Πέρασαν πέντε χρόνια από τα “Ημερολόγια Αμνησίας” κι η Στέλλα Θεοδωράκη επιστρέφει στην μεγάλη οθόνη με το “Free Subject”. Παγκόσμια Πρεμιέρα στο 59ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης κι από σήμερα στις αίθουσες σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Μία ελληνογαλλική συμπαραγωγή που ακροβατεί ανάμεσα στην καθημερινότητα και την Τέχνη. Τα όρια πολλές φορές δεν είναι διακριτά και πραγματικά δεν μπορείς να αντιληφθείς ποιος αντιγράφει ποιον. Σαν μία φάρσα χωρίς αρχή και τέλος.
Γράφει ο Μίλτος Τόσκας
Αθήνα 2018. Η Ίρις είναι καθηγήτρια σε μία Σχολή Καλών Τεχνών. Με προοδευτικές αντιλήψεις για την εποχή μας, αποφασίζει να δώσει στους οχτώ μαθητές της μία εργασία με ελεύθερο θέμα, προκειμένου να δουλέψει η φαντασία τους, να ενεργοποιηθούν οι αισθήσεις τους και να κάνουν ένα βήμα προς την ολοκλήρωση της προσωπικότητάς τους, νικώντας φόβους και στερεότυπα. Ένας απ’ αυτούς, ο Γιώργος αποφασίζει να αντιγράψει μία ιστορία που εν τέλει θα φέρει σε αμηχανία την ομάδα.
Ένα φιλμ διαφορετικό από τα συνηθισμένα. Με την Θεοδώρα Τζήμου να πρωταγωνιστεί και να μαγνητίζει. Είναι έτοιμη να εκθέσει όλο της το είναι, κυριολεκτικά και μεταφορικά προκειμένου το group να ενστερνιστεί τα ιδανικά και τις αξίες της ελευθερίας μέσα σε μία βαθιά συντηρητική κοινωνία που ζει με τις δικές της ψευδαισθήσεις. Με το φαίνεσθε να κυριαρχεί και το είναι να είναι υποχρεωμένο να φυλακιστεί βαθιά μέσα μας. Μία απελευθέρωση πέρα από τα στεγανά που ενδεχομένως θα ενοχλήσει.
Μία νέα γενιά όμως που καλείται να αναζητήσει. Από την Ιστορία και τη Φιλοσοφία μέχρι τα μικρά-μικρά του σήμερα κι επιτέλους να αντιδράσει (React). Να κάνει τη δική της επανάσταση με τον τρόπο της. Με αφετηρία την αμφισβήτηση, με άρμα στη δύσκολη μάχη τον πολιτισμό. Να δοκιμάσει να δαμάσει τα όρια μεταξύ ελευθερίας και φόβου και τιμωρίας. “Κανείς μας δεν μας υποσχέθηκε πως θα νικάμε πάντα. Η πραγματική νίκη είναι η ήρεμη αποδοχή της ήττας”. Κι ύστερα συνέχεια στον αγώνα. Όπως ακριβώς έχεις μάθει να ανατρέπεις με λογική και σύνεση.
Η ίδια η σκηνοθέτης τονίζει πως ο ακραίος συντηρητισμός της εποχής την έφερε προ του καθήκοντος να κάνει ξανά σινεμά. Με αυτό της το έργο μιλάει για όσα την πνίγουν. Υποστηρίζει παράλληλα, πως η Τέχνη είναι αυτή που μπορεί να αλλάξει τη ροή των πραγμάτων και να ανατρέψει παρωχημένες συμβάσεις χρόνων. Η κατάσταση προεκτείνεται από την ελληνική κοινωνία σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η ελπίδα αποτελεί ελιξίριο ζωής κι η ανανέωση δίνει εμπιστοσύνη στον ίδιο μας τον εαυτό.
Αν αφήσεις το “Ελεύθερο Θέμα” να διεισδύσει μέσα σου, είσαι έτοιμος να κόψεις τον ομφάλιο λώρο με τις νοσηρές επιταγές και τα πρέπει που οδηγούν σε μία ρουτίνα. Ζητούμενο είναι να γίνεται η απαραίτητη ενδοσκόπηση, να διακρίνεται η ευθύνη. “Ο ένοχος είναι μέσα μας, ανάμεσα μας. Ο ένοχος είναι η αδράνεια”. Η αποδοχή μίας κατάστασης. Δεν είναι ούτε ο διπλανός, ούτε ο απέναντι. Όποιος κι όσο νωρίτερα το κατανοήσει, θα έχει κερδίσει την ίδια τη ζωή και το νόημά της.