Χτες, Πέμπτη, η Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία ανακοίνωσε τα πρόσφατα στοιχεία για την ανεργία: ένας στους τρεις νέους ως 24 χρονών είναι επισήμως άνεργος (ή μάλλον άνεργη, αφού το γενικό ποσοστό ανεργίας στις γυναίκες είναι διπλάσιο από των αντρών).
Την ίδια ημέρα, προβαλλόταν στο Φεστιβάλ τα «45 τετραγωνικά» του Στράτου Τζίτζη. Μια νέα, απόφοιτος ΤΕΙ, 20φεύγα χρονών, δουλεύει πωλήτρια με το βασικό μισθό (ευτυχώς τον παλιό, των 680 ευρώ, Προ Μνημονίου), ψάχνει ανεπιτυχώς για καμιά καλύτερη δουλειά στο δημόσιο, μένει με τη μάνα της και βαριέται την παρέα και τον γκόμενο της, οι οποίοι μένουν επίσης με τους γονείς τους. Κάνει μια προσπάθεια να ξεφύγει, πιάνει μόνη της μια γκαρσονιέρα των 45 τετραγωνικών και των 320 ευρώ (συν τα κοινόχρηστα), δεν βγαίνει, κόβει το κάπνισμα, παρατά το γκόμενο, την κυνηγά η μάνα της με τα ταπεράκια, ψάχνει δεύτερη δουλειά σε καφετέρια. Μέσα από μια μετρημένη, καθαρή και ειλικρινή σκηνοθετική ματιά, χωρίς μπερδέματα στην ιστορία που δεν μπορεί να σηκώσει, με έναν καλοδουλεμένο ρεαλισμό που αποφεύγει επιμελώς τις υπερβολές, ο σκηνοθέτης θέτει ένα βαθύ, υπαρξιακό ερώτημα: γιατί μια κοπέλα 25 χρονών τη σήμερον ημέρα δεν έχει τα λεφτά να πιάσει ένα γαμίδι δυαράκι;
Ο κινηματογράφος όπως θα έπρεπε να ήταν. Και το κοινό, που γέμισε ασφυκτικά την αίθουσα (κάτι που τις τελευταίες ημέρες συμβαίνει ευτυχώς τακτικότερα), αποτελούμενο από νέους και νέες στην ίδια πάνω κάτω φάση, ένιωσε (στην κυριολεξία) σαν στο σπίτι του (όσοι και όσες δεν την είδαν, θα μπορέσουν αύριο το απόγευμα στις 5.30).
Στα σύνορα της Ευρώπης
Προχτές, Τετάρτη, η Frontex συμφώνησε να παρατείνει την «αποστολή» της στα ελληνοτουρκικά σύνορα μέχρι τουλάχιστον τον Μάρτη. Η αποστολή αυτή συνίσταται στο να καταγράφει και να ξεχωρίζει τους πρόσφυγες που φτάνουν στα σύνορα της Ευρώπης, εγκλωβίζοντάς τους ουσιαστικά στην Ελλάδα.
Την ίδια ημέρα, προβλήθηκε η ταινία «Πρωινά»: ένας τούρκος πρόσφυγας ξεκινά για τη Γερμανία, όπου μένει ο γιος του, αλλά εγκλωβίζεται στα σύνορα της Ρουμανίας, αφού οι συνοριοφύλακες, χωρίς να ξέρουν τί άλλο να τον κάνουν, απλά τον εμποδίζουν να περάσει στην Ουγγαρία (συμπτωματικά, πολλοί ρουμάνοι συνοριοφύλακες συμμετέχουν και στη πολυεθνική αποστολή της Frontex στην Ελλάδα). Τον βοηθά ένος ντόπιος –φύλακας σε σούπερ μάρκετ- ο οποίος αγανακτεί πια τόσο πολύ με την ασυνομία και τα σύνορα που πέρνει το τσεκούρι και σπάει τη μπάρα.
Ο τούρκος πρόσφυγας και ο ρουμάνος εργάτης καταφέρνουν να επικοινωνήσουν, παρά το γεγονός ότι κανείς τους δεν καταλάβαινε λέξη από αυτά που έλεγε ο άλλος (ειδικά ο ηθοποιός που έπαιζε τον τούρκο πρόσφυγα ήταν υπέροχος όταν μιλούσε στα τούρκικα για την «αλεμάνια» που θέλει να πάει – καταλάβαινες πολύ καλά τι έλεγε χωρίς να γνωρίζεις λέξη).
Οι διαφορές στις γλώσσες, τις θρησκείες, τις καταγωγές, ή μάλλον η «ενότητα μέσα στις διαφορές», αποτέλεσε τη θεματική πολλών ακόμα ταινιών του Φεστιβάλ, αφού η μετανάστευση ήταν ξανά το σημαντικότερο πεδίο ενδιαφέροντος των δημιουργών που συμμετείχαν στο Φεστιβάλ. Η «Ξένη μας», μια καλογυρισμένη ταινία από τη Γαλλία και τη Μπουρκίνα Φάσο, παρακολούθησε την υπέρβαση των ταυτοτήτων του «αλλοδαπού μετανάστη» και του «εθνικού δικού μας», δουλεύοντας πάνω στην κατάσταση μεταναστών δεύτερης γενιάς που, όπως υποδήλωνε και ο χαρακτηριστικός υπότιτλος, βρίσκονται «στο μέρος ανάμεσα». Ο νεαρός γερμανός, μουσουλμανικής καταγωγής, Burhan Qurbani προσπάθησε μέσα απο την «Πίστη» να ανοίξει ένα διάλογο με τις διαφορετικές και άγνωστες πλευρές του –συνήθως συκοφαντημένου- Ισλάμ στην Ευρώπη. Η ταινία του ήταν η διπλωματική του εργασία, γυρισμένη κυρίως με ερασιτεχνικά μέσα και συντελεστές, εντυπωσίασε όμως το κοινό με την αρτιότητά της.
Θετικά λόγια ακούστηκαν ακόμα για τη βοσνιακή «Cirkus Columbia» και τις τούρκικες «Πλειοψηφία» και «Κόσμος» ενώ ενδιαφέρον είχε, παρά το κενά στο σενάριο η γερμανική «Στην ηλικία της Ελέν».
Υ.Γ. Κάποιες από τις ταινίες των οποίων τα εισητήρια εξαντλήθηκαν, όπως η πολύ συζητημένη «Ένας κάπως ευγενικός άνθρωπος», τα «Γαϊδούρια» και το «Littlerock», θα προβληθούν στο Ολύμπιον έκτακτα ξανά αύριο μετά τα μεσάνυχτα και μετά την τελετή λήξης.
Μια σαφώς σωστή πρωτοβουλία της διοργάνωσης, η οποία φέρνει στο μυαλό το εξής ερώτημα: γιατί το φεστιβάλ δεν αναλαμβάνει, αξιοποιώντας ίσως και τις μονίμως κλειστές όλο τον υπόλοιπο χρόνο αίθουσες του λιμανιού, να προβάλλει ξανά κατά τη διάρκεια του χρόνου τις ταινίες του Φεστιβάλ; Άλλωστε ελάχιστες από αυτές παίρνουν διανομή στη Θεσσαλονίκη και έτσι κανείς αιθουσάρχης δεν θα κινδύνευε να χάσει τα κέρδη του από μια τέτοια κίνηση.