Εντάξει, εδώ και πολλές γενιές οι εκλογές δεν έχουμε δει να φέρνουν μια μεγάλη αλλαγή σε αυτή τη χώρα. Λογικό είναι, μετά από 40 χρόνια μεταπολίτευσης και εναλλαγής των δύο γνωστών κομμάτων, να θεωρεί κανείς ότι οι εκλογές δεν μπορούν να αλλάξουν την ζωή του. Και λογική συνέπεια της στασιμότητας αυτής είναι να εδραιώσει την πεποίθηση «όλοι ίδιοι είναι».
Δεν θέλω να πω ότι οι εκλογές αλλάζουν τις ζωές των ανθρώπων: τις ζωές τους και την κοινωνία τις αλλάζουν οι άνθρωποι. Όμως, μέσα στις τόσες ευκαιρίες, οι εκλογές αποτελούν ένα εργαλείο, που ανάλογα και με τη συγκυρία, μπορεί να είναι περισσότερο ή λιγότερο σημαντικό. Αυτή τη φορά, λοιπόν, είναι ανεπανάληπτα σημαντικό – τόσο, που σχεδόν καμία από τις ενεργές γενιές δεν το έχει ξαναζήσει. Αυτό που συμβαίνει δεν το ξέρουμε. Δεν το έχουμε ξαναζήσει. Μπορούμε μόνο να υποθέτουμε. Αυτή την στιγμή γράφεται ιστορία, ασχέτως της στάσης του καθενός μας. Και η πραγματική ιστορία γράφεται μία φορά. Όταν λοιπόν γράφεται, η στάση του καθενός και της καθεμιάς μας –είτε ενεργητική, είτε παθητική, είτε αναχωρητική, είτε συντηρητική–, είναι στάση ιστορική.
Σε αντίθεση λοιπόν με το παρελθόν, η αποχή ειδικά αυτή τη φορά είναι μια εξαιρετικά συμμετοχική στάση: είναι πράξη και όχι απραξία. Είναι μέρος, όχι τόσο του εκλογικού αποτελέσματος, όσο απόφαση για ό,τι θα ακολουθήσει. Γι” αυτό και όσες και όσοι έλκονται από την ιδέα της αποχής ή μιας συμβολικής ψήφου εκτός των κυρίαρχων διλημμάτων που θέτει η συγκυρία, αυτή τη φορά θα πρέπει να το σκεφτούν βαθιά. Να το σκεφτούν όπως είναι δηλαδή: σαν την ίδια τη ζωή και το μέλλον τους. Γιατί αυτή η φορά είναι η σπάνια στιγμή που ανοίγει ένα παράθυρο αλλαγής: ένα παράθυρο απεμπλοκής από την πρόσφατη επαναλαμβανόμενη ιστορία των τελευταίων δεκαετιών ή των μνημονιακών επαναλήψεων των τελευταίων ετών. Είναι η στιγμή μιας απάντησης σε όλους αυτούς και το σύστημά τους, που επιβλήθηκαν στις ζωές μας και λεηλάτησαν τη νεανική μας προσδοκία για μια ζωή δίκαιη και δημιουργική. Μια ζωή καλύτερη από των γονιών μας.
Είναι και κάτι άλλο, όμως, ακόμα πιο ανθρώπινο. Η συμμετοχή μας σε αυτές τις εκλογές είναι και μια πράξη βαθιάς αλληλεγγύης. Κοιτάς γύρω σου, βλέπεις. Ζεις. Βλέπεις ανθρώπους στα άκρα. Σε απόγνωση. Απλώνεις το χέρι, αλλά αυτό δεν μπορεί να αλλάξει κάτι. Μπορεί να απαλύνει μόνο. Το χειρότερο; Την περισσότερη κοινωνική απόγνωση δεν την βλέπουμε. Η αξιοπρέπεια των ανθρώπων δεν μας το επιτρέπει. Την διαβάζουμε στα ψυχρά στατιστικά νούμερα, που βρίσκονται πέρα από κάθε πραγματικό συναίσθημα. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι, και εμείς μαζί τους, όλοι και όλες που έχουν γονατίσει, μια ελπίδα μπορούν να έχουν, και αυτή είναι το τέλος του μαύρου σπιράλ της λιτότητας. Ένας άλλος τρόπος να βγούμε από την κρίση, ένας άλλος τρόπος να ζούμε ακόμα και μέσα στην κρίση. Ένας τρόπος αλληλέγγυος, που δεν αφήνει κανέναν να πέσει κάτω, κανέναν άνθρωπο να στερηθεί τα βασικά.
Είναι εφικτό, και θα μπορούσαν να το είχαν κάνει ακόμα και αυτοί που κυβερνούσαν, ασχέτως όλων των άλλων δυσκολιών. Δεν είναι θέμα κόστους. Είναι θέμα για ποιόν είσαι εδώ. Η Νέα Δημοκρατία έφριξε με την πιθανότητα να φορολογηθούν όσοι έχουν εισόδημα πάνω από 80 χιλιάδες ευρώ τον χρόνο με τρόπο που δεν είχε φρίξει για τους χιλιάδες πεινασμένους που ζουν σε σπίτια με κομμένο ρεύμα ή ακόμα και σε αυτοκίνητα. Είναι γι” αυτό που, πέραν των άλλων, ψηφίζουμε για εμάς αλλά και για τους άλλους. Εμείς είμαστε που θα προστατέψουμε τους πιο χτυπημένους, και μαζί τους τον ίδιο μας τον εαυτό. Εμείς θα απλώσουμε αυτό το δίχτυ ασφαλείας που πήραν από τους άνεργους για να το απλώσουν κάτω από τους αποτυχημένους τραπεζίτες.
Είναι ο ΣΥΡΙΖΑ η απάντηση; Ας αποφύγουμε προκάτ απαντήσεις και λόγια του αέρα. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι παιδί των καιρών του, παιδί αυτής της κοινωνίας, και φέρει τα σημάδια και τις αντιφάσεις της εποχής του. Ο ΣΥΡΙΖΑ όμως κατάφερε κάτι καθόλου αυτονόητο και εύκολο, αν δει κανείς τι συμβαίνει σε άλλες χώρες της Ευρώπης με ανάλογα προβλήματα. Κατάφερε να γίνει εργαλείο αμφισβήτησης ενός συστήματος πολιτικού, επιχειρηματικού και μιντιακού, κραταιού επί 40 χρόνια. Κατάφερε, πριν καν βγει, να ανοίξει στην Ευρώπη η συζήτηση για το χρέος και τα αδιέξοδα της λιτότητας. Κατάφερε να πανικοβάλει ένα σύστημα που επί 40 χρόνια δεν είχε κι αυτό ξαναβρεθεί μπροστά στην πιθανότητα της ανατροπής του. Κατάφερε το Μέγαρο Μαξίμου να αγοράζει εσπευσμένα καταστροφέα εγγράφων για να μην παραδώσει ό,τι πολυτιμότερο διαθέτει: την πολιτική του διαφθορά. Ο ΣΥΡΙΖΑ –ναι, αυτός ο ΣΥΡΙΖΑ– κατάφερε να βρεθεί στο επίκεντρο της προσοχής και της ελπίδας για εκατομμύρια Ευρωπαίους και Ευρωπαίες. Γιατί τελικά η ιστορία δεν γράφεται από ιδανικούς ανθρώπους και ιδανικά κόμματα: χτίζεται με τα πραγματικά, ζωντανά υλικά και τις αντιφάσεις που αυτά έχουν. Δεν χρειάζεται να είναι κάνεις με τον ΣΥΡΙΖΑ για να καταλάβει ότι η στιγμή, καλώς ή κακώς, γράφει το όνομα του.