφή ένωσης των λαών, έναντι της διάλυσης και της εθνικής αναδίπλωσης που δεν είναι καθόλου θελκτικές, για το πώς θα αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη του κόσμου στην πολιτική. Και αυτά δεν είναι εύκολο να έρθουν!
[1] Κοινές δηλώσεις Αλ. Τσίπρα & Αντ. Κόστα (11/4/16): http://goo.gl/fFgCT4 [2] Ομιλία του πρωθυπουργού στη Βουλή (8/5/16): http://goo.gl/AMIYRB [3] Κ. Πουλής: «Για αυτό μας ψηφίσατε!», The Press Project (10/5/16), http://goo.gl/yV5KMc 4. Κ. Χρυσόγονος: «Μια ευκαιρία που δεν πρέπει να σπαταληθεί το επικείμενο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ», Η Αυγή (16/4/16), http://goo.gl/XWC5E9
*Ο Αλέξανδρος Μπίστης είναι πολιτικός επιστήμονας
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών