Η μεγάλη επιστροφή του Κεν Λόουτς είναι γεγονός. Συνεπής στο ραντεβού του με την ιστορία ο βετεράνος σκηνοθέτης σε συνεργασία με τον Πωλ Λάβερτι ξεκινάει εκεί ακριβώς που μας άφησε με το “Ι, Daniel Blake” και διεισδύει στα άδυτα της οικογένειας για να εξερευνήσει πόσο έχει διαβρώσει τις σχέσεις μεταξύ των μελών της ο φιλελευθερισμός κι η οικονομική κρίση. Μία ταινία για την εργατική τάξη, για τους απόκληρους του συστήματος, που είναι αναγκασμένοι να υπομείνουν τα πάνδεινα για να ξημερώσει και το επόμενο πρωί.
Γράφει ο Μίλτος Τόσκας
Ο σύζυγος οδηγός σε εταιρεία διανομής, η μητέρα κάτι ανάμεσα σε κοινωνικό λειτουργό και κατ’ οίκον νοσοκόμα. Ένας διαρκής αγώνας με τεράστιο αντίκτυπο στην καθημερινότητά τους. Για το μεσημεριανό φαγητό, για την κοινωνική ασφάλιση, για τα παιδιά. Ατέλειωτες ώρες απουσίας από το σπίτι, συγκρούσεις στο εργασιακό περιβάλλον, εκμετάλλευση. Πρέπει όμως τελειώνοντας την βάρδια να απορροφήσεις τους κραδασμούς και να γυρίσεις σπίτι ένας άλλος άνθρωπος. Πόσο να αντέξεις; Θα βρεθείς και πάλι στο σημείο μηδέν.
Μεταφερόμαστε στη σημερινή Αγγλία που έχει πάρει την μεγάλη απόφαση για το Brexit κι αναζητεί την καλύτερη δυνατή φόρμουλα για το πετύχει ανώδυνα. Δεν υπάρχει επίγειος παράδεισος. Όποιος το πιστεύει είναι γελασμένος. Συνεχείς προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσεις με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Κι όταν φτάνεις στα όρια σου, ανταλλάσσεις σκληρές κουβέντες που αμέσως μετανιώνεις. Το άγχος κι η πίεση αποτελούν τους χειρότερους συμμάχους. Ειδικά η σχέση πατέρα-υιού όπως αποδίδεται είναι σεμιναριακού επιπέδου.
Ηθοποιοί άγνωστοι στο ευρύ κοινό (Κρις Χίτσεν και Ντέμπυ Χάνιγουντ), σχεδόν ερασιτέχνες δίνουν τρομερές ερμηνείες. Τα βλέμματά τους φωτιά. Η αξιοπρέπεια δεν αφήνει τον πατέρα να πάρει ταμείο ανεργίας. Θα το κάνει μόνο όταν πεινάσει πραγματικά. Καμία δουλειά δεν είναι ντροπή. Τι κι αν χρειάζεται να κάνει δύο ή τρεις μαζί; Τίποτα δε θα λείψει από το σπίτι. Κι είναι μία εικόνα τόσο δυνατή, που δεν αντέχω και θα κάνω spoil, αν και ποτέ δεν το επιλέγω. Οι τόνοι ανεβαίνουν, υπάρχει μία έντονη στιχομυθία στο τραπέζι. Κι αντί ο υιός να ταραχθεί, να συγκρουστεί, να λυπηθεί, συνεχίζει να κοιτάζει την οθόνη του νέου του iPhone.
Αγωνιστές της ζωής. Αληθινοί, σύγχρονοι ήρωες. Κάθε ατυχία γι’ αυτούς ισοδυναμεί με καταστροφή. “Πού είναι άραγε το οχτάωρο εργασίας”; Πού είναι άραγε ο Μάιος του Σικάγο; Έγιναν κι αυτά κομμάτι μίας ρομαντικής ιστορίας. Σήμερα όλη μας η ζωή είναι το κινητό μας” και κινητήριος μοχλός τα χρήματα. Μαζί τους φέρνουν όμως και την απομόνωση, την μοναξιά, την κατάθλιψη, όταν δεν έχει ανθρώπους να μοιραστείς συναισθήματα κι εμπειρίες. Μου έρχεται παραπάνω από μία φορά στο μυαλό μέσα σε αυτήν την εξαιρετική ταινία, η ατάκα του Parasite, “είναι ευτυχισμένη, γιατί είναι πλούσια”.
Όπως έγραφα για τον “Ντάνιελ Μπλέικ”, είμαι από τους ανθρώπους, που γράφουν ακόμα με μολύβι, τώρα μοιράζομαι μαζί σας πως ανήκω σε μία ομάδα ανθρώπων που τελείωσε το σχολείο δίχως ηλεκτρονικό υπολογιστή. Δεν ένιωσα στιγμή την έλλειψή του και είμαι σίγουρος πως κέρδισα πολλά περισσότερα με την άμεση επαφή με τους ανθρώπους. Εκείνα τα χρόνια γνώριζα παράλληλα τα ποσοστά και τις επιδόσεις. Ένα αδηφάγο σύστημα που σε θέλει “άριστο” για τους τύπους και δε σου εξασφαλίζει τίποτα.
Κοινωνικός ρεαλισμός. Αυτές οι δύο λέξεις αποτελούν την ταυτότητα του Κεν Λόουτς. Προσθέτω κι ένα επιθετικό: Σκληρός (κοινωνικός ρεαλισμός). Θέλει δυνατή καρδιά για να επιμείνεις. Έτσι θα πεθάνει όμως γεμάτος. Ήσυχος με τη συνείδησή του. Αφετηρία της τελευταίας του δημιουργίας μάλιστα αποτελεί μία αληθινή ιστορία. Με το που κλείσουν τα φώτα, πρέπει να είσαι έτοιμος να πονέσεις, να ταυτιστείς, να συγκινηθείς. Αυτό επιλέγεις να δεις. Δεν είναι ψυχαγωγία και διασκέδαση, είναι μάθημα ζωής.
“Sorry we missed you” …