Απογοήτευση προκαλεί η εικόνα της Νέας Παραλίας της Θεσσαλονίκης, ένα έργο πολυβραβευμένο που μετρά λίγο μόνο χρόνο ζωής. Σκουπίδια και παρατημένα μπάζα, ξεραμένα δέντρα και φυτά, σκουριασμένοι κάδοι απορριμμάτων, δεξαμενές νερού σε κακή κατάσταση, σπασμένα ξύλα και φωτιστικά συνθέτουν μεταξύ άλλων το σκηνικό σε όλο το κομμάτι της Νέας Παραλίας, το οποίο επισκέπτεται καθημερινά πλήθος κόσμου.
Της Ευγενίας Χατζηγεωργίου
Με αφορμή το γεγονός ότι η ανάπλαση συμπεριλήφθηκε μεταξύ των 40 επικρατέστερων υποψηφιοτήτων από τις 420 που ήταν αρχικά για το φετινό Mies van der Rohe, το βραβείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Σύγχρονη Αρχιτεκτονική, συνάντησα τον Πρόδρομο Νικηφορίδη, αρχιτέκτονα του έργου. Σύμφωνα με τον ίδιο πάντως, παρότι το έργο έχει ήδη αποσπάσει μία σειρά βραβείων, το σημαντικότερο είναι ότι έχει «βραβευτεί» από τον κόσμο, από τους ίδιους τους χρήστες. «Επομένως το σημαντικό είναι να μην υποβαθμιστεί περεταίρω η παραλία γιατί θα χάσει τη σημασία που έχει για τους ανθρώπους», προσθέτει.
Του ζητάω να σχολιάσει την εικόνα που έχει σήμερα τόσο το παλιό κομμάτι της Νέας Παραλία που παραδόθηκε πριν από περίπου 6 χρόνια όσο και το νέο, που συμπληρώνεται περίπου ένας χρόνος που έχει παραδοθεί. Όπως αναφέρει, τα προβλήματα είναι περισσότερα στο παλιό κομμάτι και λιγότερα στο νέο, αναφέροντας ενδεικτικά τα προβλήματα του βανδαλισμού, της γήρανσης των υλικών και της μη συντήρησης. Ο ίδιος επικεντρώνεται στην τελευταία παράμετρο, αυτή της σημαντικής έλλειψης συντήρησης, τα αποτελέσματα της οποίας έχει καταγράψει λεπτομερώς και ο ίδιος. Μάλιστα, διέθεσε στο alterthess.gr μέρος των εικόνων που κατέγραψε πρόσφατα, οι οποίες είναι αποκαλυπτικές για την κατάσταση που επικρατεί.
Δυσκολεύεται ο δήμος να συντηρήσει τη Νέα Παραλία
Να σημειωθεί το κομμάτι της συντήρησης της Νέας Παραλίας είναι αποκλειστική αρμοδιότητα του δήμου Θεσσαλονίκης. Ερωτηθείς για το έχουν έρθει σε επαφή με τους αρμόδιους για το θέμα, ο Πρόδρομος Νικηφορίδης, επισημαίνει πως «Είμαστε σε συνεχή επαφή με τον δήμο. Εμείς ασχολούμαστε σε πολύ μεγάλο βαθμό (κάνουμε καταγραφές κλπ) και προσπαθούμε να βοηθήσουμε».
Το απογοητευτικό είναι πως ακόμη και μετά από 6 χρόνια –από τότε που παραδόθηκε το πρώτο κομμάτι- οι αρμόδιοι νίπτουν τας χείρας τους. «Αυτοί οι άνθρωποι εξακολουθούν να μην έχουν αντιληφθεί τη σημασία του πράγματος», σχολιάζει χαρακτηριστικά ο Πρόδρομος Νικηφορίδη, προσθέτοντας πως «οι υπηρεσίες του δήμου φαίνεται πως ακόμη δεν έχουν καταλάβει το θέμα. Δεν έχουν ακόμα δει το μέγεθος, τη διάσταση του προβλήματος για να το αντιμετωπίσουν».
Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με δηλώσεις του Θανάση Παππά, αντιδημάρχου Τεχνικών Εργων, Περιβάλλοντος και Καθαριότητας του Δήμου Θεσσαλονίκης ο οποίος μίλησε στο alterthess.gr, υπάρχει μία υπερβολή στην άποψη που έχει διατυπωθεί κατά καιρούς πως ο δήμος είναι «ανίκανος να συντηρήσει» τους χώρους. Ο ίδιος αποδίδει σε μεγάλο βαθμό την εικόνα που παρουσιάζουν οι χώροι στο κομμάτι των βανδαλισμών και της «ευσυνείδητης παραβατικής συμπεριφοράς», για την οποία, όπως ανέφερε, γίνονται ενέργειες για να αντιμετωπιστεί.
Στο επίπεδο της καθαριότητας και της καθημερινής συντήρησης, ο Θανάσης Παππάς υποστήριξε πως «σε γενικές γραμμές είναι ανεκτή» ωστόσο ο ίδιος παραδέχτηκε πως υπάρχει υστέρηση στις συντηρήσεις. «Πρώτο μέλημα από τον Οκτώβριο που έχω αναλάβει», σημείωσε, «είναι να προχωρήσουμε στην καθολική συντήρηση της νέας παραλίας». Προανήγγειλε δε στις δηλώσεις του πως εντός των ημερών θα περάσει από το δημοτικό συμβούλιο η εργολαβία, που θα είναι αρκετά χρήματα, για τη συντήρηση της νέας παραλίας. Παράλληλα, ανέφερε πως υπάρχουν σκέψεις να αναλάβει εταιρία σεκιούριτι τις βραδινές ώρες τη φύλαξη της Νέας Παραλίας. «Θα σταματήσουμε νέα έργα, νέες παρεμβάσεις και νέες θεωρίες για να μπορέσουμε να αναστηλώσουμε το προφίλ της πόλης σε ό,τι αφορά τις υποδομές, για να ρεφάρουμε, για να έχουμε έναν δημόσιο χώρο ικανοποιητικό», πρόσθεσε μεταξύ άλλων.
Ωστόσο, η ενεργοποίηση του δήμου στο θέμα της συντήρησης έχει καθυστερήσει δεδομένου πως το παλιό κομμάτι της νέας παραλίας έχει παραδοθεί εδώ και πάνω από 6 χρόνια. Σχολιάζοντας την πτυχή αυτή, ο Θανάσης Παππάς επανέλαβε μία άποψη για την οποία, όπως ανέφερε, «έχει παρεξηγηθεί». Σύμφωνα λοιπόν με όσα δήλωσε, «Η κουλτούρα της δημόσιας διοίκησης και των δημοσίων υπηρεσιών, δυστυχώς στην Ελλάδα δεν είναι πολύ ανεβασμένη για να μπορούμε να συντηρούμε τα πράγματα τα οποία φτιάχνουμε. Φτιάχνουμε κάτι και μετά πάμε παρακάτω».
Ρωτώ τον Πρόδρομο Νικηφορίδη εάν πέρα από το επίπεδο της αισθητικής, τίθεται και θέμα επικινδυνότητας από τις κακοτεχνίες που εντοπίζονται στη Νέα Παραλία «Βεβαίως», απαντά, συμπληρώνοντας, «τα σκουριασμένα σίδερα, τα σπασμένα παγκάκια, τα σπασμένα ξύλα είναι επικίνδυνα πράγματα». «Δεν υπάρχει επικινδυνότητά, δεν κινδυνεύει κάποιος άνθρωπος», υποστηρίζει από την πλευρά του ο Θανάσης Παππάς.
Προδιαγραφή για τη χρηματοδότηση η συντήρηση του έργου
Η χρηματοδότηση του έργου έγινε από το ΕΣΠΑ και σύμφωνα με όσα επισημαίνει ο Πρόδρομος Νικηφορίδης, «ο δήμος Θεσσαλονίκης δεσμεύτηκε ότι οφείλει να συντηρήσει το έργο μετά την υλοποίησή του και μάλιστα η συντήρηση του έργου είναι προδιαγραφή που μπορεί να σημαίνει μέχρι και απόφαση για να τους ζητήσουν και κάποια χρήματα πίσω γιατί δεν συντηρούν σωστά». Βέβαια, όπως προσθέτει, «στην Ελλάδα ο τρόπος με τον οποίο γίνονται τα πράγματα είναι συνήθως λίγο πρόχειρος, και οι υπηρεσίες του δήμου δεν είχαν προβλέψει τα αναγκαία ποσά».
«Δεν υπάρχει καμία τέτοια προδιαγραφή», δήλωσε από την πλευρά του ο Θανάσης Παππάς όταν του απηύθυνα την ίδια ερώτηση, συμπληρώνοντας πως «Υπάρχει προδιαγραφή της κατασκευής, μετά η συντήρηση πάει μέσα στη “λίμνη” των συντηρήσεων γενικώς», ενώ επανέλαβε το κομμάτι της κουλτούρας των συντηρήσεων όσων κατασκευάζονται. «Η σχέση του Έλληνα με τον δημόσιο χώρου είναι αντιστρόφως ανάλογη με την σχέση του Έλληνα με τον ιδιωτικό χώρο. Και ο φτωχός και ο πλούσιος, τα σπίτια τους μέσα τα έχουν περιποιημένα, όταν βγαίνουν έξω όμως φτίνουνε, πετάνε τσίχλες, πετάνε τα σκουπίδια δεξία και αριστερά, πάνε τα σκυλιά τους μέσα στα πάρκα με τρόπο απροκάλυπτο, βανδαλίζουν τον δημόσιο χώρο, και είναι αυτή η εικόνα την οποία έχουμε».
Επιλογή του εργολάβου και του δήμου τα υλικά
Παρατηρώντας κανείς ιδιαίτερα το καινούργιο κομμάτι της Νέας Παραλίας, θα διακρίνει πως οι φθορές είναι ιδιαίτερα εμφανείς παρόλο που έχει μόλις λίγους μήνες που έχει παραδοθεί. Ερωτηθείς για το θέμα των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν ο Θανάσης Παππάς δεν ήταν σε θέση να απαντήσει. «Δεν μπορώ να το πω εγώ αυτό το πράγμα, γιατί δεν ήμουν αντιδήμαρχος- δεν το έχω παρακολουθήσει υπ’ αυτήν την έννοια-. Αυτό που μπορώ όμως να σας πω είναι πως οι υπηρεσίες με την παραλαβή και την παράδοση που κάνανε, έχουν ελεγχθεί όλα τα υλικά και όλες οι παρεμβάσεις». Αναφερόμενος στις φθορές που εντοπίζονται, πρόσθεσε πως «πρόκειται για αστοχίες, οι οποίες γίνονται στα τεχνικά έργα», για τις οποίες θα γίνουν προσπάθειες να αποκατασταθούν. «Δεν είναι τραγικό το θέμα, βέβαια θα πρέπει να είμαστε πιο αυστηροί στις προδιαγραφές», σχολίασε.
Την εξήγηση για τις φθορές που επήλθαν σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα ειδικά στο νέο κομμάτι της Νέας Παραλίας δίνει ο Πρόδρομος Νικηφορίδης, ο οποίος επισημαίνει πως το θέμα αυτό δεν έχει να κάνει με τη συντήρηση, αλλά με τις κακοτεχνίες που έγιναν από τον ανάδοχο (εργολάβο), οι οποίες γίνανε δεκτές από τον δήμο. Όπως αποκαλύπτει, τα υλικά που τελικά χρησιμοποιήθηκαν δεν ήταν μέσα στις προδιαγραφές που έθεσαν οι ίδιοι αλλά ούτε λήφθηκε υπόψη η άποψή τους.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την σύμβαση που είχε υπογραφεί, οριζόταν πως ο δήμος θα ρωτούσε την πλευρά του αρχιτέκτονα του έργου προκειμένου να εγκρίνει τα υλικά που θα χρησιμοποιούνταν. Ωστόσο, όπως αναφέρει ο Πρόδρομος Νικηφορίδης, όχι μόνο δεν τους ζητήθηκε τίποτα για κανένα υλικό, αλλά και όταν οι ίδιοι ζήτησαν από τον δήμο να εξετάσουν τις προδιαγραφές των υλικών που τοποθετήθηκαν, δεν έλαβαν καμία απάντηση. Μάλιστα υπάρχει προς απόδειξη και σχετικό έγγραφο καταγεγραμμένο και πρωτοκολλημένο.
Οι ίδιοι πάντως έχουν εντοπίσει τις κακοτεχνίες αυτές, τις έχουν καταγράψει και τις έχουν υποβάλει στους αρμόδιους του δήμου, υπογραμμίζοντας πως «δεν είναι δυνατόν να κάνουν αποδεκτά πράγματα τα οποία δεν είναι μέσα στις προδιαγραφές». Όπως προσθέτει, «αντιδράσαμε σε πολλά θέματα, δυστυχώς δεν μας έλαβαν υπόψη τους». Η τακτική αυτή της αγνόησης είναι συνηθισμένη εκ μέρους του δήμου Θεσσαλονίκης. «Συνήθως, δεν παίρνουνε απαντήσεις, μας αγνοούν», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Πρόδρομος Νικηφορίδης.
1. Όλα τα στηρίγματα των δέντρων που σύμφωνα με την μελέτη θα έπρεπε να έχουν απομακρυνθεί βρίσκονται σε πολύ κακή κατάσταση
2. Κήπος της Μουσικής – δεν έχουν συμπληρωθεί οι κυβόλιθοι που έχουν αφαιρεθεί
3. Κήπος του Νερού εικόνες από την πέργκολα
4. Σκουριασμένοι κάδοι ακόμη και στο κομμάτι της τελευταίας ανάπλασης
5. Ξεραμένες στίπες στον Κήπο του Απογευματινού Ήλιου
6. Σε κακή κατάσταση οι δεξαμενές νερού τόσο στο παλιό όσο και στο νέο τμήμα της ανάπλασης
7. Δεν έχουν αντικατασταθεί τα ξύλα που αφαίρεθεί στον Κήπο των Ρόδων
8. Πόρτα στον Κήπο των Ρόδων
9. Η σημερινή κατάσταση του καταρράκτη στον Κήπο του Νερού