Μια ακόμη απόπειρα εκφοβισμού και φίμωσης της ερευνητικής δημοσιογραφίας έρχεται στο προσκήνιο με αφορμή αυτή τη φορά το εξώδικο που κατέθεσε η Ένωση Συνοριακών Φυλάκων Έβρου ζητώντας να κατέβει η έρευνα του Solomon και της ισπανικής εφημερίδας El País. Η έρευνα αποκαλύπτει πως τα τελευταία χρόνια μέλη των ελληνικών σωμάτων ασφαλείας έχουν αφαιρέσει προσωπικά αντικείμενα (π.χ. κινητά τηλέφωνα) και περισσότερα από 2 εκατ. ευρώ από πρόσφυγες που επαναπροώθησαν.
Η ΕΣΥΦΝΕ διαμαρτύρεται για τα ευρήματά της έρευνας, τα οποία χαρακτηρίζει «συκοφαντικά και αναληθή», και καλεί «σε ανάκληση της δημοσίευσης και ανάρτηση επανορθωτικού δημοσιεύματος».
Στις 9 Μαρτίου 2023, σε συνεργασία με την ισπανική εφημερίδα El País, το Solomon δημοσίευσε τα ευρήματα μιας πολύμηνης έρευνας, που αποτυπώνει το μέγεθος μιας πρακτικής στην οποία Έλληνες συνοριοφύλακες φέρονται να προβαίνουν εκτεταμένα τα τελευταία χρόνια: της αφαίρεσης χρημάτων και προσωπικών αντικειμένων από πρόσφυγες που επαναπροωθούν.
Για τη στοιχειοθέτηση της έρευνας, όπως αναφέρει σε δημοσίευμά του το Solomon για το εξώδικο, τα δύο Μέσα διεξήγαγαν συνεντεύξεις με πλήθος πηγών. Ανάμεσά τους εργαζόμενοι υπηρεσιών του ελληνικού συστήματος ασύλου, ενεργά και συνταξιοδοτημένα μέλη των σωμάτων ασφαλείας, στελέχη της Frontex, δικηγόροι, ειδικοί, καθώς και κάτοικοι του Έβρου.
Συνέλεξαν μαρτυρίες θυμάτων επαναπροωθήσεων, ορισμένες εκ των οποίων έχουν υποβληθεί και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), και ανέλυσαν 374 δημοσιευμένες μαρτυρίες, όπως έχουν καταγραφεί από πληθώρα φορέων, που περιγράφουν την επαναπροώθηση πάνω από 20.000 αιτούντων άσυλο από την Ελλάδα στην Τουρκία μέσω Έβρου το διάστημα 2017-2022.
Το Solomon σχολιάζει το εξώδικο που έλαβε ως εξής:
«Για τη στοιχειοθέτηση της έρευνας διεξάγαμε συνεντεύξεις με πλήθος πηγών: εργαζομένους στο σύστημα ασύλου, ενεργά και συνταξιοδοτημένα μέλη των σωμάτων ασφαλείας, στελέχη της Frontex, δικηγόρους, ειδικούς, κατοίκους του Έβρου, ακολουθώντας όπως πάντα αυστηρά τους κανόνες της δημοσιογραφικής δεοντολογίας.
Σε μια ενδιαφέρουσα τροπή των γεγονότων, η ημέρα επίδοσης του εξωδίκου στο Solomon συμπίπτει με τη σύλληψη πέντε συνοριοφυλάκων, που κατηγορούνται για εμπλοκή σε κύκλωμα διακίνησης προσφύγων.
Σύμφωνα με την ΕΛΑΣ, στην κατοχή των πέντε συνοριοφυλάκων μεταξύ άλλων βρέθηκαν 26.550 ευρώ, 2.120 δολάρια Αμερικής, 850 λίρες Τουρκίας, «πλήθος χαρτονομισμάτων από χώρες της Ασίας», και 59 κινητά τηλέφωνα.
Δηλαδή: την ίδια ημέρα που οι συνοριοφύλακες του Έβρου ζητούσαν να ανακληθεί η έρευνα που περιέγραφε ότι Έλληνες συνοριοφύλακες αφαιρούν χρήματα και κινητά τηλέφωνα από πρόσφυγες που επαναπροωθούν, συνελήφθησαν πέντε συνάδελφοί τους με μεγάλα χρηματικά ποσά από διάφορες χώρες και 59 κινητά τηλέφωνα.
Θα θέλαμε να παραπέμψουμε στην πρόσφατα δημοσιευμένη ενδιάμεση έκθεση της Εθνικής Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ), η οποία εκτιμά τον ελάχιστο αριθμό των ατόμων που επαναπροωθήθηκαν μεταξύ 2020-2022 σε 2.157 άτομα (δίχως να λαμβάνονται υπόψη περιπτώσεις που έχουν καταγράψει άλλοι φορείς, π.χ. Ύπατη Αρμοστεία).
Η έκθεση αναφέρει πως στο 88% των περιπτώσεων τα θύματα είχαν υποστεί βία, και στο 93% είχαν αφαιρεθεί τα υπάρχοντα και χρήματά τους. Θυμίζουμε πως η ΕΕΔΑ είναι επίσημο συμβουλευτικό όργανο του ελληνικού κράτους.
Υπερασπιζόμαστε τη δουλειά μας και την πεποίθηση πως υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον. Και θα συνεχίσουμε να αναδεικνύουμε τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
